موضوع این كتاب از نوع روش پژوهش است اما برحسب ضرورت به بحث روش‌شناسی نیز پرداخته شده است. بنیان معرفتی متن حاضر، بر افق معرفتی عقلانیت انتقادی استوار است، با این حال در پرتو استدلال عقلانی نقادانه، این دستگاه معرفتی اصلاح و در ادامه با حفظ بنیان‌های معرفتی عقلانیت انتقادی، دستگاه معرفتی فازی، فرموله شده است كه در آن توسعه‌ی علم بر نقد سنت‌های فكری پیشین و اصلاح تدریجی آن‌ها استوار است.

این كتاب نه تاریخ‌نگاریِ دو پدیده‌ی دوران‌ساز‎‏‎ٌُ، یعنی اومانیسم و رنسانس‎‏‎ٌُ، بلكه پژوهشی است آزاد با هدف توضیح و درك آن‌ها. نویسنده می‌كوشد به‌دور از شیفتگی یا وازنِش‎‏‎ٌُ، این دو پدیده را با واقع‌بینی در پهنه‌های گوناگون بررسد و تصویری روشن از آن‌ها در برابر خواننده بگذارد كه بسیاری از پیش‌داوری‌های نیندیشیده را بی‌اعتبار می‌گرداند. رنسانس‎‏‎ٌُ، جنبش نوزاییِ هنری‎‏‎ٌُ، ادبی‎‏‎ٌُ، اندیشگی‎‏‎ٌُ و علمی در سده‌ی چهاردهم میلادی… انقلابی در سپهر اندیشه و پهنه‌های گوناگون هنری پدید آورد… هنر غربی را در همه‌ی زمینه‌ها از ریشه دگرگون ساخت و بر شیوه‌ی نگرش به انسان و طبیعت و رابطه با خداوند تاثیری ژرف نهاد و راهِ یكی از شگرف‌ترین پدیده‌های تاریخ بشری یعنی مدرنیته را گشود. اومانیسم هم كه در دامان رنسانس پرورش یافت جهان‌بینیِ نوینی بود مبتنی بر ارجمندی انسان … می‌توان گفت كه اومانیسم‎‏‎ٌُ، نه آموزه و ایدئولوژی‎‏‎ٌُ، بلكه جست‌وجویی پیوسته‎‏‎ٌُ، جنبشی پوینده و پرسشی است هر روز پیش‌نهاده درباره‌ی امكانِ ساختمانِ باهمِستانی انسانی یا انسانی‌تر. (از مقدمه‌ی مترجم)

لئو اشتراوس اندیش‌مندی سیاسی است كه از زمان مرگ‌اش در سال 1973 هرروز به تعداد مشتاقان آثارش افزوده می‌شود. این اثر از این نظر كه به سه فیلسوف سیاسی كلاسیك، یعنی افلاطون، ارسطو و توسیدید می‌پردازد یكی از مهم‌ترین آثار لئو اشتراوس است. او به بررسی دقیق سه اثر كلاسیك فلسفه‌ی سیاسی، یعنی سیاستِ ارسطو، جمهوریِ افلاطون و تاریخ جنگ پلوپونزیِ توسیدید پرداخته است. تفسیر اشتراوس از اندیشه‌ی این فلاسفه كاملاً با تفاسیر رایج متفاوت است و همین باعث مناقشات و بحث‌های بسیاری نزد محققان غربی شده است. در پایان كتاب نوشته‌ای از آلن بلوم، اندیش‌مندِ برجسته‌ی سده‌ی بیستم، آمده است كه یكی از بهترین مقدمه‌ها بر آثار اشتراوس است و برای پرهیز از بدفهمی و سوء تفاهم بهتر است كه قبل از مطالعه‌ی اثر خوانده شود. (از مقدمه‌ی مترجم)

این کتاب گزیده‌ای است از چندین نوشته درباره‌ی ملت، حس ملی و ناسیونالیسم. در بخش نخست، سخن‌رانی پرآوازه‌ی ارنست رُنان به‌نام «ملت چیست؟»، نامه‌ی نامدارِ فوستل دو کولانژ با عنوان «آلزاس فرانسوی است یا آلمانی؟» و نیز مقاله‌ای از ورنر روف درباره‌ی «دریافت از ملت در فرانسه و در آلمان» آمده است. بخش دوم کتاب مقاله‌ای است از پی‌یر رُنوون که به تعریف و بیان چگونگیِ پیدایش و بالندگیِ «حس ملی» در نیمه‌ی دوم سده‌ی نوزدهم و نیمه‌ی نخست سده‌ی بیستم می‌پردازد. هم‌او، در بخش سوم، «ناسیونالیسم و ناسیونالیسم‌ها» را که در پیِ پیدایش ملت‌ها و دولت‌های مدرن سربرآوردند برمی‌رسد. پی‌یر رُنوون با چیره‌دستی و با تکیه بر دانش گسترده‌ی خود پیدایش و بالش و پی‌آیندهای حس ملی و ناسیونالیسم را در چهار قاره پژوهیده است و چشم‌انداز روشنی از این پدیده‌ها در برابر دیدگان خواننده می‌گذارد. (از پیش‌گفتار مترجم)

این كتاب مجموعه‌ای است از شانزده مقاله كه جنبه‌های گوناگون علم زبان‌شناسی را به زبانی ساده توضیح داده‌اند، به‌طوری كه كتاب می‌تواند دریچه‌ی مناسبی برای آشنایی خوانندگان غیرمتخصص با برخی از جنبه‌های زبان‌شناسی باشد. “رابطه‌ی زبان و خط”، “زبان به عنوان دستگاهی از علائم”، “روان‌شناسی زبان”، “رابطة زبان و تفكر”، “یادگیری و رشد زبان در كودك”، “نسبیت در زبان”، “هم‌معنایی و چندمعنایی در واژه‌های فارسی” و “مقایسه‌ی بعضی از خصوصیات ساختاریِ زبان فارسی و انگلیسی” از جمله مقاله‌های این كتاب هستند.

دانیال سینگر در میان نویسندگان اروپایی به داشتن سبكی خاص و آمیخته با طنز شهرت داشت؛ ولی گذشته از ارزش ادبی مقاله‌ها، گزارش‌ها و كتاب‌های او، سینگر در همه‌ی بزنگاه‌های مهم زندگی سیاسی اروپا حضوری مستقیم و چشم‌گیر داشت و به‌جرئت می‌توان گفت شهادتی كه او از رخدادهای حیاتی و تاریخی اروپا به دست می‌داد از جان‌دارترین، پرشورترین، و پرنكته‌ترین گواهی‌های تاریخ اروپاست. هنگامی كه در مه 1968 دانشجویان دانشگاه‌های پاریس به خیابان ریختند و كارگران و مردم را به برپاداشتن جهانی دیگرگونه فراخواندند، سینگر از نخستین كسانی بود كه به باریكادها و گردهمایی‌های دانش‌جویان پیوست. (از پیش‌گفتار مترجم)

“این كتاب كوششی است برای پاسخ دادن به پرسش‌های بسیاری كه مفهوم یا واژه‌ی برنامه‌ریزی … در ذهن ما برمی‌انگیزد”. مؤلفان امیدوارند با پاسخ‌ به این پرسش‌ها، بتوانند دانش‌جویان را تشویق به اندیشیدن “در باب معنا و ساختار و پی‌آمد آن دسته از مداخله‌ها در محیط زیست و زندگی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی مردم” كنند كه “برنامه‌ریزی” خوانده می‌شوند. كتاب در سه بخش سازمان یافته است: بخش نخست به معرفی نظریه‌ی برنامه‌ریزی می‌پردازد؛ موضوع بخش دوم كتاب نظریه‌های سنتی یا كلاسیكِ برنامه‌ریزی و تحولات آن‌هاست؛ بخش سوم كتاب به معرفی نظریه‌های جدید برنامه‌ریزی اختصاص یافته است؛ و سرانجام كتاب با بخش چهارم كه همان نتیجه‌گیری است پایان می‌یابد. در این بخش مؤلف با متمایزكردن سه پارادایم برنامه‌ریزی، به مقایسه‌ی آن‌ها می‌پردازد و چشم‌اندازی از برنامه‌ریزی در آینده را ترسیم می‌كند.

مطالعه سیر تحول نهاد زندان پیوندی را میان دو علم جامعه شناسی و تاریخ ممکن می کند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با نگاهی تبارشناسانه به تاریخچه این نهاد در ایران، از قلعه و بندی خانه تا انبار و محبس، گسست های میان زندان مدرن و پیشامدرن برجسته شود. در همین حال، صورت بندی کنش ها در بستر ساختار زندان با توجه به نظریه ساخت یابی آنتونی گیدنز مورد تحلیل قرار گرفته است. کتاب پیش رو تحولات زندان های ایران را، در دوره مشروطه و پهلوی اول، با مرور مجموعه متنوعی از منابع ادبی، اسناد رسمی دولتی، تاریخ شفاهی و … برمی رسد، اما می کوشد نگاه انتقادی خود را نیز در این میانه حفظ کند.

شعر فارسی پس از نیمایوشیج تحولی بزرگ به خود دید، چشم‌اندازی فراخ‌تر پیدا كرد و تجربه‌ی شعریِ ایرانیان را دگرگون كرد. روشن‌تر از خاموشی روایتی است از این تجربه و دنیای شعریِ تازه. مرتضی كاخی در این كتاب كوشیده تا مهم‌ترین شعرهایی را كه در این دنیای شعریِ تازه آفریده شدند گرد آورد، دنیایی كه پس از جدایی از سنتِ شعر كلاسیك فارسی شكل گرفت و رفته‌رفته خود به شاخه‌ها و انواع گوناگونی تقسیم شد. در واقع، این كتاب گزینه‌ی اشعار نوپردازان از دوران به عرصه رسیدن نیما تا سقوط سلطنت را در بر می‌گیرد. گردآورنده در ابتدای هر بخش كه به یك شاعر اختصاص یافته، منتخبی از سخنان و نظریات آنان را درباره‌ی شعر نقل كرده است. در آغاز كتاب نیز، در قالب مقدمه‌ای نسبتآ بلند، برداشت‌های خود را درباب شعر و شاعران امروز آورده است.

امر سیاسی نظمی انسانی است که هدف آن صلح و عدالت است. در این نوشته‌ی کوتاه، ژان بشلر نشان می‌دهد که تنها وسیله‌ی بازداری از جنگ و حل مشکلات در جهانی پیش‌بینی‌ناپذیر و آکنده از خطر، وحدت سیاسی است، گرچه آشکارا این امر بسیار دشوار به نظر می‌رسد این کتاب کوچک و فشرده چکیده‌ای است از پژوهش‌ها و نظریه‌پردازی‌های نویسنده در سه زمینه‌ی امر سیاسی، ایدئولوژی و جنگ،… و می‌کوشد نظریه‌ای پیرامون “علم انسانی فراگیر” بپردازد.