بررسی روابط بین‌الملل طی سده‌ی گذشته به‌سرعت دگرگون شده است. این دگرگونی تا حدودی نتیجه‌ی گرایش‌های پاگرفته و تغییرات پدیدآمده در موضوع بررسی این دانش است و تا حدودی هم زاده‌ی برداشت‌های متحول دانشمندان در این باره که این موضوع را چگونه باید تعریف، درک و بررسی کرد. دانشنامه‌ی روابط بین‌الملل و سیاست جهان، مشتمل بر ۲۹۹ مدخل به قلم ۱۲۵ تن از نویسندگان از گرداگرد جهان، مرجع بی‌مانندی برای دانشجویان، محققان و استادان این حوزه است که هم بیانگر گنجینه‌ی ماندگار مفاهیم مورد استفاده در روابط بین‌الملل (مانند توازن قدرت یا نظریه‌ی جنگ عادلانه) است، هم نشان‌دهنده‌ی نوآوری‌های نظری و دستورهای کاری جدیدتر (مانند مکتب برسازی، اداره‌گری جهانی، و علاقه‌مندی دوباره به سرشت حاکمیت تحت شرایط جهانی‌شدن) و هم آینه‌دار چندین ده تن از نظریه‌پردازان نامدار و اثرگذار این حوزه از دانش بشری.
دانشنامه‌ی روابط بین‌الملل و سیاست جهان مقدمه‌ی فشرده و درعین‌حال جامعی برای بررسی روابط بین‌الملل در سده‌ی بیست‌ویکم است. گرچه عنوان این دانشنامه اشاره به یکی از حوزه‌های فرعی جاافتاده علوم سیاسی (یعنی روابط بین‌الملل) دارد ولی محتوای آن وضعیت فعلی دانش بشر درباره‌ی سیاست جهان را در فراخ‌ترین تعبیر این اصطلاح نشان می‌دهد. مدخل‌های این دانشنامه کل حوزه‌ی روابط بین‌الملل، از هنر دیپلماسی و تحلیل سیاست خارجی گرفته تا سیاست مقایسه‌ای، جامعه‌شناسی تاریخی، اقتصاد سیاسی بین‌الملل، تاریخ بین‌الملل، بررسی‌های راهبردی و مسائل نظامی، اخلاقیات، و نظریه و نظریه‌پردازان سیاسی بین‌المللی را دربرمی‌گیرد. محتوای کتاب حاضر هم دامنه‌ی بررسی سیاست جهان را نشان می‌دهد و هم تحولات برجسته‌ای را که از پایان جنگ سرد به این سو رخ داده است. وانگهی به معرفی متفکران کلیدی دانش روابط بین‌الملل و زوایای نظریه‌های آنان نیز می‌پردازد.

منوچهر آشتیانی استاد پیشکسوت علوم اجتماعی و مؤلف آثاری در فلسفه‌ی آلمانی است. او فلسفه و جامعه‌شناسی را نزد استادانی چون آلفرد وبر، هانس گئورگ گادامر، کارل لوویت، دیتر هنریش و ارنست توپیچ گذرانده است.
آشتیانی که خواهرزاده‌ی نیما یوشیج و نواده‌ی آیت‌الله میرزای آشتیانی است، علاوه بر پیشینه‌ی تاریخی خانواده‌های پدری و مادری، خاطرات سیاسی فعالیت خود در حزب توده، انشعاب خلیل ملکی، نهضت نفت و کودتای ۲۸ مرداد، کنفدراسیون اروپایی دانشجویان ایرانی و جنبش دانشجویی آلمان را بازگو کرده که با خاطرات علمی تحصیل در دانشسرای عالی تهران، انستیتو جامعه‌شناسی پاریس و دانشگاه هایدلبرگ آلمان، تدریس در دانشگاه‌های ایران و همچنین روایتی از مواجهه با فیلسوفانی چون ژرژ گورویچ، مارتین هایدگر و گئورگ لوکاچ در هم آمیخته است.
خاطرات دکتر آشتیانی در طول پنج سال گفت‌وگو با رضا نساجی، پژوهشگر تاریخ و علوم اجتماعی، تدوین شده و مرحله‌ی نخست از پروژه‌ی تدوین «تاریخ شفاهی دانشگاه ایران» خواهد بود که عمدتاً بر روی تاریخ علوم انسانی تمرکز دارد.

ما اندیشمندان جامعه، چه در لباس روحانیت چه در کسوت دانشگاهی، هنوز تکلیف خودمان را با توسعه و تمدن‌سازی روشن نکرده‌ایم و دقیقاً نمی‌دانیم تمدنی که می‌خواهیم بسازیم، بر کدام اندیشه‌ی اساسی تکیه کرده است یا اصلاً برای توسعه به اندیشه‌ی خاصی نیاز است یا خیر؟ حتی در صورت پذیرش، چنین تمدنی برای ایجاد، رشد و شکوفایی، به چه اقداماتی نیاز دارد؟ و این تمدن در ارتباط با تمدن صنعتی جهان چه وضعی دارد؟ بدیهی است که در چنین شرایطی نتوانسته‌ایم مسئله را برای مردم خود نیز روشن کنیم و به جای آن، همچنان در بحث‌های محدود فنی و تکنیکی سرمایه، تخصص، رشد، اشتغال، تورم و امثال آن باقی مانده‌ایم؛ با این وصف، نتیجه‌ی جدی و ملموسی نیز حاصل نخواهد شد. تا زمانی که بحث توسعه و تمدن‌سازی حل‌وفصل و روشن نشود، نمی‌توانیم اقتصاد، اجتماع، سیاست و فرهنگ شکوفا داشته باشیم.

در کتاب حاضر، مؤلف با بررسی روندهایی مانند جهانی‌شدن، گسترش همکاری‌های تجاری‌ـ منطقه‌ای و ظهور زنجیره‌های جهانی ارزش نشان می‌دهد که در جهان امروز اهمیت دیپلماسی اقتصادی و تجاری بسیار افزایش یافته است. بر این اساس، موضوع دیپلماسی اقتصادی یا تجاری به یکی از کانون‌های توجه نه‌تنها نظریه‌پردازان بلکه دست‌اندرکاران ـ دولتی و غیر دولتی ـ تبدیل شده است و دیپلمات‌های کشورها به‌طور فزاینده‌ای وقت خود را به مسائل اقتصادی و تجاری اختصاص می‌دهند. با این دیدگاه، کتاب دیپلماسی تجاری چارچوبی برای سیاست‌گذاری و تدوین دیپلماسی تجاری ارائه می‌کند و در این راستا به تبیین عناصر و مؤلفه‌های مختلف دیپلماسی تجاری، از تعریف و اهداف و دستور کار دیپلماسی تجاری گرفته تا بازیگران و راهبردها و ابزارهای آن، می‌پردازد.