نگارنده با نگاهی به پیشینه تاریخی ماموریت های صلح بانی سازمان ملل متحد به عنوان بزرگ ترین سازمان بین‌المللی نقش‌آفرین در امر تأمین ثبات و آرامش در دوران پس از بروز درگیری‌های خشونت‌آمیز و مسلحانه در مناطق بحرانی جهان، به افزایش میزان ارتکاب جرایم و بدرفتاری‌های شدید کارکنان نظامی و غیرنظامی مأموریت‌های صلح‌بانی از قبیل، قاچاق طلا، قاچاق اسلحه، مبادله‌ی سلاح با طلا، ارتکاب اعمال خشونت‌آمیز و شکنجه، سوء استفاده و بهره‌کشی جنسی به ویژه از کودکان، قاچاق و نگهداری مواد مخدر، توهین لفظی، کلاهبرداری، دزدی، اختلاس و حیف و میل اموال سازمان ملل متحد، جعل اسناد و سند‌سازی اشاره می کند که این اقدامات با اهداف اعلامی سازمان ملل متحد مغایر بوده و از بعد انسانی و اخلاقی نیز غیر‌قابل تحمل می‌باشد و همچنین موجب از بین رفتن وجهه و اعتبار مأموریت‌های صلح‌بانی سازمان ملل متحد گردیده که تداوم این وضعیت تاثیری منفی بر کوشش‌های این سازمان برای تأمین صلح و ثبات در مناطق بحران‌زده‌ جهان خواهد داشت.

منطقه قفقاز به خاطر موقعیت استراتژیکی در طول تاریخ همواره حلقه اتصال و پیونددهنده شرق با غرب بوده است. ساکنان این منطقه از دیرباز با ایران و ایرانیان روابط گسترده فرهنگی، اقتصادی و سیاسی داشتند. در دوره باستان آران، ارمنستان و بخش‌هایی از گرجستان تابع دولت مرکزی ایران بودند و در دوره اسلامی بخش‌هایی از آن‌ها جزء قلمرو خلافت اسلامی محسوب می‌شد. اثر پیش رو که از شاه طهماسب اول صفوی تا پایان زندیه را دربرمی‌گیرد، در رابطه با این احکام و فرامین تدوین شده و عمدتا مبتنی بر اسناد آرشیوهای گرجستان است. جلد سوم دوره نادر شاه افشار تا علی مراد خان زند را دربرمی‌گیرد.

منطقه قفقاز به خاطر موقعیت استراتژیکی در طول تاریخ همواره حلقه اتصال و پیونددهنده شرق با غرب بوده است. ساکنان این منطقه از دیرباز با ایران و ایرانیان روابط گسترده فرهنگی، اقتصادی و سیاسی داشتند. در دوره باستان آران، ارمنستان و بخش‌هایی از گرجستان تابع دولت مرکزی ایران بودند و در دوره اسلامی بخش‌هایی از آن‌ها جزء قلمرو خلافت اسلامی محسوب می‌شد. اثر پیش رو که از شاه طهماسب اول صفوی تا پایان زندیه را دربرمی‌گیرد، در رابطه با این احکام و فرامین تدوین شده و عمدتا مبتنی بر اسناد آرشیوهای گرجستان است. جلد دوم شامل فرامین و احکام شاه سلطان حسین تا شاه طهماسب دوم است.

کتاب «میان منطقه گرایی و روابط بین الملل» با بررسی مسائل نظری و تجربی مربوط به همکاری سازمان‌های منطقه‌ای، نکات قابل‌ استفاده‌ای را برای پژوهشگران و دانش‌پژوهان حوزه روابط بین‌الملل در بردارد.

این کتاب شامل 6 فصل کلی است که در ادامه با هم می‌خوانیم.

سر فصل‌ها:

فصل 1: میان ‌منطقه‌گرایی

فصل 2: مفهوم روابط میان ‌منطقه‌گرایی

فصل 3: جغرافیای روابط میان ‌منطقه‌گرایی

فصل 4: مجمع همکاری شرق آسیا- آمریکای لاتین

فصل 5: جنبه‌های مقایسه‌ای و موارد ویژه

کتاب حاضر، پژوهشی است که در فصل اول آن مؤلف به بررسی مفهوم جنگ، حقوق بشردوستانه و فلسفه ممنوعیت برخی از ابزارها و روش‌ها در جنگ پرداخته است. در فصل دوم درباره مصادیق ابزارهای ممنوعه در جنگ از دیدگاه حقوق بشردوستانه و فقه اسلام بحث می‌شود. در فصل سوم مفهوم و اهداف روش‌های ممنوعه در جنگ از منظر حقوق بشردوستانه و فقه اسلام بیان می‌شود. سپس با تبیین شیوه‌های مجاز در جنگ، مبانی و قواعد حاکم بر ممنوعیت برخی از روش‌ها در جنگ و نیز مصادیق روش‌های ممنوعه مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

در کنار اهمیتی که آسیای مرکزی برای منافع همه‌جانبه ما دارد، باید درنظر داشت که قدرت‌های جهانی در آسیای مرکزی در گذشته و حال درگیر بوده و هستند. علی‌رغم آرامش نسبی خبری و رسانه‌ای درباره این منطقه، قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای پیوسته در این منطقه تحرک داشته‌اند. در دوران نظام چندقطبی، آسیای مرکزی در حیطه قدرت و کنترل ژئوپولیتیک شوروی قرار داشت. اما در تمامی دوران جنگ سرد، آمریکا، به طور مداوم به این منطقه به عنوان یکی از کانون‌های اصلی تنازع خود با شوروی می‌نگریست. در پژوهش پیش رو تلاش شده تا سیاست خارجی آمریکا در آسیای مرکزی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

(از مجموعۀ 2 جلدی)فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن پنجم ه . ق در اوج شکوفایی بود. ولی وقوع جنگ‌های صلیبی و حمله بزرگ مغول از مغرب و مشرق جهان اسلام که یکی 200 سال و دیگری حدود 300 سال به درازا کشید، متاسفانه با آثار و پیامدهایش توان و رمق مسلمانان را گرفت و خرابی‌های بسیاری برجای گذاشت؛ آن‌چه از فرهنگ و تمدن اسلامی در مصر و شامات ایجاد شده بود، توسط صلیبیان خراب شد و آن‌چه در ماوراءالنهر، خراسان و عراق ساخته بودند، به وسیله مغولان ویران گردید که این امر منجر به آغاز دوره رکود در جهان اسلام شد. ولی از آن‌جایی که اسلام در ذات خود جوهر حرکت، دگرگونی و پیشرفت را دارد، در پی آن خرابی، امپراتوری عثمانی، سلسلۀ صفوی و پادشاهی گورکانی سربرآورد که باعث سر و سامان گرفتن اوضاع سیاسی جهان اسلام و نیز شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی شد. اما متاسفانه هجوم استعمار از جانب کشورهای اروپایی باعث دوره دوم رکود در سرزمین‌های اسلامی شد که تاکنون نیز هم‌چنان ادامه دارد. زیرا در این مرحله تلاش غربیان در راستای استحاله فرهنگی و باورهای مسلمانان بود. در جلد دوم، از مجموعه «پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» سیر فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی از زمان جنگ‌های صلیبی و حمله مغول تا پایان دوران استعمار و بیداری مسلمانان در کشورهای مختلف اسلامی بررسی شده است.

در این اثر پژوهشی نگارنده در صدد بیان این مطلب است که دوران گذار دوره تعامل یا تقابل دو سنت همزمان است؛ از یک سو، سنت جهانی شدن است که با قرائت‌های مختلف بعضاً از یک آرمان‌شهر سخن می‌راند و از سوی دیگر، سنت وستفالیایی است که خواهان تداوم وضع موجود و سیاست قدرت محور می باشد. امروزه این دو روند رقیب و همزمان، بخشی از واقعیت دوران گذار را تشکیل داده و به نظر می‌رسد که آینده دوران گذار نیز در مواجهه میان این دو سنت مشخص می‌گردد.

در سال‌های اخیر دیدگاه‌های ژئوپولیتیک پیرامون نفت و گاز به طور چشمگیری به صحنه سیاسی بین‌المللی بازگشته‌اند. اتحادیه اروپا به اهمیت توجه به امور مربوط به امنیت انرژی در سیاست خارجی خود پی برده است.این اتحادیه خود را به دنباله‌روی از یک خط‌مشی امنیتی مشخص برای انرژی متعهد کرده است. نویسنده در کتاب حاضر شیوه رویکرد عمومی اتحادیه اروپا در قبال امنیت انرژی، از طریق بررسی اتحادیه اروپا به عنوان یک بازیگر بین‌المللی را تحلیل کرده است.

در کشور ما نمونه‌های بسیاری خاطرات، شرح سفرها و توصیف مناسبات توسط دولتمردان سیاسی، سفرا، وزیرمختارها و نیز در قالب سفرنامه، شرح زیارت اماکن زیارتی و مانند آنها چاپ و منتشر شده‌اند. این چنین نوشته‌ها بیشتر دربردارنده موضوعاتی است که به دلیل ملاحظاتی که نشر آنها را در زمان وقوع رخدادها غیر ممکن بوده است، از اهمیت ویژه برخور دارند و دربردارنده اطلاعات و نکته‌های اجتماعی و تاریخی با ارزشی است. نگارش خاطرات سیاستمداران و رجل معاصر ایران و دیپلمات‌ها یکی از ضرورت‌های دوره معاصر است. پس از انتشار کتاب «آقای سفیر» (1) خاطرات محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که وی نیز در کارنامه خود پنج سال حضور در نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد را دارد، این بار نوبت سید محمدهادی نژادحسینیان است که خاطرات خود را در مدت حضور در نیویورک به نگارش درآورد. (2)

کتاب «نه سفید نه سیاه؛ خاطرات و گزارش‌های ماموریت در سازمان ملل متحد نیویورک» به خاطرات نژادحسینیان در دوره اول وزارت کمال خرازی در وزارت امور خارجه به عنوان سفیر دایم ایران در سازمان ملل اختصاص دارد. وی در ۱۳۲۵شمسی در تهران به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، وارد دانشگاه تهران شد و در دانشکده فنی به تحصیل در رشته مهندسی راه و ساختمان پرداخت. در ۱۳۴۹ با درجه فوق لیسانس راه و ساختمان فارغ التحصیل شد و تا ۱۳۵۴ به فعالیت در شرکت‌های عمرانی پرداخت. در آن سال عازم آمریکا شد و به تحصیل در رشته حمل و نقل در مقطع دکتری پرداخت ولی به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷، تحصیل را نیمه کاره رها کرده و به کشور بازگشت.(3)
وی فعالیت‌های سیاسی خود را در تشکل دانشجویی انجمن اسلامی دانشگاه تهران و سپس انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایرانی آمریکا و کانادا متمرکز کرده بود و ۱۳۵۶رییس شورای رهبری انجمن‌های اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا بود و سردبیری نشریه «نصر» ارگان انجمن فوق را بر عهده داشت. وی در کابینه اول میرحسین موسوی با 146 رای موافق نمایندگان و در کابینه دوم ایشان با 190 رای به وزارت راه و ترابری برگزیده شد و در کابینه اول علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی با 230 رای، و در کابینه دوم با 231 رای وزیر صنایع سنگین بود و در دوره اول وزارت کمال خرازی در وزارت خارجه، سفیر دایم ایران در سازمان ملل شد و سپس به نمایندگی ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) انتخاب شد. نژادحسینیان عضو شورای‌ عالی کانون مهندسین فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران در ادوار مختلف و رئیس شورای‌عالی در دوره‌های اول، دوم، سوم، هفتم و هشتم این کانون بوده است.

از دیدگاه وی «نوشتن خاطرات به گونه‌ای عادلانه که نه حقی ضایع و نه دوستانی آزرده خاطر گردد، کاری است بس دشوار. در دوره پنج ساله ماموریت اینجانب در سازمان ملل متحد دو وظیفه برعهده من گذاشته شده بود، یکی مدیریت دفتر نمایندگی ایران در نیویورک که وظیفه‌ای حساس و دقیق بوده و کارشناسانی دلسوز و با تجربه را طلب می‌کرد تا همواره رفتار مخالفان را مد نظر داشته و تدبیر لازم را نسبت به آن به کار ببندند».

کتاب به خاطرات وی در طول دوران ماموریت پنج ساله‌اش در دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در نیویورک اختصاص یافته است و بخشی از وظایف خود را در این مدت چنین شرح می‌دهد:«بخش دیگری از وظایف من خدمت به 2 تا 4 میلیون ایرانی مهاجر بود. آن هم در شرایط خاص که چالش‌هایی مربوط به خود را می‌طلبید. در ضمن به دلیل عدم رابطه سیاسی بین ایران و آمریکا، رئیس نمایندگی وظیفه داشت تا در چارچوب خطوط قرمزی که از مرکز (تهران) به وی ابلاغ می‌شد و در راستای سیاست تنش‌زدایی ضمن تماس با سیاست مداران، خبرگان و نمایندگان مجالس آمریکا با برگزاری و شرکت در کنفرانس‌ها چهره واقعی جمهوری اسلامی ایران را به نمایش گذاشته و نسبت به ایجاد تصویری درست از ایران در آمریکا اقدام نماید. بیان عملکرد نمایندگی در دوره پنج ساله مورد بحث، چندین برابر آنچه که در این کتاب آمده نیاز به بررسی و بحث دارد.

هدف اصلی از نوشتن این کتاب، شرح ماوقع دوران مأموریت، همراه با تحلیل مختصر در موارد ضروری بوده است. اولویت‌‌ها طوری در نظر گرفته شده‌اند که بیشتر به درک مطالب و تجسم آنها در ذهن کمک نموده و برخی از اتفاقات تکراری بوده و تفاوتی بین آنها مشاهده نمی‌شد که از درج آنها خودداری شده است. سوابق مربوط به برخی از رویدادها در دسترس نگارنده نبود و ظاهراً تلاش وی برای یافتن آنها به جایی نرسیده است و اجبارا کتاب در این موارد سکوت اختیار نموده است.

انتخاب نام «نه سفید نه سیاه» برای کتاب نشان دهنده ممزوج بودن حق و باطل است. گزارش‌های موجود در این کتاب، خبرهای مخابره شده از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) در نیویورک است که در ابتدای ورود به نیویورک، نویسنده از رییس خبرگزاری ایرنا خواسته تا از خبرها و گزارش‌های مربوط نسخه‌ای را نگهداری کند.

در این گزارش‌ها از آوردن نام افراد خودداری شده است زیرا به زعم نویسنده، «هدف انتقال تجربیات و شرح وقایع بوده و نه انتقاد یا انتقام از آن‌ها». واکنش جهانی به قرارداد توتال، رقص در میهمانی سفیر، مرکز ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، تقویت ارتباط بین ایرانیان مقیم آمریکا، قطعنامه موشک، مانور دیپلماتیک پیشگیرانه و نوروز در منهتن سنتز برخی از موضوع‌هاتی است که نویسنده خاطرات خود را از این رویدادها مورد توجه قرار داده است.

همچنین در بخش روابط دیپلماتیک با مراکز مختلف آمریکایی به موضوعاتی همچون«کنفرانس سیاسی در موسسه میدل ایست، سخنرانی سفیر در این موسسه، سخنرانی خانم آلبرایت وزیر اسبق خارجه آمریکا، سخنرانی وزیر خارجه آمریکا در باره سخنان سفیر ایران، خاتمی در راه نیویورک، نشست ویژه گفتگوی تمدن‌ها در سازمان ملل، موضع آمریکا درباره تحریم‌های ایران، نگاهی جدی به روابط ایران و آمریکا، پیشنهاد تشکیل کنفرانس بررسی مشکلات رویدادهای ایران و آمریکا، تهدید دبیرکل، گفتگو با مردم آمریکا، توقف دیپلماسی پارلمانی از سوی ایران و سردرگمی آمریکایی‌ها» مورد اشاره قرار گرفته است.

در بخشی از این کتاب، دیدگاه نویسنده درباره رابطه ایران و آمریکا آمده است«در طول اقامتم در آمریکا چند بار به مقامات آمریکایی پیشنهاد دادم که دولت آمریکا همان طور که یک جانبه رابطه با ایران را قطع کرد، اکنون پیش قدم شده و بدون هیچ پیش شرطی برقراری رابطه با ایران را اعلام کند … ولی مقامات آمریکایی روی خوشی نسبت به این پیشنهاد نشان نمی‌دادند تا این‌که در دو ماه آخر دوره ریاست جمهوری آقای کلینتون به دلیل عدم توفیق دولت مذکور در مسایل سیاسی بین‌المللی، از جمله مسایل مربوط به روابط ایران و آمریکا، به دنبال یک اقدام سیاسی متهورانه بودند تا شاید شکست‌های خود را جبران کنند. بدین لحاظ از من پرسیدند که پیشنهاد شما هنوز هم اعتبار دارد یا خیر؟ من پاسخ را موکول به سئوال از مرکز کردم که جواب آن منفی بود و لذا اقدامی در این باره انجام نشد».

وی در ادامه می‌نویسد:«هنوز هم بر این باورم که مشکلات مربوط به ایران و آمریکا در سطح کلان و بین خود مسئولان ایران و آمریکا و در فرصت‌های طلایی باید حل و فصل شود. درگیر شدن کشورهای دیگر، چه از نظر سیاسی و چه از نظر اجتماعی به حل مشکل ایران و آمریکا کمکی نمی‌کند. به نظر می‌رسد که وضعیت سیاسی آمریکا در آن زمان در صورت موافقت ایران می‌توانست به یک فرصت طلایی بین دو کشور تبدیل شود. ولی به هر حال و به هر دلیلی که مقامات ایران تشخیص دادند این فرصت از دست رفت.

این كتاب كوششی است به منظور شناساندن بهتر وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی كشورهای عرب خلیج فارس .كتاب از پنج فصل تشكیل شده است . در فصل اول ساختار سیاسی و اجتماعی كشورهای عرب خلیج فارس در قالب سه گروه تقسیم‌بندی می‌شود1 : ـ نخبگان سنتی (حاكم و خاندان او)، شیخ و قبیله، سوداگران، 2ـ نخبگان فكری (نخبگان فرهنگی آزاداندیش، نخبگان فرهنگی پیشرو، نخبگان دینی)، 3ـ جامعه ناهمگون (بدویان، شهرنشینان، كارگران و مهاجران خارجی) .در فصل دوم از مبانی مشروعیت در حكومت‌های عربی خلیج فارسی صحبت شده و قبیله‌گرایی مذهب در شمار مبانی اصلی مشروعیت، معرفی گردیده است . در فصل سوم تلاش شده مشكلات اساسی و چالش‌های كشورهای عرب خلیج فارس شناسانده شود كه عبارت‌اند از1 : ـ شكاف‌های سیاسی و اجتماعی (طبقه متوسط جدید)، 2ـ تضادهای فرهنگی، 3ـ معضلات نسل جوان، 4ـ بحران مهاجرت، 5ـ جنبش‌های سیاسی ـ مذهبی، 6ـ مسئله زنان، 7ـ رویارویی نخبگان .فصل چهارم نگاهی است به نقش نفت در اقتصاد كشورهای عربی و تاثیر تحولات منطقه در آن . فصل آخر كتاب به موضوع “امنیت در كشورهای عرب خلیج فارس “اختصاص دارد .خرید سلاح، ترتیبات امنیتی در منطقه، جنگ نفت و امنیت خلیج فارس مطالب و موضوعات این فصل را تشكیل می‌دهند .كتاب با “نتیجه‌گیری “و “فهرست “منابع به پایان می‌رسد.