همه چیز اورا به هیجان می آورد و هیچ چیز اورا پایبند نمیکند.همین که موضوعی بکر بودن و جذابیت و راز حیااش را از دست میدهد،آن را بی هیچ ترحمی رها میکند،بی اینکه به کسانی که بعد از او می آیند حسادت کند.نیچه هم از ورای تمام شناخت ها ،شناخت را میجوید.شناختی که به طرزی ابدی غیرواقعی است و هرگز کاملا دست یافتنی نیست.چیزی که تا سرحد رنج و نومیدی او را برمی انگیزاند،نه تصرف کردن،نه تصاحب کردن و نه لذت بردن است،بلکه همیشه پرسش کردن،جست و جو کردن و شکار کردن است.

در رگ مسلمانان خون تازه ای جریان یافته است. مسلمانان می خواهند به تاریخ اصیل خود باز گردند و خویشتن واقعی را پیدا کنندو میراث تاریخ اسلام نشان از غظمت آن دارد.

جامعه تازه اسلامی که بوجود آمده با تمام اختلاف های نژادی و عقلی که بین اعضاء آن احساس می شود گویی همچون قرن های نخستین اسلام از نوعی وحدت درونی برخوردار است و نهضت علمی و ادبی تاریخ اسلام در حال تکوین است.تاریخ نگاران اسلام نشان دادند که تا چه اندازه قدرت قلمی داشتند و چگونه میراث این آیین مترقی را حفظ کردند.

مسئله روشن فکر، مسئله ای است در یک اسل جهانی- همچنین در یک زمینه اجتماعی و منطقه ای- بسیار حساس و مهم و اساسی، مسئله روشنفکر، مسئله ای است که در دنیا پس از قرون وسطی طرح شده و از قرن هفدهم طبقه ای بنام روشنفکر در اروپا تشکیل می شود و بعد از قرن نوزدهم، این طبقه روشنفکر که در اروپا با همین نام و خصوصیت خاص خودش تکوین پیدا، به کشور های غیر اروپایی ( آفریقایی،آسیایی و امریکای لاتینی) را می یابد.