نظریه های امپریالسیم
55,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:دکتر احمد ساعی
انتشارات:قومس
سال انتشار:1393
کد شابک:9789645516190
درباره کتاب
ساختار علمی كتاب در معرفی و نقد نظریه های امپریالیسم در برگیرنده نظریات چند نویسنده صاحب نظر می باشد كه از منابع گوناگون فراهم آمده است. این كتاب جدید ترین نظریه های مربوط به امپریالسیم را مورد بررسی قرار میدهد. کتاب در چهار فصل نظریه های اولیه امپریالیسم،نظریه های مارکسیستی امپریالیسم،تفاسیر جدید امپریالیسم و نظریه های استعمار نو و توسعه نیافتگی را مطرح می کند.همچنین سه پیوست هم به معرفی و نقد نظریه هابسون،بازنگری تاریخ امپریالیسم(فیلدهاوس)و امپریالیسم نتیجه طبیعی سرمایه داری(زیمانسکی) پرداخته است.
درآمدی بر علم سیاست
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:رابرت ال کورد، مایکل.جی راسکین، والتراس. جونز، جیمز.ای مدایروس
مترجم: علی اردستانی
انتشارات:قومس
سال انتشار:1393
کد شابک:9789648811452
درباره کتاب
کتاب حاضر، ازجمله معدود کتاب‌هایی است که می‌کوشد فارغ از هیاهوهای موجود حول علم سیاست در ایران به چند و چون این علم بپردازد. نویسندگان این کتاب که همگی از استادان به نام علم سیاست در آمریکا هستند، کوشیده‌اند با تمرکز بر حوزة معنایی علم سیاست، مختصات این علم را تعریف کنند. نثر روان، تسّلط بر موضوع، تکیه بر روش‌شناسی مناسب و بهره‌گیری از آخرین داده‌ها و اطّلاعات، این کتاب را حتّی برای غیر اهل‌فن نیز جذّاب نموده است.
درآمدی بر اقتصاد سیاسی نفت و مسائل نفت ایران
60,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: سعید میرترابی
انتشارات:قومس
سال انتشار:1393
کد شابک:9789648811537
درباره کتاب
تاریخ نفت در ایران حاکی از آن است که ایرانیان در موقعیتی انفعالی و بدون داشتن ظرفیت لازم برای بهره گیری مناسب از منابع طبیعی، پا به عرصه این صنعت گذاشتند. و این امر به همراه طمع ورزی بیگانگان مانع از بکارگیری بهینه این منابع در راستای منافع ملی کشور شد. این کتاب با ارائه مختصری از تاریخ نفت ایران به بررسی جایگاه نفت در مناسبات جهانی و همچنین منافع ملی ایران و از طرفی شناساندن بازار جهانی این ماده استراتژیک به خوانندگان است.
تاریخ فلسفه سیاسی (جلد دوم)
160,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:جورج کلوسکو
مترجم:خشایار دیهیمی
انتشارات:نی
سال انتشار:1393
کد شابک:9789641851868
درباره کتاب
تاریخ فلسفهٔ سیاسی، علاوه بر اینکه به ما کمک می کند اصل و ریشهٔ خودمان را فهم کنیم، بصیرتی اساسی برای فهم دلایل این که چرا دیدگاه های فعلی مان را داریم به ما می دهد. با مقایسهٔ اندیشه های خودمان با اندیشه های گذشتگان، می توانیم مفروضات حیاتی دربارهٔ سؤالات فلسفی گسترده تر دربارهٔ ماهیت واقعیت، هستی، احتمال دست یافتن به نوعی از شناخت، شناخت پذیری حقیقت اخلاقی، طبیعت انسان، و احتمال بهبود و کمال بخشیدن به انسان را دریابیم. فلسفهٔ سیاسی یک رشتهٔ اشتقاقی است. اندیشه های سیاسی هر متفکّری سخت تحت تأثیر پاسخ هایی است که به این سؤالات غائی می دهد. بنابراین، اگر متفکری دیدگاه خاصی دربارهٔ طبیعت انسان یا حقیقت اخلاقی دارد، این دیدگاه، عمیقاً بر آن صورت سازمان سیاسی که مرجّح می دارد تأثیر می گذارد. با وارسی طیفی از فلسفه های سیاسی که دیدگاه های مختلفی را دربارهٔ جهان سیاسی عرضه می کنند و در ضمن پاسخ های مختلفی که به این سؤال های غائی می دهند، به فهم ارتباط های میان اجزاء یک فلسفهٔ سیاسی معین نائل می شویم و می فهمیم چگونه میان این اجزاء کنش و واکنش وجود دارد و چه کارکردی پیدا می کنند. اندیشه های سیاسی ما تصادفی نیستند. این اندیشه ها از عناصر بنیادین جهان بینی کلّی ما نشئت می گیرند. رسیدن به بصیرتی ژرف تر دربارهٔ این که چرا ما چنین فکر می کنیم به ما کمک می کند که در مفاهیم سیاسی مان دقیق شویم و احتمالاً در آن ها تجدیدنظری بکنیم.
اسلام شناسی
67,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: علی شریعتی
انتشارات:قلم
سال انتشار:1393
کد شابک:9789643160661
درباره کتاب
نفی نفس استثمار در رابطه با دیالکنیکی بین دو طبقه است:طبقه ای که میخواهد حاکمیت پیدا کند،و طبقه ای که میخواهد از این حاکمیت سرباز بزند و آن را نفی کند.این،آزادی میجوید و آن،استبداد. هیچ خونی به ناحق نمی ریزد و هیچ مرگی اگر در راه حق باشد،به نابودی منجر نمیشود و هیچ خفقانی اگر حلقوم،حلقوم حقیقت گو باشد،به خاموشی نمیگراید.بلکه هر خونی،قطره ای میشود که با آن قطره یک اسلاک شناسی بهتر بنویسند. فاشیسم-در نهضت های حادش-برای اینکه آن لمپن ها،آن طبقه محروم و آن عقده دارها را به خودش بکشاند و حتی نیروی چپ،نیروی چپ ناخودآگاه و حتی محرومینی را که جهت گیری طبقاتی روشن ندارند.به طرف خودش بکشاند،اول به عنوان مخالف سرمایه داری حرکت میکند،ولی جنس کار و جنس اندیشه اقتضا دارد که بالاخره در کنار همان اندام فاسدی که او زالوی مکنده و طفیلی معده اش بوده،یعنی سرمایه داری،قرار بگیرد.
نوواقع گرایی نظریه انتقادی و مکتب برسازی
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: اندرو لینکلیتر
مترجم: علیرضا طیب
انتشارات:وزارت امور خارجه
سال انتشار:1393
کد شابک:9789643616670
درباره کتاب
کتاب نو واقع گرایی نظریه انتقادی و مکتب برسازی به نویسندگی اندرو لینکلیتر و ترجمه علیرضا طیب منتشر شده توسط انتشارات وزارت امور خارجه در سایت رایا قابل تهیه می باشد.
مسائل جهان سوم(سیاست در جهان در حال توسعه)
70,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:پیتر برنل،ویکی رندال
مترجم:دکتر احمد ساعی و سعید میرترابی
انتشارات:قومس
سال انتشار:1393
کد شابک:9789648811254
درباره کتاب
این کتاب با موشکافی جنبه های مختلف نقش دولت و سیاست در تاثیرگذاری بر روند توسعه در جنوب را بررسی می کند و با این رویکرد،منطق رایج در مکاتب مختلف توسعه (نوسازی،وابستگی و نظام جهانی)را به چالش می کشد.در این منطق سیاست عموما متفیری وابسته پنداشته شده که از متغیرهای اجتماعی تاثیر می پذیرد،در حالی که رویکرد برگزیده کتاب،سیاست را در جایگاهی شبه مستقل در نظر می گیرد که هم از متغیرهای اجتماعی تاثیر می پذیرد و هم به ویژه بر این متغیرها تاثیر می گذارد و به آنها شکل می دهد. مسائل توسعه و نقش دولت در پیشبرد آن در چنین بستری تحلیل شده است.
نگاهی نو به مبانی علم سیاست
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: والتراس. جونز، جیمز.ای مدایروس، رابرت ال کورد، عبدالرحمن عالم، مایکل.جی راسکین
مترجم:علیرضا سمیعی‌اصفهانی
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1393
کد شابک:9786009118250
درباره کتاب
کتاب حاضر ترجمه چاپ دهم کتابی است که نخستین بار در سال 1972، توسط تعدادی از برجسته‌ترین اساتید علوم سیاسی دانشگاه‌های آمریکا و انگستان تحریر شده است. متن انگیسی کتاب در پنج بخش به چاپ رسیده که بخش پنجم در ترجمه فارسی حذف شده است. در بخش نخست مباحثی چون چیستی علم سیاست، نظریات کلاسیک و مدرن، دولت و حکومت، افراد و قانون اساسی و … مطرح شده است. در بخش دوم، مفاهیمی چون ایدئولوژی‌های سیاسی، فرهنگ سیاسی، افکار عمومی بررسی شده است. در بخش سوم به موضوعاتی مانند ارتباطات سیاسی و رسانه اشاره شده است. در بخش چهارم نیز نهادهای بنیادین حکومت تشریح شده است.
تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران
55,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: ابراهیم برزگر
انتشارات: سمت
سال انتشار:1393
کد شابک:9789644599057
درباره کتاب
با توجه به تاریخی بودن این دولتها که در یک فاصله زمانی طولانی1400 ساله و در حوزه وسیع جغرافیایی جهان اسلام پا به عرصه وجود گذاشته اند، ممکن است این پرسش طرح شود که مطالعه روایت پروسه تولد و مرگ این دولتها چه سودی دربر دارد. طرح این پرسش در آغاز کتاب، موضوعی اساسی است. به ویژه که توجیه دقیق و منطقی آن موجب می شود تا…
با پیر بلخ
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:محمدجعفر مصفا
انتشارات: نفس
سال انتشار:1393
کد شابک:9786009149506
درباره کتاب
رابطه ما با مثنوی رابطه ای است در سطح الفاظ و ادبیات؛ حال آنکه پیام مثنوی شرح رنج و اسارت آدمی، و غربت او از وطن فطری خویش است. پیام مثنوی فریادی است برای بیدار کردن انسان و خروج او از حصار تاریک توهمات و نقش ها، و برگشت دادن او به «بحر جان»، به هستی ورای مجازها و پندارها، به «باغ سبز عشق» آنجا که همه وجد و سرور است. مثنوی با صد ها اشاره و تمثیل نشان می دهد که می توان از این غربت پر ادبار به نیستان فطرت خویش بازگشت. می گوید این نیستان در خود تو است؛ ولی به هوش باش که هر چه بیشتر به جست و جوی آن بروی از آن دورتر می افتی. تو گوهری هستی در بطن دریای وحدت؛ و صدف پندار ها _پندار هایی که حاصل جست و جو است – تو را از این دریا جدا ساخته است : « چون گهر در بحر گوید بحر کو ؟ و آن خیال چون صدف دیوار او» گفتن ان کو ؟ حجابش می شود ابر تاب آفتابش می شود» تو ببند آن چشم و خود تسلیم کن خویشتن بینی در آن شهر کهن»
تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن بیستم: اندیشه های مارکسیستی (جلد 1)
130,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: حسین بشیریه
انتشارات:نی
سال انتشار:1395
کد شابک:9789643122706
درباره کتاب
اندیشهٔ سیاسی روی هم‌رفته درپی یافتن کارگزاری در تاریخ است. از این‌رو پیرامون اندیشه‌ها، جنبش‌های سیاسی و اجتماعی پدید می‌آید. قرن بیستم عصر دگرگونی‌های بنیادی در همهٔ عرصه‌های زندگی انسان از جمله زندگی سیاسی بوده است. از میان این دگرگونی‌ها برخی، هم بر تکوین و تطور اندیشهٔ این قرن تأثیر بیشتری گذاشته و هم از آن تأثیر جدی پذیرفته است. و بی‌شک مارکسیسم یکی از جنبش‌های فکری عمدهٔ قرن نوزدهم و بیستم به‌شمار می‌آید. نویسنده در این کتاب براساس اندیشهٔ مارکس به بررسی تعابیر گوناگون از مارکسیسم و اختلاف انواع آن می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که بخشی از این اختلافات ناشی از ابهامات موجود در اندیشهٔ مارکس و برخی دیگر نتیجه تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی این قرن بر مفسران مارکسیسم است. نویسنده در جلد دوم طی دو بخش، ابتدا به بررسی زمینهٔ تاریخی و فکری لیبرالیسم و محافظه‌کاری پرداخته است و سپس آرای اندیشمندان شاخص لیبرال و محافظه‌کار در قرن بیستم را مطرح کرده است.
تاریخ فلسفه سیاسی غرب(عصر جدید سده نوزدهم)
تماس بگیریداطلاعات کتاب
درباره کتاب
آیا فلسفه از قرن ششم قبل از میلاد در «یونان» آغاز شده و پیش از آن در جهان اندیشه‌های انسانی حضور و ظهوری نداشته است؟ به‌عبارتی، آیا قبل از این تاریخ عرصه تفکر انسانی فاقد معرفت فلسفی بوده و صرفاً تحت سلطه جهان‌بینی‌های میتولوژیک و اسطوره‌ای قرار داشته است؟ اگر چنین است، پس اقوام و تمدّن‌های غیریونانی می‌بایست تقریباً هیچ‌گونه مشارکت و سهمی در پیدایش خرد فلسفی نداشته، به‌همین دلیل، حتّی متّهم به خام‌اندیشی، ضعف و ابتدایی بودن تفکر شوند و اگر چنین نیست، پس چرا همواره تاریخ تفکرات فلسفی را از «یونان» شروع کرده، تقریباً هیچ سخنی از دورانهای گذشته و تمدّن‌های ما قبل نمی‌گویند؟ اختلاف نظری که در این خصوص وجود دارد از خود یونان آغاز شده و تاکنون نیز ادامه داشته است. ارسطو معتقد بود که اساساً فلسفه به‌دست تالس اهل «میلتوس» در سده ششم پیش از میلاد پی‌ریزی و آغاز شده است؛ درحالی‌که در مقابل او دیوژنس لایریتوس ـ مورّخ یونانی فلسفه ـ زادگاه دانش فلسفی را در خاور زمین و در میان ایرانیان و مصریان می‌داند.
بایسته های حقوق بین الملل عمومی
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: رضا موسی‌زاده
انتشارات: میزان
سال انتشار:1393
کد شابک:9789645997326
درباره کتاب
قسمت اول ـ مفاهیم كلی حقوق بین‌الملل
فصل اوّل: تعریف حقوق بین‌الملل و مبانی آن
بخش اول : بررسی مفهوم حقوق بین‌الملل 5
بند 1 : تعریف حقوق بین‌الملل 5
بند 2 : طبقه‌بندی حقوق بین‌الملل 7
1- حقوق بین‌الملل جهانی 8
2- حقوق بین‌الملل عام 8
3- حقوق بین‌الملل خاص 8
بند 3 : ضمانت اجرا در حقوق بین‌الملل 9
بند 4 : خصوصیات حقوق بین‌الملل 10
بخش دوم : مبانی حقوق بین‌الملل 12
بند 1 : مكتب حقوق وضعی یا ارادی 12
1- گرایش تحدید ارادی 12
2- گرایش اراده مشترك 14
3- مكتب حقوق وضعی جدید 14
بند 2 : مكتب حقوق موضوعی 14
1- مكتب حقوق طبیعی 15
2- مكتب قاعده‌گرایی 17
3- مكتب جامعه‌شناسی حقوقی 17
فصل دوم: رابطه حقوق بین‌الملل با حقوق داخلی
بخش اول : نظریات مختلف در مورد رابطه حقوق بین‌الملل با حقوق داخلی 19
بند 1 : نظریه دوگانگی حقوقی یا دوآلیسم 19
1- از حیث تشكیلات 19
2- از لحاظ قلمرو قواعد حقوقی 19
3- از حیث مبانی و منابع 19
4- از نقطه‌نظر تابعین 19
5- از لحاظ ضمانت اجرا 20
6- از نظر اعتبار 20
بند 2 : نظریه یگانگی حقوقی یا مونیسم 20
1- دلایل پیروان نظریه یگانگی حقوقی با تقدم حقوق بین‌الملل 20
2- دلایل پیروان نظریه یگانگی حقوقی با تقدم حقوق داخلی 22
بند 3 : نظریة معاصر 23
بخش دوم : نقش متقابل حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل 24
بند 1 : نقش قواعد داخلی در حقوق بین‌الملل 24
بند 2 : نقش حقوق بین‌الملل در دادگاههای داخلی 25
1- نحوه برخورد انگلستان با قواعد حقوق بین‌الملل 25
2- نحوه برخورد ایالات متحده آمریكا با قواعد حقوق بین‌الملل 28
قسمت دوم ـ تابعین حقوق بین‌الملل
كلیـات 33
فصل اول: دولـت‌هــا
بخش اول : تعریف دولت و مشخصات آن 35
بند 1 : جمعیت دایمی 35
بند 2 : سرزمین معین 37
بند 3 : حكومت 40
بند 4 : اهلیت برقراری روابط با سایر دولتها (یا اصل حاكمیت) 41
بخش دوم : پیدایش و تبدیل دولت در حقوق بین‌الملل 43
بند 1 : اكتساب سرزمین 43
1ـ اشغال و تصرف سرزمین 44
2ـ مالكیت ناشی از تصرف بلامعارض 45
3ـ تسلیم یا واگذاری سرزمین 46
4ـ تسخیر و استیلا 47
5ـ كاهش یا افزایش سرزمین به‌موجب تغییرات جغرافیایی 48
6ـ انتساب سرزمین از طریق داوری و قضاوت 49
7ـ سكوت حاكی از رضایت، شناسایی و عدم امكان انكار پس از اقرار 49
8ـ اكتساب نسبی سرزمین 50
بند 2 : حقوق حفظ وضعیت سرزمینی موجود 52
1ـ اصل حفظ تمامیت ارضی دولتها و ممنوعیت توسل به زور 52
2ـ مسأله تجزیه خاك 53
بخش سوم : شناسایی دولتها و حكومت‌ها 53
بند 1 : شناسایی دولتها 53
1ـ مفهوم شناسایی دولتها 53
2ـ شرایط شناسایی دولتها 54
3ـ ماهیت شناسایی دولتها 56
4ـ خصیصه صلاحدیدی و اختیاری بودن شناسایی 58
5 ـ چگونگی شناسایی دولتها 60
بند 2 : شناسایی حكومت‌ها 61
1ـ مفهوم شناسایی حكومت‌ها 61
2ـ شرایط شناسایی حكومت‌ها 61
3ـ چگونگی شناسایی حكومت‌ها 63
4ـ ماهیت شناسایی حكومت‌ها 63
بند 3 : انواع شناسایی 64
1ـ تفكیك براساس درجه كنترل موثر دولت جدید بر قلمرو و مردم خود 65
2ـ تفكیك براساس درجه التزام نسبت به مقررات حقوق بین‌الملل 65
بخش چهارم : جانشینی دولتها 65
بند 1 : جانشینی معاهدات 66
بند 2 : دارایی‌ها و بدهی‌های دولت 68
بند 3 : اموال خصوصی 69
بند 4 : دعاوی بین‌المللی 70
بند 5 : تابعیت 70
فصل دوم: سازمانهای بین‌المللی
بخش اول : سازمانهای بین‌المللی دولتی 73
بند 1 : سازمانهای بین‌الدولی جهانی 73
1ـ تاریخچه سازمان ملل متحد 73
2ـ اهداف و اصول سازمان ملل متحد 75
3ـ اركان اصلی سازمان ملل متحد 75
بند 2 : سازمانهای بین‌الدولی منطقه‌ای 82
1ـ سازمانهای اروپایی و منطقه آتلانتیك 82
2ـ سازمانهای آمریكایی 83
3ـ سازمانهای آسیایی و آفریقایی 83
بند 3 : سازمانهای بین‌الدولی فرامنطقه‌ای 84
بخش دوم : سازمانهای بین‌المللی غیردولتی 84
فصل سوم: افراد
بخش اول : حمایت فرد در حقوق بین‌الملل 85
بند 1 : حقوق بین‌الملل بشردوستانه 86
1ـ ریشه‌های حقوق بین‌الملل بشردوستانه 86
2ـ سازمان ملل متحد و حقوق بین‌الملل شردوستانه 90
بند 2 : حمایت از طبقات مختلف افراد 93
1ـ حمایت از كارگران 93
2ـ حمایت از پناهندگان 94
3ـ حمایت از اقلیت‌ها 94
بخش دوم : مسؤولیت كیفری فرد در حقوق بین‌الملل 95
بند 1 : جنایات بین‌المللی و انواع آن 95
1ـ مفهوم جنایت بین‌المللی 95
2ـ انواع جنایات بین‌المللی 95
بند 2 : مسؤولیت كیفری بین‌المللی افراد و دولتها 96
1ـ مسؤولیت كیفری بین‌المللی افراد 96
2ـ مسؤولیت كیفری بین‌المللی دولتها 97
فصل چهارم: سایر تابعین حقوق بین‌الملل
بخش اول : دولتهای با وضعیت خاص 99
بند 1 : كشورهای تحت‌الحمایه 99
بند 2 : سرزمین‌های تحت قیمومت 101
بند 3 : دولتهای دارای اشكال خاص 102
1ـ سریر مقدس یا واتیكان 102
2ـ سایر دولتهای خاص 103
بخش دوم : مردم 104
1ـ ملت‌های تحت سلطه استعماری 106
2ـ ملت‌های تحت سلطه بیگانه 106
3ـ ملت‌های تحت سلطه یك رژیم نژادپرست 106
بخش سوم : نهضت‌های آزادیبخش ملی 106
بخش چهارم : دولتهای در تبعید (كمیته‌های ملی) 107
قسمت سوم ـ منابع حقوق بین‌الملل
كلیات 113
فصل اول: عرف بین‌المللی
بخش اول : تعریف عرف بین‌المللی 115
بخش دوم : شرایط وجودی عرف بین‌الملل 116
بند 1 : عنصر معنوی 117
قضیه لوتوس (Lotus) 117
بند 2 : عنصر مادی 119
1ـ شرط مدت 119
2ـ تعدد رفتارها 121
3ـ عدم تساوی ارزش رفتارها 122
بخش سوم : انواع عرف 123
بند 1 : عرف جهانی 123
بند 2 : عرف منطقه‌ای 124
بخش چهارم : ملاحظات نهایی 124
فصل دوم: معاهدات بین‌المللی
كلیات 126
بخش اول : تعریف معاهده بین‌المللی و خصوصیات آن 127
بند 1 : تعریف معاهده بین‌المللی 127
1ـ تعریف معاهده بین‌المللی به معنای وسیع آن 127
2ـ تعریف معاهده بین‌المللی به معنای محدود آن 128
بند 2 : خصوصیات معاهدات بین‌المللی 129
1ـ معاهده بین‌المللی حاصل توافق (بین‌المللی) اراده‌ها است 129
2ـ معاهده بین‌المللی سندی است كه ایجاد تكلیف می‌كند 130
3ـ معاهده‌بین‌المللی‌صرفاً ناشی ازارادة‌تابعین‌حقوق‌بین‌الملل(یعنی‌دولتها) است 131
4ـ معاهده بین‌المللی تابع مقررات حقوق بین‌الملل است 132
5ـ معاهده بین‌المللی به‌صورت كتبی تنظیم میشود 132
6ـ معاهده بین‌المللی می‌تواند عناوین مختلفی داشته باشد 132
بند 3 : واژه‌شناسی معاهدات 132
بند 4 : وجوه افتراق بین معاهده و موافقت‌نامه 137
1ـ تفاوت از حیث اطراف سند 137
2ـ تفاوت از حیث موضوع 137
3ـ تفاوت از حیث تشریفات انعقاد 138
4ـ تفاوت از حیث شكل سند 138
5ـ تفاوت از حیث نحوة تنظیم سند 140
بند 4 : طبقه‌بندی معاهدات 140
1ـ طبقه‌بندی ماهوی معاهدات 140
2ـ طبقه‌بندی صوری معاهدات 141
بخش دوم : آیین و تشریفات انعقاد معاهدات 143
بند 1 : مذاكرات مقامات صلاحیتدار 143
بند 2 : نگارش 145
1ـ نام‌گذاری معاهده و انتخاب واژه‌ها 145
2ـ انتخاب زبان 146
بند 3 : امضا و پاراف 146
بند 4 : رضایت به التزام در قبال یك معاهده 148
1- موافقتنامههای ساده یا اجرایی 148
2- موافقتنامههای رسمی 149
بند 5 : مسأله اهلیت برای انعقاد معاهدات 151
1- دولتها 151
2- سایر تابعین حقوق بین‌الملل با شكل خاص 151
3- حكومت‌های عضو در یك كشور فدرال 151
4- سازمانهای بین‌المللی 152
بخش سوم : حق شرط یا تحدید تعهد 153
بند 1 : مفهوم حق شرط 154
1- منظور از شرط چیست ؟ 154
2- اهمیت عبارت «بیانیه یك جانبه» 155
3- ماهیت حقوقی «حق شرط» 155
4- فرق‌بین «حق شرط» و «قیدشرط» 155
5- عبارت «تحت هر نام یا به هر عبارت» 155
بند 2 : نظام حقوقی حق شرط 156
1- نظام سنتی : پذیرش به اتفاق آرا 156
2- نظام حقوقی معاصر در مورد حق شرط 157
بند 3 : شرایط پذیرش حق شرط 158
1- شرایط شكلی 158
2ـ شرایط ماهوی 159
بند 4 : زمان اعلام حق شرط 159
1- حق شرط هنگام امضا 159
2- حق شرط هنگام تصویب 160
3- حق شرط هنگام الحاق 160
بند 5 : حق شرط در انواع معاهدات 162
1- حق شرط در معاهدات دوجانبه 162
2- حق شرط در معاهدات چند جانبه 162
3- حق شرط در معاهدات همه جانبه 162
4- حق شرط در سازمانهای بین‌المللی 163
بند 6 : آثار حقوقی حق شرط 163
1- آثار حقوقی پذیرش حق شرط 163
2- آثار حقوقی مخالفت با حق شرط 164
3- آثار حقوقی انصراف از حق شرط و از مخالفت با آن 164
بند 7 : شناخت اعلامیه تفسیری و تمییز آن با حق شرط 165
1- تعریف اعلامیه تفسیری 165
بند 8 : نمونه‌هایی از اعمال حق شرط و اعلامیه تفسیری 167
1- نمونه‌هایی از اعمال حق شرط 167
الف) كنوانسیون فلات قاره مورخ 29 آوریل 1958 167
ب ) اعمال حق شرط نسبت به كنوانسیون حقوق كودك 1989 167
بخش چهارم : اجرای معاهدات 171
بند 1 : اجرای معاهده در مكان 171
1- انتفاع كشور ثالث از معاهدات 171
الف) معاهداتی كه «به محض انعقاد» باعث انتفاع كشور ثالث می‌شوند 172
ب ) انتفاع كشور ثالث به موجب مقررات موضوعه قبلی 172
2- معاهداتی كه برای كشور ثالث لازم‌الرعایه است 173
بند 3 : دیدگاه كنوانسیون 1969 وین نسبت به معاهداتی كه برای كشورهای ثالث تعهداتی ایجاد می‌كنند 173
بند 2 : اجرای معاهده در زمان 175
1- تاریخ اجرای معاهدات 175
2- اجرای موقت معاهده 177
3- اجرای معاهدات متوالی كه ناظر بر موضوع واحد باشند 177
4- عطف بماسبق نشدن معاهدات 178
بند 3 : اجرای معاهدات برحسب انواع آن 178
1- اجرای معاهدات دوجانبه 178
2- اجرای معاهدات چند جانبه 179
3- اجرای معاهدات همه جانبه 179
بخش پنجم : تفسیر معاهدات 181
بند 1 : مفهوم تفسیر 181
بند 2 : مراجع صلاحیتدار برای تفسیر 181
1- مراجع بین‌المللی 181
الف) مراجع دولتی (بین‌المللی) 182
ب ) مراجع حقوقی بین‌المللی 183
ج) سازمانهای بین‌المللی 184
2- مراجع داخلی 185
الف) مراجع اجرایی 186
ب ) مراجع قانونگذاری 186
ج ) مراجع قضایی 186
بند 3 : اصول ناظر بر تفسیر معاهدات بین‌المللی 187
1- اصل حسن نیت 187
2- اصل آثار مفید 187
3- اصل ایجاد حداقل تعهدات 187
4- اصل تفسیر به نفع كشور برخوردار از وضعیت نامساعد 187
5- اصل عدم تفسیر عبارات واضح و روشن 188
بند 4 : روشهای تفسیر معاهدات بین‌المللی 188
1- روش ذهنی 188
2- روش عینی 189
بخش ششم : اختتام معاهدات 191
بند 1 : بطلان معاهدات 191
1- نقض حقوق داخلی 193
2- تجاوز نماینده كشور از حدود اختیارات خود 194
3- اشتباه 194
4- تقلب 195
5- تطمیع نماینده كشور 196
6- اجبار 196
الف) اجبار نماینده دولت 198
ب ) اجبار كشورها 198
7- عدم رعایت قواعد آمرة بین‌المللی 198
8- عهدنامه‌های نابرابر 200
بند 2 : فسخ معاهدات 201
1- اراده مشترك متعاهدین 201
الف ) اتفاق آرای طرفین معاهده (تفاسخ ) 201
ب ) انقضای مدت معاهده 202
ج ) انجام تعهدات قراردادی 202
د ) انعقاد معاهده جدید 202
ه ) قید احتمالات در معاهده 203
و ) قطع روابط دیپلماتیك و كنسولی 203
2- لغو یك جانبه معاهده 203
الف) شرط قبلی و صریح در معاهده 203
ب ) قوه قاهره یا فورس ماژور 204
ج – جانشینی دولتها در معاهدات 205
د – تغییر بنیادین اوضاع و احوال 205
ه ) نقض اساسی معاهده 206
3- تعارض تعهدات قراردادی 208
4- ایجاد یك قاعدة آمرة جدید 209
5- متروك ماندن معاهدات 209
6- فسخ معاهدات در اثر جنگ 209
بند 3 : تعلیق اجرای معاهدات 210
بند 4 : اصلاح و جرح و تعدیل معاهدات 211
فصل سوم: سایر منابع حقوق بین‌الملل
بخش اول : اصول عمومی حقوق 214
بخش دوم : رویه قضایی بین‌المللی و نظرات حقوقدانان 215
بخش سوم : عدالت و انصاف 216
بخش چهارم : اعمال حقوقی یك جانبه 218
بند 1 : مفهوم اعمال و اسناد یك جانبه 218
بند 2 : طبقه‌بندی اعمال یك جانبه 219
الف ) اعمال در حكم شرط : اعلان 220
ب ) اعمال موجد تكالیف : «وعده» و «شناسایی» 220
ج ) اعمال مؤید حقوق : اعتراض 222
د ) اعمال مبتنی بر طرد حقوق : انصراف 222
ه ) اعمال یك جانبه ضمنی : سكوت 223
بخش پنجم : تصمیمات سازمانهای بین‌المللی 223
بند 1 : اهمیّت تصمیمات سازمانهای بین‌المللی 223
بند 2 : انواع قطعنامه‌های سازمان ملل متحد 224
1- قطعنامه‌های داخلی سازمان ملل 225
2- قطعنامه‌های مربوط به حفظ صلح و امنیت بین‌الملل 225
3- قطعنامه‌های اعلامی 226
قسمت چهارم ـ قلمرو جامعه بین‌المللی
فصل اول: قلمرو دریایی : حقوق دریاها
بخش اول : كلیات 233
بند 1 : اهمیت قلمرو دریایی 233
بند 2 : تاریخچه تدوین قواعد حقوق دریاها 235
1- كنفرانس لاهه 1930 235
2- اولین كنفرانس سازمان ملل متحد راجع به حقوق دریاها (ژنو – 1958) 236
3- دومین كنفرانس سازمان ملل متحد راجع به حقوق دریاها (ژنو – 1960) 237
4- سومین‌كنفرانس سازمان ملل‌متحد راجع‌به‌حقوق دریاها (مونتگوبی- 1982) 237
بخش دوم : نحوه تحدید حدود مناطق دریایی 240
بند 1 : مفهوم خط مبدأ 240
بند 2 : ترسیم‌خطوط مبدأدر وضعیت‌های ساحلی‌مختلف(تعیین‌حدداخلی‌مناطق دریایی) 242
1- وضع تورفتگی‌های ساحلی 242
2- برآمدگی‌های جزری 244
3- جزایر 244
4- خلیج‌های تاریخی 244
5- خلیج‌های كوچك هم‌مرز با چند كشور 245
6- دهانة رودخانه‌ها 246
7- بنادر 246
8- اسكله‌ها 246
9- جزایر مصنوعی 246
بند 3 : تعیین حد خارجی و جانبی مناطق دریایی كشورهای مقابل و مجاور 246
بند 4 : مناطق مختلف دریایی 247
بخش سوم : آبهای داخلی 247
بند 1 : حدود آبهای داخلی 247
بند 2 : تحدید حدود آبهای داخلی 249
بند 3 : نظام حقوقی آبهای داخلی 249
1- حق دسترسی به آبهای داخلی 250
2- اعمال صلاحیت دولت ساحلی در آبهای داخلی 252
الف) صلاحیت قضایی دولت ساحلی نسبت به ناوهای جنگی خارجی 252
ـ صلاحیت مدنی 254
ـ صلاحیت كیفری 255
ـ مسأله پناهندگی در كشتی جنگی مقیم در آبهای داخلی 256
ب ) صلاحیت قضایی دولت ساحلی نسبت به كشتی‌های تجاری خارجی 257
ـ صلاحیت مدنی 257
ـ صلاحیت كیفری 258
ـ سیستم فرانسه 258
ـ مسأله پناهندگی در كشتی‌های تجاری مقیم در آبهای داخلی 261
بخش چهارم : دریای سرزمینی 262
بند 1 : مفهوم دولت ساحلی و توسعه صلاحیتهای آن 262
1- بررسی مفهوم 262
2- علل پیدایش مفهوم دولت ساحلی 263
الف ) علل جغرافیایی 263
ب – علل اقتصادی 264
ج – علل نظامی و استراتژیك 265
3- توسعه صلاحیتهای دولتهای ساحلی 266
الف) منطقه‌گرایی آمریكای لاتین 267
ب ) منطقه‌گرایی آسیایی – آفریقایی 269
بند 2 : ماهیت حقوقی دریای سرزمینی 270
1- بینش‌هایی كه دریای سرزمینی را جزو دریای آزاد می‌دانند 270
الف) نظریه ارتفاق ساحلی 270
ب ) نظریه حق حفاظت و بقا 271
ج ) نظریه قلمرو عمومی بین‌المللی 272
2- بینش‌هایی كه دریای سرزمینی را وابسته به قلمرو خشكی می‌دانند 272
الف) نظریه حق مالكیت 272
ب ) نظریه حق حاكمیت 274
بند 3 : حدود دریای سرزمینی 275
بند 4 : نظام حقوقی دریای سرزمینی 276
1- رژیم عبور از دریای سرزمینی 276
الف) رژیم عبور در قواعد موضوعه : حق عبور بی‌ضرر 276
ب ) مفهوم عبور 278
ج ) مفهوم عبور بی‌ضرر 278
د ) معیارهای عبور بی‌ضرر 279
ه ) حقوق دولت ساحلی درباره عبور بی‌ضرر 279
و ) تكالیف دولت ساحلی دربارة عبور بی‌ضرر 281
ز ) اعمال حق عبور بی‌ضرر نسبت به انواع كشتی‌ها 281
2- اعمال رژیم عبور بی‌ضرر نسبت به انواع كشتی‌ها 281
3- اعمال صلاحیت دولت ساحلی 283
الف) اعمال صلاحیت كیفری 284
ب ) اعمال صلاحیت مدنی 284
بخش پنجم : منطقه نظارت 285
بند 1 : مفهوم منطقه نظارت 285
بند 2 : نظام حقوقی منطقه نظارت 287
بخش ششم : منطقه انحصاری اقتصادی 289
بند 1 : بررسی مفهوم 289
بند 2 : حدود منطقه انحصاری اقتصادی 290
بند 3 : تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی 291
بند 4 : وضعیت حقوقی منطقه انحصاری اقتصادی 293
1- حقوق و تكالیف دول ساحلی 293
2- حقوق دولتهای ثالث 296
3- وضعیت سایر فعالیتها كه مربوط به حقوق و تكالیف دولتهای ساحلی و ثالث نمیشود 297
بخش هفتم : دریای آزاد 298
بند 1 : بررسی مفهوم 298
بند 2 : ماهیت حقوقی دریای آزاد 299
بند 3 : نظام حقوقی دریای آزاد 303
1- آزادی كشتیرانی 304
2- آزادی پرواز 307
3- آزادی تعبیه خطوط كابل و لوله زیردریایی 307
4- آزادی صید 307
5- آزادی تحقیق در دریای آزاد 308
6- آزادی ایجاد جزایر مصنوعی و دیگر تأسیسات مجاز در دریای آزاد 308
بخش هشتم : فلات قاره 308
بند 1 : بررسی مفهوم 308
بند 2 : حدود فلات قاره 310
بند 3 : تحدید حدود فلات قاره 311
بند 4 : نظام حقوقی فلات قاره 315
1- حقوق دولت ساحلی در فلات قاره 316
2- حقوق دولتهای ثالث در فلات قاره 317
بخش نهم : منطقه میراث مشترك بشریت 317
بند 1 : پیدایش مفهوم میراث مشترك بشریت 317
بند 2 : نظام حقوقی اعماق دریاها : میراث مشترك بشریت 318
1ـ قطعنامه‌های مجمع عمومی 318
2ـ مقررات كنوانسیون 1982 319
بخش دهم : تنگه‌های مورد استفاده كشتیرانی بین‌المللی 322
بند 1 : تعریف تنگه‌های بین‌المللی 322
بند 2 : رژیم عبور ترانزیتی 324
1ـ گرایش‌های مختلف در كنفرانس سوم حقوق دریاها در مورد عبور ترانزیتی 324
2ـ حق عبور ترانزیتی 325
بند 3 : تقسیم‌بندی تنگه‌ها از دیدگاه كنوانسیون 1982 327
فصل دوم: قلمرو هوایی : حقوق هوایی
بخش اول : سیر تكاملی قواعد حقوق هوایی 328
بند 1 : حقوق هوایی پیش از جنگ جهانی اول (1914) 328
بند 2 : حقوق هوایی بین دو جنگ جهانی اول و دوم 329
1ـ كنوانسیون پاریس (1919) 329
2ـ كنوانسیون ایبرو ـ امریكن (1926) 330
3ـ كنوانسیون پان ـ امریكن یا هاوانا (1928) 330
4ـ كنوانسیون بهداشتی لاهه (1933) 331
بند 3 : حقوق هوایی از جنگ جهانی دوم 331
بخش دوم : كنوانسیون هواپیمایی بین‌المللی كشوری و موافقتنامههای الحاقی آن 332
بند 1 : كنوانسیون هواپیمایی بین‌المللی كشوری 332
1ـ اصول ناظر بر هوانوردی 332
2ـ سازمان هواپیمایی بین‌المللی كشوری (ایكائو) 333
3ـ حمل و نقل هوایی بین‌المللی 334
4ـ مقررات نهایی 334
بند 2 : موافقت‌نامه سرویس‌های ترانزیت هوایی بین‌المللی 334
بند 3 : موافقت‌نامة حمل و نقل هوایی بین‌المللی 334
بخش سوم : كنوانسیون‌های امنیتی هواپیمایی 336
بند 1 : كنوانسیون 1963 توكیو راجع به جرایم و برخی از اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما 336
بند 2 : كنوانسیون 1970 لاهه راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما 337
بند 3 : كنوانسیون 1971 مونترال راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی كشوری 338
فصل سوم: حقوق حاكم بر فضای ماورای جو و كرات آسمانی
بخش اول : سیر تكاملی قواعد حقوق فضا 340
بخش دوم : تعریف فضای ماورای جو و حدود آن 343
بخش سوم : نظام حقوقی حاكم بر قلمرو فضایی 344
بند 1 : آزادی كاوش و بهره‌برداری 344
بند 2 : آزادی ارتباطات از راه دور 346
بند 3 : آزادی نظارت و سنجش از راه دور 347
بخش چهارم: اعمال صلاحیتهای دولتی در فضا و كرات آسمانی 348
قسمت پنجم ـ روشهای حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی
فصل اول: كـلیـات
بخش اول : پیشینه تاریخی حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی 353
بخش دوم : منابع مربوط به روشهای حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی 356
بند 1 : منشور ملل متحد 356
بند 2 : قطعنامه‌های مجمع عمومی 357
بند 3 : معاهدات بین‌المللی 357
بخش سوم : تعریف و ماهیت اختلاف بین‌المللی 358
بند 1 : تعریف اختلاف بین‌المللی 358
بند 2 : ماهیت اختلافات بین‌المللی 360
فصل دوم: روشهای سیاسی حل و فصل اختلافات بین‌المللی
بخش اول : مذاكره 361
بند 1 : مفهوم مذاكره و ویژگیهای آن 361
بند 2 : نحوه مذاكرات، مكان و مدت آن 364
1ـ نحوه مذاكرات 364
2ـ مكان مذاكرات 366
3ـ مدت مذاكرات 366
بند 3 : كنفرانس‌های مهم بین‌المللی 367
بخش دوم : مساعی جمیله 369
بخش سوم : میانجی‌گری 370
بند 1 : پیشینة تاریخی میانجی‌گری 370
بند 2 : تعریف و خصوصیات میانجی‌گری 371
بند 3 : انواع میانجی‌گری 373
1ـ انواع میانجی‌گری از لحاظ كاربردی كه در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی دارد 374
2ـ انواع میانجی‌گری از لحاظ وظایفی كه میانجی به‌عهده می‌گیرد 375
بند 4 : وجوه افتراق میانجی‌گری با مساعی جمیله 378
بخش چهارم : تحقیق 379
بند 1 : مفهوم تحقیق 379
بند 2 : آیین كار 381
بند 3 : كارآیی كمیسیونهای تحقیق 382
بخش پنجم : سازش یا آشتی 383
بند 1 : مفهوم سازش 383
بند 2 : آیین سازش 383
بند 3 : كارآیی كمیسیونهای سازش 384
بند 4 : وجوه افتراق میانجی‌گری با سازش 385
فصل سوم: روشهای حقوقی حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی
بخش اول : قضاوت بین‌المللی 386
بند 1 : دیوان دایمی بین‌المللی دادگستری 386
1ـ تاریخچه 386
2ـ پیدایش دیوان دایمی بین‌المللی دادگستری 387
3- مقایسه دیوان دایمی با دیوان بین‌المللی دادگستری 390
الف ) وجوه اشتراك 390
ب ) وجوه اختلاف 390
بند 2 : تأسیس دیوان بین‌المللی دادگستری 391
1ـ ساختار و تشكیلات 392
2ـ استفاده از قاضی اختصاصی 394
3- صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری 395
الف) صلاحیت ترافعی 396
1- مفهوم صلاحیت ترافعی 396
2- محدودیت‌های صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری 396
2-1- از حیث اصحاب دعوی’ 396
2-2- از حیث موضوع دعوی 398
2-3- از حیث رضایت دولتها 399
2-4- محدودیت از حیث مجاری اعلان رضایت دولتها 399
2-4-1 انعقاد موافقتنامههای خاص مبنی بر قبول صلاحیت دیوان 399
2-4-2 پذیرش صلاحیت اجباری 400
ب ـ صلاحیت مشورتی دیوان 404
بخش دوم : داوری بین‌المللی 405
بند 1 : تحول تاریخی داوری 405
1- داوری فردی یا داوری توسط رئیس یك كشور 406
2- داوری توسط كمیسیون مختلط 407
3- داوری توسط دادگاه 407
بند 2 : مبانی داوری 409
1- قرار رجوع به داوری 410
2- شرط رجوع به داوری 410
3- قرارداد داوری دایمی 410
بند 3 : آیین داوری 411
1- موضوع اختلاف 411
2- كیفیت انتخاب داوران 411
3- حدود صلاحیت و اختیارات داوران 411
4- قواعدی كه داور مبنای حكم داوری خود قرار میدهد 412
بند 4 : خصوصیات حكم داوری 413
1- خصوصیت الزامی بودن حكم داوری 413
2- خصوصیت قطعی بودن حكم داوری 414
3- فقدان ضمانت اجرای حكم داوری 414
فهرست منابع 416
الف – منابع فارسی 416
ب – منابع لاتین 417
سیاستو حکومت در ایالات متحده
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: محمد امجد
انتشارات: سازمان سمت
سال انتشار:1393
کد شابک:9786000200633
درباره کتاب
رای آنکه این جدایی سه قوه از یکدیگر باعث نشود که یکی از آنها دو قوه دیگر را تحت الشعاع قرار دهد، نظام» کنترل و موازنه» به وجود آمد. در این نظام هر قوه برکارهای دو قوه دیگر نظارت دارد و فعالیتهای آن را کنترل می کند. برای مثال…
مباحث اصلی در اقتصاد سیاسی جدید
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: آنتونی پین
مترجم: روح‌اله طالبی‌آرانی، حسین پوراحمدی‌میبدی، روح‌الله طالبی‌آرانی
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1393
کد شابک:9786005750102
درباره کتاب
کتاب حاضر، با تمرکز بر زیرشاخه‌های اصلی ادبیات پویا و متحول اقتصاد سیاسی و با بررسی سوابق تاریخی رشد تجارت و بازرگانی ملی و بین‌المللی و ظهور ساختارهای حکومتی مدرن خصوصاً سازمان سیاسی و اقتصادی دولت ملت‌های نوظهور چهار حوزه اصلی را در برمی‌گیرد. اقتصاد سیاسی محیط‌زیست، اقتصاد سیاسی تطبیقی، اقتصاد سیاسی توسعه و اقتصاد سیاسی بین‌الملل این چهار حوزه هستند. مطالعه این کتاب به‌تمامی دانشجویان رشته‌های اقتصاد، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و حتی آینده‌پژوهی توصیه میشود
چرخه گفتمان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دولت بازرگان تا دولت روحانی
150,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:سیدجلال دهقانی‌فیروزآبادی
انتشارات: مخاطب
سال انتشار:1393
کد شابک:9786005750096
درباره کتاب
كتاب «چرخه گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دولت بازرگان تا دولت روحانی» نوشته سیدجلال دهقانی‌فیروزآبادی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی، به همت نشر مخاطب منتشر شد. در مقدمه كتاب می خوانیم:
حوزة نظری مطالعات سیاست‌خارجی‌ایران نسبت به‌گذشته بسط و گسترش قابل‌ملاحظه‌ای یافته است به گونه‌ای كه در سالهای اخیر نظریههای مختلفی برای تحلیل و تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی به كار بسته شده است. این نظریه‌ها را می‌توان به دو دستة كلی اثبات‌گرا و فرااثبات‌گرا تقسیم كرد. تفكر غالب در این حوزه اثبات‌گرایی بوده است. از میان پارادایم‌های نظری اثبات‌گرا نیز، سنت غالب در مطالعه و تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تا اوایل دهة 1380 رئالیسم یا واقع‌گرایی بوده است، به طوری كه بیشتر نویسندگان و تحلیل‌گران، به ویژه نویسندگان و تحلیل‌گران خارجی، در چارچوب نظریه‌ها و رهیافتهای مختلف در این قالب فكری به واكاوی ماهیت و رفتار سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی می‌پرداختند.
نظریههای واقع‌گرایِ تحلیل سیاست خارجی بازیگر عام هستند. ازاین‌رو، مهمترین ویژگی‌ها و مفروض‌‌های نظریههای واقع‌گرا، یكسان‌پنداری كشورها، غفلت از نقش و تأثیر قوام‌بخش ساختارهای غیرمادی و فكری‌ـ فرهنگ، زبان، ایدئولوژی و گفتمان ـ، تمركز بر عقلانیت ابزاری و عدم توجه كافی به عقلانیت ارتباطی و استدلالی در سیاست خارجی است. ازاین رو، جمهوری اسلامی نیز به مانند سایر كشورها و دولتها منافع مسلّم برونزا و ارجحیت‌‌های پیشینی معینی دارد كه فارغ از ساختارهای انگاره‌ای و هنجاری در محیط راهبردی بین‌المللی به پی‌گیری و تأمین آنها می‌پردازد.
كاربست پارادایم واقع‌گرایی، دربرگیرندة همة شاخه‌ها و نحله‌های آن، برای تحلیل و تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تحلیل‌گر را با نوعی پارادوكس نظری مواجه و به تبع آن به داوری ارزشی و پیش‌داوری وادار می‌سازد؛ زیرا، از یك طرف، برپایه منطق و مفروض‌‌های نظریههای واقع‌گرا، ساختارهای غیرمادی مانند فرهنگ، زبان، گفتمان و ایدئولوژی نقش تعیین‌كننده و قوام‌بخش در تدوین، تعریف و اجرای سیاست خارجی ندارند. اما از سوی دیگر، ایدئولوژی و ساختارهای انگاره‌ای و هنجاری عملاً یكی از مهمترین عوامل تعیین‌كنندة سیاست خارجی جمهوری اسلامی هستند. این تناقض‌نما معمولاً واقع‌گرایان را به این جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نظری و ارزشی می‌رساند بدون آنكه كوچك‌ترین شك و تردیدی نسبت به صحت و صدق گزاره‌ها و مفروضه‌‌های واقع‌گرایی روا دارند كه سیاست خارجی جمهوری اسلامی را نادرست و ناكام تلقی كنند. در حقیقت، واقع‌گرایی نه تنها دانش و معرفت مشروع در مطالعة سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تعیین می‌كند، بلكه رفتار و عملكرد مشروع آن را نیز تعریف می‌كند.
حال پرسش اساسی این است كه چگونه می‌توان بدون افتادن در دام این معضل فكری و نظری و هرگونه داوری ارزشی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تحلیل و مطالعه كرد. یكی از راه‌حل‌‌های ممكن به كارگیری چارچوب‌‌های مفهومی مبتنی بر نظریههای فرااثبات‌گرا در حوزه روابط بین‌الملل و سیاست خارجی است: رویكردهایی كه تعامل عین و ذهن و نقش تكوینی و قوام‌بخش ساختارهای غیرمادی در سیاست خارجی را به رسمیت می‌شناسند. براساس این رهیافت‌ها كه هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی نظریههای واقع‌گرا را نقد می‌كنند، دست‌كم می‌توان در صحت و عمومیت گزاره‌ها و قدرت تبیین این نظریه شك و تردید روا داشت. به بیان دیگر، نظریههای فرااثبات‌گرا در سیاست خارجی افق‌‌های جدیدی را برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌گشایند كه بسیار فراتر از مطالعات سنتی در این حوزه می‌رود.
براین اساس، در سالهای اخیر در اثر چرخش انتقادی در رشتة روابط بین‌الملل، هژمونی اثبات‌گرایی در این رشته افول كرده است. پیرو این تحول نظری، چیرگیِ پارادایم واقع‌گرایی بر حوزة مطالعاتی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز با چالش پارادایم‌های دیگر مواجه شده است. در این میان، نقش و سهمِ سازه‌انگاری بیش از سایر مكاتب نظری بوده است. به گونه‌ای كه از میانة دهة هشتاد هجری شمسی این حوزه مطالعاتی تحت تأثیر این مكتب نظری قرار گرفته و در چارچوب آن ادبیات غنی‌ای تولید و ترویج شده است. اما، افزون بر این پارادایم‌ها و مكاتب نظری فرااثبات‌گرای دیگر نیز در توسعة حوزة مطالعاتی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مشاركت و مساهمت داشته‌اند. یكی از این رهیافتهای نظری نظریة تحلیل گفتمان است. گرچه حجم نسبتاً اندكی از ادبیات نظری برپایة این رویكرد نظری در دست است.
بنابراین، یكی از دغدغه‌‌های فكری و دلمشغولی‌‌های ذهنی نویسنده نیز از آغازین سالهای تدریس درس «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در مقاطع كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكترا، از سال 1375 تاكنون، كاربست این رهیافت نظری در حوزة مطالعاتی تحلیل سیاست خارجی ایران بوده است. كتاب حاضر، یكی از دستاوردهای این تلاش فكری و مشغلة ذهنی است كه به مطالعه و تبیین چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی از منظر نظریة تحلیل گفتمان می‌پردازد.
این بحث نخستین بار در سال 1377 به صورت سخنرانی علمی تحت عنوان «گفتمانهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی ارائه شد. سپس به عنوان یكی از فصول كتاب «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» كه در سال 1378 طرح آن به سازمان سمت پیشنهاد و تصویب شد، منظور گردید. كتابی كه چاپ نخست آن در سال 1388 منتشر شد و فصل چهارم آن به گفتمانهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد.
با مرور زمان، آشكار شد كه ظرفیت این ساحت و سویة سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، بسیار فراتر از یك فصل كتاب بوده و در قالب آن نمی‌توان حق مطلب را به طور شایسته اداء كرد. در نتیجه، تصمیم بر آن شد كه مطالب و مباحث در چارچوب یك كتاب مستقل تقدیم محافل علمی و دانشگاهی، به ویژه اساتید و دانشجویان ارجمند حوزه مطالعاتی سیاست خارجی ایران شود. این كتاب با عنوان «تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» توسط انتشارات مؤسسه روزنامه ایران در سال 1384 چاپ و منتشر شد. اما از آن تاریخ تاكنون تحولات عملی و نظری بسیاری در عرصة سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران رخ داده است كه شایستة بررسی گفتمانی است. از این رو، ضرورت داشت كه این تحولات جدید واكاوی و مطالب پیشین در پرتوِ آنها بازبینی شود، هدفی كه به تألیف و انتشار اثر پیش رو انجامید.
جهت ایضاح مطلب و تنویر افكار خوانندگان گرامی، توضیح چند نكته دیگر نیز ضروری است. نخست، هدف این نوشتار تحلیل گفتمانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و رفتار آن نیست. تبیین و تشریح علل و عوامل عینی و ذهنی یا نظری و عملی تحول و چرخة گفتمانی در سیاست خارجی ایران نیز مدنظر نمی‌باشد؛ بلكه منظور تبیین گفتمانها، واكاوی فرایند تحول و تكامل آنها و سرانجام چرخة بستة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایة نظریه یا روش تحلیل گفتمان می‌باشد.
دوم، تعیین دقیق دوره‌‌های گفتمانی در سیاست خارجی ایران اگر غیرممكن نباشد دست كم بسیار دشوار است. چون، اولاً، انتقال از یك گفتمان به گفتمان دیگر دفعتاً و یك روزه صورت نمی‌گیرد؛ بلكه این عمل انتقال فرآیندی بطئی و تدریجی است. ثانیاً، گفتمانها همیشه یك پا در گفتمان پیشین و پای دیگر در گفتمان پسین خود دارند. ثالثاً، در اثر تنازع و ضدیت گفتمانی و هویت سیال گفتمان هژمونی و تصلب كامل گفتمانی حادث نمیشود. هر سه ویژگی مرزبندی سفت و سخت گفتمانها را مشكل و حتی ناممكن می‌سازند. از این رو، زمان‌بندی گفتمانی سیاست خارجی ایران با تسامح و تساهل علمی صورت گرفته است. در نتیجه، ممكن است بعضی از دوره‌‌های گفتمانی با هم تداخل و هم‌پوشی داشته باشند.
سوم، حاكمیت یا غلبة یك گفتمان در یك برهه به این معنا نیست كه این گفتمان حتماً و صرفاً در این مقطع زمانی نیز تكوین یافته و شكل گرفته است، به گونه‌ای كه ممكن است زمان تكوین و تقویم یك گفتمان ضرورتاً بر زمان هژمونی و غلبه آن در سیاست خارجی منطبق نباشد. چون، اولاً، گفتمانها نظام‌های معنایی و دلالتی هستند كه به مرور زمان تكوین و تكامل می‌یابند. ثانیاً، گفتمانها، پس از تكوین و تكامل، در یك فرآیند تنازع گفتمانی به علتِ در دسترس بودن بیشتر و مفصل‌بندی بهتر به منزلت هژمونیك نسبی در سیاست خارجی دست می‌یابند.
چهارم، هژمونی یك گفتمان در یك دوره از سیاست خارجی به مثابة نبود گفتمانها یا خردهگفتمانهای رقیبِ دیگر نیست. چون، بر پایة تحلیل گفتمان، اولاً هژمونی گفتمانی به منزلة تصلب گفتمانی نیست؛ ثانیاً با توجه به ضدیت و منازعة گفتمانها در میدان گفتمانی همواره پادگفتمان‌هایِ گفتمان غالب در عرصة سیاست خارجی حضور دارند و به رقابت با آن می‌پردازند. دست‌كم تاریخ تحول گفتمانی در سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی این ادعا را تأیید می‌كند، به گونه‌ای كه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شاهد چرخة گفتمانی بوده است؛ پدیده‌ای كه موضوع مطالعة این كتاب می‌باشد.
پنجم، نزدیك به ده سال از انتشار كتاب «تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال 1384» می‌گذرد. در طول این سال‌ها از نقد و نقطه‌نظرات اساتید و دانشجویان بسیاری بهره‌مند شده‌ام كه نقش بسزایی در تكامل بحث‌ها در اثر پیش رو داشته است. بر خود لازم می‌دانم مراتب قدردانی خود از آنان را ابراز دارم.
ششم، آنچه در پیش‌روست، همان گونه كه در سطور قبل آمد، اثری متفاوت از كتاب پیش‌گفته است؛ چون افزون بر بازنگری بعضی از مباحث، دو دورة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قالب دو فصل نیز برآن افزوده شده است. به گونه‌ای كه گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌محور و گفتمان اعتدال‌گرایی در فصلهای هشتم و نهم تحلیل و تبیین شده‌اند. نتایج مباحث نیز بر پایة چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تدوین و تبیین شده است.
در فرایند انقلاب اسلامی، گفتمانی هژمونیك شكل گرفت كه ریشه در سنت و مكتب اسلام شیعی داشت. این گفتمان انقلابی به بازتعریف بنیادی در حوزة سیاست داخلی و خارجی پرداخت و معیارهای متفاوتی را برای تعریف و تعیین «خود» و «دگر» در عرصه ملی و فراملی ارائه داد. از سوی دیگر، گفتمان مسلط و غالب جهانی را به چالش طلبید و نظم و نسق حاكم بر مناسبات و روابط بین‌المللی را مورد تردید و تهدید قرار داد و كانون‌‌های متعدد مقاومت را در برابر قدرت هژمونیك جهانی بسیج كرد و متغیرهای نوینی را وارد صحنه سیاست بین‌الملل كرد. در نتیجه، در بطن گفتمان انقلاب اسلامی، گفتمانهای متمایز سیاست خارجی متولد شد كه در چارچوب آن رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شكل گرفت.
گفتمان انقلاب اسلامی در طول زمان دستخوش تغییر و تحول شد و در دورانهای مختلف بر سیما و مشربی متفاوت ظاهر شد. به دنبال تحولات ابرگفتمان انقلاب اسلامی، خردهگفتمانهای سیاست خارجی نیز دچار دگرگونی و دگردیسی شدند. هر یك از این گفتمانها، براساس «نظام صدق» حاكم بر جامعه، بر كانون‌ها، دقایق و عناصر خاصی ابتناء یافت و مفاهیم كانونی و كلیدی را در بستر گفتمانی خود بازتعریف كرد.
بنابراین، در طول 36 سال گذشته، گفتمانهای مختلف سیاست خارجی ظهور كردند كه به صور مختلفی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و عناصر آن را تحت تأثیر قرار دادند، به گونه‌ای كه دال‌هایی همچون منافع ملی، قدرت و امنیت ملی، هویت ملی، و نظام بین‌الملل در بستر هر یك از این گفتمانها معانی و مدلول‌‌های متفاوتی یافتند.
فراتر از این، تحولات و تغییرات گفتمانی تنها در حوزة گفتمانی باقی نماندند، بلكه تأثیرات شگرفی نیز در رفتار سیاست خارجی برجای نهادند. به دیگر سخن، تحول در حوزة گفتمانهای سیاست خارجی موجب تغییر و تحول در رفتار سیاست خارجی نیز شد.
از این رو، برای درك و فهم سویه‌ها و درونمایه‌‌های سیاست خارجی نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی، تحلیل و تبیین تشكل‌‌های گفتمانی و نیز گفتمان غالب در هر دوران ضروری است. به بیان دیگر، تحولات سیاست خارجی تابعی از تحولات گفتمانی در بستر اجتماعی ـ سیاسی خاصم بوده است كه پیامدها و بازتاب‌‌های متفاوتی در سیاست خارجی داشته است. بنابراین، برای شناخت و درك ماهیت و رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سالهای گذشته، توضیح و فهم گفتمانهای غالب در آن ضرورت دارد.
اما، با وجود این، این كتاب درصدد تبیین عینی ریشه‌ها و منابع گفتمانهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیست. توضیح چگونگی تأثیرگذاری گفتمانهای مختلف بر رفتار سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی و تحلیل دوره‌‌های گفتمانی آن نیز مدنظر نمی‌باشد. همچنین، تعامل و ترابط گفتمانها با عوامل و عناصر و متغیرهای غیرگفتمانی (نهادها، حوادث سیاسی، فرایندهای اقتصادی، ساختار و فرایند نظام بین‌الملل و موقعیت ژئوپلتیكی) نیز مورد بحث و بررسی قرار نمی‌گیرند. رابطه بین «عین» و «ذهن» یا «ارزش» و «واقعیت» نیز كه یكی از موضوعات مهم در مطالعات روابط بین‌الملل و سیاست خارجی است، در اینجا موضوع مطالعه نیست. علت‌یابی چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز مدنظر نیست.
موضوع اصلی در این نوشتار، تعیین و تعریف گفتمانهای مختلف سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران و سیر تحول آنها در چارچوب یك چرخة گفتمانی بسته است، به‌گونه‌ای‌كه مركز ثقل، كانون و دقایق و عناصر هر یك از گفتمانها توصیف و توضیح داده می‌شوند. در حقیقت، هدف پاسخگویی به این سؤال است كه در طول حیات جمهوری اسلامی، چه گفتمان‌هایی در سیاست خارجی ایران ظهور كرده‌اند و چه تحولات گفتمانی در قالب چرخة گفتمانی در آن رخ داده‌اند؟ طبعاً، یافتن پاسخ برای این پرسش محوری مستلزم جوابگویی به سؤالات فرعی و جزئی دیگری است كه ناظر بر ابعاد و جنبه‌‌های متعدد و عناصر گوناگون هر یك از این گفتمانها به معنای نظام معنایی خاص می‌باشد: مركز ثقل و دال متعالی این گفتمانها چیست؟ مهمترین ویژگیهای این گفتمانها كدامند؟ عناصر و دقایق این گفتمانها كدامند؟ مفاهیم و دال‌های دولت‌ـ ملت و نظام بین‌الملل بر چه معنا و مدلولی دلالت دارند؟ آیا تحولات و تغییرات گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، تحول «از» یك گفتمان به گفتمان دیگر بوده است یا تغییر «در» گفتمان می‌باشد؟ آیا سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دچار گسست گفتمانی شده است؟ وجوه اشتراك و افتراق این گفتمانها كدامند؟ فرآیند چرخة گفتمانی در سیاست خارجی ایران چگونه بوده است؟
تجزیه و تحلیل تحول و چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در نه فصل ارائه میشود. در فصل اول، چارچوب نظری و تحلیلی كتاب در قالب نظریه تحلیل گفتمان تبیین می‌گردد، چون نظریههای جریان اصلیِ اثبات‌گرا قادر نیستند فرایند تحول گفتمانی در سیاست خارجی ایران را توضیح دهند. فصل دوم به واكاوی كلان گفتمان ملت‌گرایی لیبرال می‌پردازد كه بر سیاست خارجی دولت موقت حاكم بود و تا عزل بنی‌صدر در اول تیرماه 1360 به‌طور نسبی استمرار یافت. در فصل سوم، ابرگفتمان اسلام‌گرایی توضیح داده میشود. اسلام‌گرایی نخست، به صورت پادگفتمان ملت‌گرایی لیبرال، بین سالهای 1357 تا 1360، در عرصة گفتمانی سیاست خارجی ایران ظهور كرد؛ سپس در سال 1360 تاكنون در هیأت و هیبت خردهگفتمانهای مختلف بر سیاست خارجی خارجی جمهوری اسلامی حاكم بوده است.
موضوع فصل چهارم، تبیین آرمان‌گرایی به‌عنوان یكی از خردهگفتمانهای اسلام‌گرایی است. آرمان‌گرایی اسلامی از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 تا بركناری بنی‌صدر در اول تیرماه 1360 به‌عنوان پادگفتمان ملت‌گرایی لیبرال مطرح شد. از این تاریخ تا اواسط سال 1363 نیز به‌صورت مهمترین گفتمان در سیاست خارجی ایران درآمد. مصلحت‌گرایی، دومین خرده‌گفتمان اسلام‌گرایی است كه در فصل پنجم مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. این گفتمان، پس از پیروزی‌‌های سرنوشت‌ساز جمهوری اسلامی در نبرد با نیروهای رژیم بعث عراق و حمایت علنی دو ابرقدرت و سایر كشورهای بزرگ از عراق مطرح گردید و تا پایان جنگ ادامه یافت.
فصل ششم به تجزیه و تحلیل یكی دیگر از خردهگفتمانهای اسلام‌گرایی یعنی واقع‌گرایی اسلامی اختصاص دارد. این گفتمان كه در درون اسلام‌گرایی شكل گرفت، در دوران موسوم به سازندگی به جایگاه برتر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دست یافت. در فصل هفتم، خرده‌گفتمان صلح‌گرایی مردم‌سالار شرح داده میشود. صلح‌گرایی مردم‌سالار، گفتمان غالب سیاست خارجی ایران در دو دورة ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی به عنوان دوران اصلاحات بوده است. فصل هشتم به تبیین گفتمان حاكم بر سیاست خارجی دولت نهم و دهم تحت عنوان اصول‌گرایی عدالت محور می‌پردازد. سرانجام، نهمین فصل گفتمان اعتدال‌گرایی حاكم بر سیاست خارجی دولت یازدهم را تبیین و تحلیل می‌كند. در نتیجه‌گیری نیز گزاره‌‌های منطقی از مباحث مطرح شده در فصلهای كتاب كه سیر تحول و چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را نشان میدهد، استنتاج میشود.
نظریه های همگرایی منطقه ای و رژیم های بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1393
کد شابک:9786005750119
درباره کتاب
روابط بین‌الملل همواره شاهد فرایندهای متضاد و متعارض بوده است. از یك سو، منازعات و مناقشات بین‌كشوری جنگ و ستیزش در سطح بین‌المللی را در پی داشته است؛ تعارضات و اختلافات درون‌كشوری نیز جنگ‌های داخلی و واگرایی ملی را برانگیخته است. از سوی دیگر، اشتراكات و انتظارات مشترك بین ملت‌ها و كشورها همكاری بین‌المللی و همگرایی منطقه‌ای را به بار آورده است. این دو فرایند و پدیدة متضاد باعث پردازش نظریههای متعارض در روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای شده است. بعضی از نظریه‌ها منازعه و جنگ را در كانون تحلیل خود قرار داده‌اند؛ برخی دیگر از نظریه‌ها بر همكاری و همگرایی تأكید و تمركز كرده‌اند. از این رو، دو دسته از نظریههای جنگ‌محور و صلح‌محور ساخته و پرداخته شده‌اند.
من و فرح پهلوی (3 جلدی)
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: اسکندر دلدم
انتشارات:به آفرین
سال انتشار:1393
کد شابک:9789646760141
درباره کتاب
«توماس کارلایل»تاریخدان شهیر اشکاتلندی در وم دسامبر 1795 به دنیا آمد و مهمترین اثر او «تاریخ انقلاب کبیر فرانسه است.» «کارلایل»در«تاریخ نگاری»انقلاب کرد و تالیفاتش را بدون پانوشت منتشر ساخت که امروزه از آن به عنوان«ژورزنالیستیک نویسی تاریخ»نام می برند. وی معتقد بود مردمی که به یک مورخ اعتماد دارند باید حرفهای او را بپذیرند و نیازی به اشاره به ماخذ و صاحب قول نیست که باعث پیچیدگی نوشته و اطاله کلام میشود.وی راه را باز کرد تا بعدا این اصل پذیرفته شود که روزنامه نگار«تاریخ امروز»را می نویسد و «تاریخ نگار»بعدا با حوصله بیشتر و انتخاب یک روش تحقیق مطمئن آن را دنبال میکند و بارپرس(قاضی تاریخ)است که فرد و گروه از آن راه فرار ندارد.
باعث پیچیدگی نوشته و اطاله کلام میشود.وی راه را باز کرد تا بعدا این اصل پذیرفته شود که روزنامه نگار«تاریخ امروز»را می نویسد و «تاریخ نگار»بعدا با حوصله بیشتر و انتخاب یک روش تحقیق مطمئن آن را دنبال میکند و بارپرس(قاضی تاریخ)است که فرد و گروه از آن راه فرار ندارد.
مجموعه آثار 22_ انقلاب اسلامی
40,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:مهدی بازرگان
انتشارات:سهامی انتشار
سال انتشار:1393
کد شابک:9789643253837
درباره کتاب
امثال و حکم (4جلدی)
1,979,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده:علی اکبر دهخدا
انتشارات:امیرکبیر
سال انتشار:1393
کد شابک:9789651124099
درباره کتاب
کتاب امثال و حکم کتاب قطور چهار جلدی به تالیف علی اکبر دهخدا است که در سال ???? در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ??هزار امثال و حکم (ضرب المثل) و کلمات قصار و ادبیات متفرقه است. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم یافته و ضرب المثل ها شرح و تفسیر شده است و بین سال های ???? تا ???? جمع آوری و منتشر شد. دهخدا، از خرد سالی به گردآوری امثال وحکم، کوشش کرده بود.