این مجموعه مشتمل است بر دیوان “دکتر مهدی حمیدی شیرازی” (1293 – 1365) که اینک نمونه‌ای از آن درج می‌شود: شنیدم که چون قوی زیبا بمیرد/ فریبنده زاد و فریبا بمیرد/ شب مرگ تنها نشیند به موجی/ رود گوشه‌ای دور و تنها بمیرد/ در آن گوشه چندان غزل خواند آن شب/ که خود در میان غزل‌ها بمیرد/.

این کتاب، مجموعه دو متن تاریخی است. متن اول با عنوان «روزنامه سفر سلطان مراد چهارم به ایروان و تبریز»، به وسیله یکی از کاتبان گمنام دیوان عثمانی نوشته شده و شامل گزارش دقیق سفر و لشکرکشی نه ماه و نیمه «سلطان مراد چهارم»، به «ایروان» و «تبریز» در فاصله شوال 1044 تا رجب 1045 ه. ق است. این گزارش که به شکلی دقیق و روشن و با مهارت و نکته سنجی بسیار نوشته شده، از ارزش و اهمیت بسیار در روشن ساختن جوانبی از روابط صفویان و عثمانیان برخوردار است.

متن دوم با عنوان «منزل نامه بغداد»، باز هم به قلم یکی دیگر از کاتبان گمنام دیوان عثمانی، به گزارش دقیق و روز به روز سفر و لشکرکشی یک ساله و پانزده روزه «سلطان مراد چهارم» به مرزهای غربی ایران، در فاصله سال های 1048 تا 1049 ه. ق، و در زمان حکومت «شاه صفی»، اختصاص دارد. هدف اصلی این سفر نظامی، اشغال بغداد و بیرون راندن صفویان از قلمرو عراق عرب بود.این متن نیز، در بررسی روابط میان حکومت های صفوی و عثمانی در نیمه قرن یازدهم ه. ق، از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است.

موضوع این کتاب، شرح دو سفر از سلطان مراد چهارم عثمانی و بیان روابط خارجی ترکیه عثمانی در قرن یازدهم هجری است. کتاب حاضر، مشتمل بر دو متن تاریخی است. متن نخست، روزنامه سفر سلطان مراد چهارم به ایروان و تبریز است. این اثر حاوی گزارش دقیق، روزبه‌روز و منزل به منزل سلطان مراد طی نه ماه و نیم اردوکشی به مرزهای ایرانِ زمان شاه‌صفی است. متن دوم که «منزل نامه سلطان مراد چهارم به بغداد» نام دارد، همچمون اثر پیشین مشتمل بر گزارشی دقیق از سفر سلطان مراد و اردوکشی یک سال و پانزده روزه وی به مرزهای غربی ایران در زمان شاه‌صفی است. آن‌گونه که از متن کتاب بر می‌آید، هدف اصلی این سفر نظامی، اشغال بغداد و بیرون راندن صفویان از قلمرو عراق عرب بوده است.

او واقعیت زندگى ایران را در دشت‌ها و بیابان‌هاى ایران درک مى‌کرد. ساعت‌ها در قله تپه‌اى مى‌نشست و به این ریگزارهاى داغ و صخره‌هاى سرخ بنفش و درخت‌هاى نارون که مثل توپ گرد بودند و پاره‌هاى آهن زنگ‌زده و استخوان حیوانات مرده و دهانه‌هاى چاه‌هاى قنات و سیم‌هاى تلگراف و تیرهاى کج و گاهى شکسته نگاه مى‌کرد. صداى باد براى او افسون مخصوصى داشت. در این نفیر هر صدایى را که مى‌خواست مى‌شنید. صداى آبى که ننه جونش از پله اول خزینه حمام روى سرش مى‌ریخت، صداى گریه بچه‌هاى همسایه، صداى شاگرد مدرسه‌ها که او را سرزنش مى‌کردند و به او مى‌گفتند که «جعفر پدر نداره از زیر بوته درآمده». صداى شلاقى که در زندان خورده بود. گاهى باد آواز ساربان و زنگ قاطر و نغمه‌هاى یکنواخت زوار را به همراه داشت، ساعت‌ها مى‌توانست دراز بکشد و این آهنگ‌هاى گوناگون را از هیچ درآورد.
گرسنگى بود که او را از فراز این کوه‌ها و تپه‌ها به آبادى مى‌کشاند. غروب آفتاب کوه‌ها به شکل آدم‌هاى افسانه‌اى جلوه‌گر مى‌شدند. رنگ محو آسمان و لکه‌هاى ابر کبود، عینآ شبیه به لحاف‌هاى اطلسى و ابریشمى بود که پنداشتى روى خود کشیده‌اند. جعفر چنین لحافى را در یکى از خانه‌هاى ارباب خودش دیده بود و هروقت آسمان غروب جلگه‌هاى خشک ایران را مى‌دید، به یاد آن مى‌افتاد.
آن وقت شب، این شب‌هاى بیابان خشک و بى‌علف، زمین حالت عادى خود را از دست مى‌دهد و دنیا صورت داستان و افسانه به خود مى‌گیرد. هر تخته سنگ، هر شن‌ریزه، هر برآمدگى، هر صدا، همه چیز زنده مى‌شود. همه به حرکت مى‌آیند و عالم خاص خود را جلوه مى‌دهند. آسمان مانند کاسه فیروزه، که با جواهر زینتش کرده باشند، این دنیاى داستان را از چشم بد حفظ مى‌کند، چه ممکن بود که جعفر در زندان نباشد! چه ممکن بود که آن احتیاج بى‌نام که گاهى او را کت بسته هرجا که مى‌خواست، سوق مى‌داد بازهم براو مستولى شده باشد و او را به سرگردانى در بیابان‌هاى جنوب و مرکز و مشرق ایران وادار کرده باشد.
جعفر آدم‌هایى را که در بیابان با آنها آشنا مى‌شد دوست داشت. جعفر با چاروادار، ساربان، چوپان، شوفر، ژاندارم، عمله راه، قهوه‌چى، درویش و ولگرد، در بیابان کنار چشمه، در دره‌هاى سبز، در جاده‌هاى خشک، در جنگل و قهوه‌خانه آشنا مى‌شد؛ چند روز، چند شب و یا چند ساعت، و بعد مى‌رفتند و دیگر پیدا نمى‌شدند. اینها خودشان را همان‌طور که بودند نشان مى‌دادند. خوب بودند، یا بد بودند، همان‌طورى بودند که خودشان را نشان مى‌دادند. دیگر آدم فرصت نداشت که در زشت‌خویى
یا خوشدلى آنها شک کند.
در صورتى که آدم‌هاى شهرى را هیچ‌وقت نمى‌شد شناخت. سالها با آنها آمد و شد دارد، زیر و روى زندگى آنها را مى‌داند، آنها را در وضع‌هاى مختلف، در دوران‌هاى بحرانى آزمایش کرده، باوجود این گاهى مى‌شود که همان آدم در مواجهه با یک سانحه پیش‌بینى نشده، سر پول، سر زن، سر مقام قیافه حقیقى خود را نشان مى‌دهد و نقابى را که سالها داشته برمى‌دارد و صورت خود را بدون صورتک جلوه‌گر مى‌سازد.

از وقتی خودم را شناختم نگاهم به او بود. در میان جمع،در خانواده و در تنهایی.کسی بود که مثل هیچ کس نبود.ارمغانی از آرامش بود.او که برای تمام چراهای تمام نشدنی ام همیشه پاسخی داشت… در طول این سال ها همواره احساس می کردم باید چیزی را روی کاغذ بیاورم. آنچه را که به مرور از مطالعه تاریخ پر رنج و دردمان و ژرف نگری در فراز و نشیب زندگی پدر بزرگ،دریافت کرده بودم و این همه را به نیت رساندن آن به مخاطب جوان میهنم،نسلی که تازه نفس می آید،تا سکان کشتی طوفان زده کشور را به دست گیرد،لازم می بینم.

کتاب بلم سنگی، رمانی نوشته ی ژوزه ساراماگو است که نخستین بار در سال 1986 به انتشار رسید. داستان این رمان، جهانی را به تصویر می کشد که در آن، شبه جزیره ی ایبِری از قاره ی اروپا جدا شده و آزادانه بر روی اقیانوس اطلس شناور است. سازمان های دولتی مختلف در سراسر جهان مجبور شده اند که در برابر عواقب شوکه کننده ی این رویداد از خود واکنش نشان دهند؛ اما برای پنج شخصیت اوضاع به شکل دیگری رقم می خورد و آن ها بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک می شوند. شخصیت های اصلی کتاب بلم سنگی، همزمان با جا به جایی زمین زیر پایشان، سفری را آغاز می کنند که مسیر زندگی شان را برای همیشه تغییر خواهد داد.

قهر، زبان استیصال است.قهر،پرتاب کدورت هاست به ورطه ی سکوت موقت؛ و این کاری ست که به کدورت، ضخامتی آزارنده می‌دهد. قهر،دو قفله کردن دری ست که به اجبار،زمانی بعد،باید گشوده شود، و هرچه تعداد قفل ها بیشتر باشد و چفت و بست ها محکم تر، در ، ناگزیر، با خشونت بیشتری گشوده خواهد شد. و راستی که چه خاصیت ؟ من و تو ، شاید از همان آغاز دانستیم که سخن گفتن مداوم -و حتی دردمندانه- در بابه یک مشکل، کاری ست به مراتب انسانی تر از سکوت کردن درباره آن…

آقای مدیرعامل شیشه مربا را گرفته بود سر دستش، ایستاده بود و حرف می‌زد.

_ عجیب! عجیب! حیرت‌انگیز! عجیب است همکاران. دو ماه است که ما کتاب ها‌مان را این‌گونه ناقص به بازار می‌دهیم هیچ‌کس صدایش درنیامده. هیچ‌کس فکر نکرده که چرا درِ شیشه مرباها باز نمی‌شود. هیچ‌کس فکر نکرده ایراد از کارخانه و بسته‌بندی است. وقتی مصرف‌کننده مظلوم و بیچاره دیده درِ شیشه مربا باز نمی‌شود اولین چیزی که به نظرش رسیده این بوده که بگیردش زیر آب گرم، زیر شیر سماور،‌ و هی زور بزند. همین که دیده از زور زدن نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود. پاپی‌اش نشده، خیلی که سمج و خسیس بوده و دلش برای پولش سوخته با میخ و سیخ و سرِ کارد افتاده به جانش،‌ زده دست و بالش را زخم کرده. یا نوک کارد شکسته و پریده رفته تو چشمش و کور شده. چه مردم خوب و نازنینی داریم ما. اما، اما متاسفانه حتی، حتی یک‌بار هم به ذهنش نرسیده که مشکل از بسته‌بندی ماست. نه‌تنها مسئول فنی و بسته‌بندی کارخانه در کارش بی‌دقتی کرده و تقصیر دارد، بلکه همه ما مقصریم. از من مدیر کارخانه گرفته تا آقای اسماعیلی نگهبان کارخانه. آقایان شوخی نیست. اگر مسئولین دولتی بو ببرند که چنین اتفاقی در کارخانه ما افتاده بی برو و برگرد درِ این‌جا را می‌بندند. آن‌وقت این‌همه کارگر و مهندس و کارمند بی‌کار می‌شوند. آن همه سرمایه از بین می‌رود. از همه این‌ها مهم‌تر مخارجی که بابت تبلیغات محصول‌مان کرده‌ایم باد هوا می‌شود. اطمینان مردم از مربای شیرین شبدر سلب می‌شود.