پایان قرن آمریکا ؟

«پایان قرن آمریکا؟» نوشته جوزف نای(-۱۹۳۷) استاد روابط بین‌الملل و رئیس پیشین مدرسه هاروارد کندیاست.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

پس از ۱۹۴۵ ایالات متحد ازلحاظ منابع قدرت اقتصادی برتری داشت اما جهان در ابعاد سیاسی ـ نظامی قدرت به‌جای آن‌که «هژمونیک» باشد دوقطبی بود و اتحاد شوروی باعث توازن قدرت آمریکا می‌شد. از دید بسیاری از دولت‌ها ازجمله هند، چین، اندونزی، کنگو، ایران، گواتمالا و شیلی اقدامات انجام‌شده برای تأمین امنیت و سعادت درحکم مصالح مطبوع عموم نبود. به دلیل وجود همین ابهامات در مفهوم هژمونی بهتر است شروع «قرن آمریکا» را از آغاز جنگ جهانی دوم تعریف کنیم یعنی دورانی که ایالات متحد کنترل کامل نداشت ولی ازلحاظ منابع قدرت اقتصادی دارای توفق بود و به یک کنشگر محوری در موازنه‌ی جهانی قدرت بدل شد. بنابراین تاریخ تولد «قرن آمریکا» سال ۱۹۴۱ است؛ و تاریخ مرگ آن معلوم نیست.

پاسخ کوتاه پرسش ما این است که در حال ورود به جهانی پساآمریکایی نیستیم. این کتاب (و هیچ کتاب دیگری) نمی‌تواند «آینده» را پیش‌بینی کند، زیرا آینده‌های ممکن فراوانی وجود دارند که به رویدادهایی پیش‌بینی‌ناپذیر وابسته‌اند و هرچه دورتر بنگریم نقشی عمده‌تر ایفا می‌کنند. بنابراین باید افقی زمانی را مشخص کنیم. مثلاً اگر قرن آمریکا در ۱۹۴۱ آغاز شده باشد، آیا ایالات متحد در سال ۲۰۴۱ همچنان ازلحاظ منابع قدرت برتری خواهد داشت و در توازن جهانی قدرت میان دولت‌ها ایفای نقش خواهد کرد؟ حدس من این است که «بله». بدین‌اعتبار قرن آمریکا پایان نیافته است اما بی‌شک به علت وجود نیروهای فراملی و غیردولتی از جهاتی مهم در حال تغییر است که در ادامه شرح می‌دهیم. اما ابتدا باید ببینیم آیا ایالات متحد به‌راستی در حال افول است؟