تأدیب

روایتی دقیق از دورانی تاریخی در کشور مراکش که بهعلت تجربهی زیستهی نویسنده پربار و کارآمد از آب در آمده، تا به شناختی دقیق از روزگار حکومت حسن دوم و ظلمی که بر مردم رفته دست پیدا کند. درحقیقت نویسنده تمام تلاشش را کرده است تا ذات دروغین حکومت‌‌های دیکتاتوری را بهخوبی نشان بدهد، همانها که از مردمشان به اسم وطن، جنگطلبی میخواهند و بعد از قربانیکردنشان برای اقتدارِ حکومت، نامِ قهرمان را بر کشتهها میگذارند. فضاسازیِ دقیق نویسنده از روزهایی که بیشباهت به اردوگاههای کار اجباری نبوده است: توصیف وضعیت خوراک و پوشاک، طراحی رژههای جنگی دروغین که مردههای واقعی روی دست سربازها میگذاشت. کار اجباری و طاقتفرسا زیر باران سیلآسا و درنهایت ازبینبردن نتیجهی تلاش سربازها و درخواست تکرار آن کار از آنها. همچون حمل قلوه‌‌سنگهایی بزرگ در زل آفتاب برای ساخت یک دیوار و بعد خرابکردنش که استعارهی بیهودگیست و با افسانهی سیزیف مشهور شده است. داستان به بخشهای کوتاهی تبدیل شده است که هرکدام بهتنهایی شبیه یک داستان کوتاه عمل میکنند. نویسنده توانسته است با استفاده از اسامی هر بخش، رمانش را بهمثابه شعری بلند هم روایت کند.