روم و ایران دو قدرت جهانی در كشاكش و همزیستی

مطالب این كتاب دربرگیرنده‌ی مناسبات دو امپراتوری جهان باستان یعنی ایران عصر ساسانی و روم است. نویسندگان كتاب تلاش كرده‌اند تا جنبه‌های مختلف این روابط را بررسی كنند. به اعتقاد آن‌ها جایز نیست رویدادهای تاریخی را تا حد برخوردهای نظامی تقلیل دهیم و مدعی شویم كه موضوع اصلی بر سر اندكی وضع نظامی یا سیاست خارجی بهتر است. به همین دلیل، كتاب نه تنها مطالبی در زمینه‌ی تماس‌های نزدیك سیاسی بین غرب و شرق دارد بلكه بر ارتباط‌های متعدد دیگر در زمینه‌ی بازرگانی، مرزداری و مذهب نیز تاكید شده است.

به اعتقاد آن‌ها، نتیجه‌ی این تماس‌ها، تحكیم روابط بین هر دو قدرت بزرگ در سراسر دوره‌ی متاخر باستان بوده است. كتاب دو قسمت كلی را شامل می‌شود. در قسمت اول مطالبی چون پیشینه‌ی روابط ایران و روم در عصر اشكانیان، سیاست غربی ساسانیان در زمان نخستین پادشاهان این سلسله، گسترش اختلافات در عصر شاپور دوم، تكرار سیاست توسعه‌طلبی ساسانیان در غرب و اوج فروپاشی قدرت ساسانی مطرح شده است.

مطالب این بخش با ترتیبی كرونولوژیك و بر اساس رویدادهای هر سده (از سده‌ی سوم تا هفتم میلادی) تقسیم گردیده است. بخش دوم كتاب، با عنوان مستندات، تحلیلی است از مباحث مذكور در بخش اول بر اساس منابع دست اول. این منابع را می‌توان به دو دسته‌ی كلی تقسیم كرد: منابع غربی، یعنی آثاری كه از رومی‌ها باقی مانده و منابع بومی كه كتیبه‌ها، سكه‌ها، مهرها و سایر داده‌های باستان‌شناختی، حتی برخی منابع دوره‌ی اسلامی، مثل طبری را نیز شامل می‌شود. در ادامه قراردادهای صلح بسته شده میان ساسانیان و رومیان بر اساس منابع دست اول تحلیل و بررسی شده است. از دیگر مطالب كتاب می‌توان به سیاست‌های دو امپراتوری در برابر عرب‌ها، منابع مشترك، سیاست دینی و هم‌چنین تبادل اطلاعات میان شرق و غرب اشاره كرد….