پژوهشی پیرامون رقص و موسیقی

این اثر، وجد و سماع را در عرصه‌های مختلف دینی، فقهی، عرفانی، حِکمی، علمی و هنری با استناد به مآخذ موثق، تحلیل و تبیین می‌کند. موسیقی در نصوص دینی، جایگاه ویژه‌ای دارد. به ‌نظر حکمای شرق و غرب، موسیقی بیانگر هماهنگی فطرت و خلقت انسان با نظام هستی است. موسیقی می‌تواند در قلمرو تربیت، بیان هویت، تعالی حمیّت، ایجاد قرابت با اقوام و ملیت‌ها، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند. جغرافیای معرفت و شناخت انسان در حرمت و حلیت موسیقی، بسیار مؤثر است. وجه غالب در دایره فقه شیعی، ممنوعیت و محدودیت وجد و سماع است. موسیقی در دایره تصوف و عرفان، یکی از عوامل سلوک معنوی به‌شمار می‌رود. مخالفان و موافقان، جهت اثبات مدعای خود به آیات و روایاتی استناد می‌جویند. دانشمندان و هنرمندان، نگاه خاصی به وجد و سماع دارند.

امام محمد غزالی می‌نویسد: «روا نباشد که سماع حرام بُوَد بدان سبب که خوش است که خوشی‌ها حرام نیست و آنچه از خوشی‌ها حرام است، نه از آن حرام است که خوش است؛ بلکه از آن حرام است که در وی ضرری باشد و فسادی. چه، آواز مرغان خوش است و حرام نیست و سبزه و آب روان و نظاره در شکوفه گل خوش است و حرام نیست. پس آواز خوش در حق گوش، همچون سبزه و آب روان و شکوفه است در حق چشم و همچون بوی مُشک است در حق بینی و همچون طعم خوش است در حق ذوق و همچون حکمت‌های نیکو در حق عقل. و هر یکی را از این حواس به‌نوعی لذت است، چرا باید که حرام باشد؟»