ما چگونه ما شدیم

ما چگونه ما شدیم (ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی در ایران) کتابی‌ست از صادق زیباکلام که در آن مسئله عقب‌ماندگی ایران به طور خاص و عقب‌ماندگی شرق در برابر غرب (اروپا) به طور عام مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هر گاه سخن از مقوله ای به عقب‌ماندگی – ولو در محال روشنفکری و آکادمیک به میان می‌رود بلافاصله اذهان به سوی نقش استعمارگران امپریالیست‌ها و مهره‌ها و عوامل سر سپرده روس و انگلیس و جلوگیری از به ثمر نشستن استعدادهای لایزال خفته در این سرزمین متوجه می‌شود و توطئه های دشمنان این آب و خاک عامل اصلی عدم پیشرفت و عقب‌ماندگی ایران محسوب می‌شود. ما چگونه ما شدیم از معدود تلاش‌هایی است که به جای پرداختن به نظریه مشهور (و البته پر طرفدار) توطئه، بدون رفع اتهام و غسل تعمید استعمارگران و عوامل خارجی سبب اصلی را داخل این سرزمین و در میان عوامل تاریخی و جغرافیایی خاص ایران جستجو می‌کند و توطئه‌ها و دسیسه های عوامل خارجی را نه علت که معلول عقب‌ماندگی ایران می‌