آدولف هیتلر

«نمسیس» در اسطوره‌های یونان الههٔ عدالت و انتقام است و افراد پر نخوت را به سزای عملشان می‌رساند. او مجری مجازات‌هایی است که انسان پرنخوت و مغرور شایستهٔ آن است. در همین بافتار الههٔ «هبریس» قرار دارد که نماد غرور و نخوت است. در واقع نمسیس الهه‌ای است که فرد هبریس‌زده را مجازات می‌کند. بریتانیایی‌ها ضرب‌المثلی دارند که می‌گوید: «غرور آغاز سقوط است.» به یک معنا، این ضرب‌المثل با آن فضای اسطوره‌ای یونانی همخوانی داشته، هر دو در یک آبشـخور فرهنگی ریشه دارند. تاریخ بشر چهره‌های شایسته، عالی‌رتبه و قدرتمند بسیاری به خود دیده است اما به نظر می‌رسد نمسیس بیش از آن‌که یک انتقام‌گیرندهٔ اخلاقی باشد، یک منتقم سیاسی است و از قرار معلوم بیش از اخلاق به سیاست اهمیت می‌دهد. اغلب از پی دوران درخشان حکمرانان، سیاستمداران و سلطه‌طلبان دوران سرمستی از بادهٔ قدرت فرا می‌رسد و قدرتمندان خیلی زود از بادهٔ قدرت مست شده، همین غرور و سرمستی دولتشان را مستعجل کرده، به ورطهٔ سقوط می‌کشاند. مستبدان و سلطه‌جویان اغلب اسیر خودکامگی خویشند. آن‌ها به یکباره چون ستاره‌ای درخشان می‌تابند، اما با همان سرعت در ورطهٔ پوچی و نسیان فرو می‌غلتند و شتابان از دایرهٔ گردون بیرون می‌جهند، چنان‌که هرگز نبوده‌اند. صفحات تاریخ بشر آکنده از چنین سیاستمدارانی است؛ تو گویی «چه بی‌مرگ است دقیانوس، وای! وای! افسوس!»