نویسنده: یدالله رویایی
نشر: مروارید
توضیحات: و مرگ شکل طناب، بود منتظر مرگ ورودی راه، منتظر مرگ با مرگ منتظر می‌رفت وقتی طناب آینه‌اش را دید و مرگ، مرگ را شناخت سرباز محکوم را زلالی دید و در زلال آینه اندیشه کرد: من جیوه‌ام!

نویسنده: یدالله رویایی
نشر:نگاه
توضیحات:هفتاد سنگ قبر، سروده یدالله رویایی، عموما به عنوان یک مجموعه شعر یا یک فرم شعریِ مختص رویایی در نظر گرفته می‌شود و هر گونه تلاشی برای سنگ قبر سرایی به تقلید از این مجموعه متهم‌می شود. اما به گمان من این مجموعه، نه صرفا یک مجموعه شعر، که پررنگ کردن بخشی از تاریخ شعر و مساله شعر در ایران است: پیش کشیدن حیاتی که شعر بر سنگ دارد.

نویسنده: شهریار قنبری
نشر: بدرقه جاویدان

نویسنده: عبدالرحمان عمادی
نشر: آموت
توضیحات:عبدالرحمان عمادی در کتاب «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» ضمن معرفی پیشینه فرهنگی و ادبی دیلمان، سعی داشته تا هم‌ریشه بودن زبان‌های اقوام مختلف ایرانی و زبان‌های باستانی ایران را اثبات کند. این کتاب به تازگی به بازار کتاب آمده است. عمادی به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: این اثر در اصل دو کتاب مجزا با نام‌های «دیلمون پارسی» و «دیلمون پالوی» بود که اکنون در یک جلد منتشر شده است. مهم‌ترین انگیزه من از تحقیق و تالیف این پژوهش‌ها، آشنا نبودن عموم مردم حتی اهل کتاب در ایران از سابقه غنی و تاریخ دیلمان و دیگری اثبات هم‌ریشه بودن زبان‌های مختلف اقوام ایرانی است. این پژوهشگر در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف کتاب پرداخت و توضیح داد: معرفی سابقه تاریخی و ادبی دیلمان و شرح گستره جغرافیایی آن، ریشه‌شناسی واژه پهلوی در زبان و فرهنگ ایرانی، نام دیلمان در منابع مهم ادبی و تاریخ ایران و قسمتی از ادبیات عامیانه دیلمی مباحث طرح شده در کتاب نخست است. عمادی همچنین اظهار کرد: کتاب دوم شامل شعرهای عامیانه بخشی از دیلم به نام «اشکور» است. اغلب این شعرها در قالب دوبیتی است و محتوای آن‌ها نیز درباره جوانان و مراحل تشکیل خانواده است. لازم به ذکر است که ازدواج در میان دیلمیان بسیار مقدس بوده است. دوبیتی‌های دلدادگان روستایی عمادی در این کتاب بر هم‌ریشه بودن بسیاری از زبان‌های مناطق مختلف ایرانی با فارسی تاکید بسیار کرده است. او در توضیح هم‌ریشه‌ بودن این زبان‌ها با ذکر مثالی در شرح واژه «فره» گفت: زبان‌های پارتی و پهلوی، دیلمی، طبری، لری و… هم‌ریشه هستند. واژه «فره» یکی از لغات مشهور در ادبیات و فرهنگ ایرانی است. اساس آفرینش در ادیان قدیم بنیانی معنوی داشته و نه مادی. این بنیان در ادبیات قدیم ایران و متون زرتشتی با عنوان «فره» یاد شده که جاویدان است و پس از پایان جهان نیز وجود خواهد داشت. وی افزود: دیلمی‌ها از طرفداران «فره» بوده و از زبان فارسی حمایت می‌کردند. پادشاهان دیلمی در کنار زبان‌های فارسی و عربی، زبان دیلمی را نیز در زمره زبان‌های رسمی قرار دادند. سیر این واژه مهم در متون اقوام مختلف ایرانی و یکسان بودن آن یکی از اسناد هم‌ریشه بودن زبان‌های آریایی است. اکنون همه باید بدانیم که زبان فارسی اساس ملیت ماست و همه ایرانیان وظیفه دارند در راه حفظ آن بکوشند. عمادی در پایان به ماجرای نگارش کتاب اشاره کرد و گفت: این دو کتاب را من در سال‌های 1345 و 1346 نوشتم. در آن زمان پرویز ناتل خانلری، رییس سپاه دانش ایران بود و برنامه‌ای برای این انتشار طراحی کرد تا به عنوان کار علمی سپاه دانش منتشر کند، اما به دلیل این‌که از این حوزه بی‌اطلاع بود، مدام به بهانه‌هایی نامشخص از انتشار آن جلوگیری می‌کرد و در نهایت نیز فرصت نشر در آن سال‌ها پیدا نکرد. «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» گردآوری، شناساندن، گزارش و برگردان به دوبیتی‌های فارسی، عبدالرحمان عمادی به تازگی با شمارگان هزار و 100 نسخه، 790 صفحه و بهای 35 هزار تومان از سوی نشر آموت منتشر شده است. عبدالرحمان عمادی، متولد 1304، پژوهشگر حوزه ایرانشناسی است. «دماوند یا گب‌آوند»، «چندصد نام دریای خزر»، «فره‌گان؛ گزیده مقاله‌های پژوهشی»، «آسمانکت ؛ چند رسم مردمی»، «لامداد؛ چند جّستار از ایران»، «حمزه آذرک و هرون الرشید؛ در آیینه دو نامه»، «خوزستان در نامواژه‌های آن» و «دوازده گل بهاری؛ نگاهی به ادبیات دیلمی و طبری» از دیگر کتاب‌های منتشر شده عمادی‌اند.

نویسنده: ساره دستاران
نشر: آموت
توضیحات: حسن همایون: یک: «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» نخستین مجموعه شعر ساره دستاران در دو فصل «هویج افتاد» و «ناگهان ابر در آینه» دربرگیرنده شعر های این شاعر نوشته شده در سال های دهه 80 به تازگی از سوی نشر آموت منتشر شده است. در این یادداشت بنای نقد ندارم و به مرور و معرفی این مجموعه می پردازم: پیش از هر چیز آن شعر را که از همه شعر های این مجموعه دوست دارم و به نوعی بیشتر می شناسمش پیش می کشم: شعر سفر: «گاهی وسط کار/ رها می کنم و/ می روم/ تا دریای شمال/ دریای جنوب/ می سی سی پی/ با همین قایق کاغذی روی میزم». این شعر مدخل خوبی است برای راه پیدا کردن به مکانیزم تخیل نزد خانم شاعر، به واقع در این مجموعه شاعر دو ابژه «روزمر گی» و «خیال پردازی» را به عنوان استراتژی های اغلب شعر هایش انتخاب کرده است و بر اساس این دو محور است که شعر های این مجموعه در تنوع مضمونی و زاویه دید و پرداخت رقم خورده است. بسامد بالای کلمه روز و دیگر کلمه های مشتق از آن و هم خانواده اش، همچنین تاکید بر آنچه معطوف به فرآیند زیست هرروزه است، من مخاطب را بر آن می دارد تاکید کنم روز مر گی به عنوان یکی از محورها ی مجموعه شعر های این کتاب عمل می کند. دیگر آنکه تخیل شاعر در مواجهه با همین ملال ناشی از روز مر گی است که خیال پردازی خاص شعر های این مجموعه را رقم می زند. دقیق تر بگویم راوی برای تحقق شعر به دوردست ها نمی رود و از همین اتفاق های معمول بهره می گیرد و با تخیلی قوی سعی می کند موقعیت کلیشه شده در بطن و حاشیه زندگی هرروزه را به چالش بکشد و ما را با شکلی دیگر از زندگی روبه رو کند. دلیل دیگر انتخاب شعر «سفر» هم مساله شخصی است. ماجرا ساده است: این قایق کاغذی که راوی از آن حرف می زند یا آن را پیش می کشد تا تخیلش را به کار بیندازد، برای من اما اسباب بازی بود به شکلی دیگر. گاهی وقت ها چشم همکار و دوست عزیز ساره دستاران را می پاییدم تا آن را از سر میز کارش دودر کنم، اما هر بار به شکلی ناکام می ماندم! همان میز کار گوشه دیوار گروه فرهنگی خبرگزاری ایسنا در آن ساختمان قبلی این رسانه را می گویم.

دو: دیگر آنکه در معرفی مجموعه شعر «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» باید بگویم شاعر عموما سعی بر ایجاز دارد و عمده شعر های کتاب کوتاه است. همچنین زبان و نثری روان دارد، شاعر برای تحقق شعر و ادبیات به زبان تا آنجا پرداخته است که بتواند تخیلش را شکل داده و منتقل کند: برخلاف تلقی هایی از شعر که با دست بردن در ارکان جمله و جابه جایی و همچنین مراعات سازی و بازی های زبانی در پی دستیابی به شعر است. در این مجموعه شاعر اما سعی دارد با اعتماد به زبان معیار و همچنین کمترین دست بردن در ارکان جمله، از طرفی بهره گیری از تخیلی اثر گذار و حسی جاندار به شعر دست پیدا کند و مخاطب را همراه کند.

سه: دیگر آنکه با وجود افول یا فرو کش کردن تب استفاده شاعران جوان از عموم قالب های کلاسیک از جمله غزل، اما تب تغزلی نویسی و رویکرد های لیریک در شعر نه تنها کم نشده است بلکه بر خیل علاقه مندان این رویکرد هرروزه افزوده می شود. مجموعه «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» هم از این رویکرد خوشایند و مورد پسند مخاطب و شاعر شانه خالی نمی کند و عمده شعر های این مجموعه در این فضا نوشته شده است: در عین حال شاعر در مجموعه «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» به مصائب آدم ایرانی مانده در گرفتاری های سنت و تجدد بی اعتنا نیست و سعی می کند از منظری فردی به موضو ع های عام و فراگیر مبتلابه ما بپردازد: از جمله به مفاهیم بی اعتمادی، دروغ و همچنین خیانت و تنهایی که در شمار مسائل اجتماعی است، که به آنها می پردازد.

چهار: در بند پایانی یادداشت بر این مجموعه ترجیح من اما این است که چند شعر از مجموعه «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» را بخوانیم: شعر زندانی «دیوارها را ورق می زنی/ که زندگی ات شده اند / آینه ات، دفترت، منظره ات / دیوارها همه زندگی ات شده اند / خط می کشی و / ورق می زنی». دیگر شعر سکانس آخر «فایده یی ندارد/ کلنجار رفتن با زندگی /مثل حرف زدن / با شخصیت های فیلم ها/ دست آخر/ کاری را می کنند/ که کارگردان می گوید». شعر دیگر سقوط «بلیت یک طرفه/ و عکس دختری که تنها می ماند/ شوخی تلخی است زندگی/ وقتی هر چیزی راهش را گم می کند/ مثل هواپیمایی که فرود آمد/ تا تو اوج بگیری». از دست ما خاطره باز ها… این شعر هم اما خاطره تلخی دارد. وقتی نوشته شد که همکاران ما حسن قریب و اسماعیل عمرانی برای ماموریت رفتند، اما هواپیمای سی- 130 سقوط کرد و همراه دیگر همکاران خبرنگار و عکاس مان از دنیا رفتند. شعر دیگر شب «پیش از خواب / می چرخم به سمتش/ حرفی نمی زنیم / به هم نگاه می کنیم / من و/ دیوار روبه رو» نمونه هایی از شعر های این مجموعه هستند.

پنجم: اشتباه می کردم که چهار آخرین بند این یادداشت باشد: به اعتقاد من ِ خبرنگار کتاب بخشی از معرفی یک کتاب، گزارش از سانسورشده های کتاب است، ولو اینکه به مذاق برخی خوش نیاید. مجموعه شعر «دلفین ها در خواب هایم شنا می کنند» هم با وجود اینکه مانند همه کتاب های چاپ شده در ایران از ممیزی می گذرد، اما سعی کرده است تا حدی تشخص خودش را نشان دهد و مشمول این اتفاق ناخوشایند نشود که بسیاری از کتاب ها بعد از دریافت مجوز شبیه هم می شوند، در حالی که پیش از ارسال برای دریافت مجوز هر کدام تا حدی تشخصی نسبت به دیگر آثار شعر دارند. باری از این مجموعه هم شعر هایی حذف شده است که اینجا شعر «تار و پود» را می خوانیم: «مثل نخ هایی / که بالامی روند/ از دار قالی / شکل می گیرم/ زیبا می شوم/ …

نویسنده: علیرضا روشن
نشر: آموت
توضیحات:
«شعر قفس» عنوان مجموعه شعر تازه ای است از علیرضا روشن که اخیرا از طرف نشر آموت منتشر شده است. این مجموعه، شامل ٥٧ شعر است. عنوان برخی از شعرهای مجموعه «شعر قفس» عبارت اند از: «ماهِ انواع»، «یاد آورد دهقان، روزگار قحطی را، در سال خشک»، «سیاوش سوخته»، «کارِ شعر»، «سنگ دریا»، «شمع شب افروز»، «برگ و ماه»، «مستقبلِ این مضارع، ماضی است!»، «بدرقه»، «قطره و بحر»، «چیستی»، «گندم شعرم را انکار نمی کنم»، «نگرانی مادر» و «پدر». برخی شعرهای مجموعه نیز، عنوان «بی عنوان» را بر پیشانی دارند. آنچه می خوانید دو نمونه است از این بی عنوان ها: «آن کس که او به قله فراز رفت/ چون بیفتد/ نماند/ بندش از بند بگسلد/ هم بمیرد/ به کوهپایه اندر/ کی هراس دارد از فرو افتادن؟/ حال بشنو حکایت من:/ ترسان/ از توهم قله/ فرو افتادم» «مغروق دریا نیستم/ آب از سر گذشته ی دست و پا زنِ برکه ام/ نه کشتی و نه قایق/ برای نجاتِ منِ نابلد/ تخته پاره ئی/ کافی ست»

نویسنده: نرگس جعفری
نشر: نگاه
توضیحات:
حیف، گزیده‌ای از ترانه‌های سروده شاعر جوان نرگس جعفری است، سرایش جعفری سرشار از لطافت‌های زمانه و با بهره‌گیری از قالب ترانه سرشار از واژگان و کلمات ساده با بار عاطفی است.
کتاب در 160 صفحه از طرف مؤسسۀ انتشارات نگاه در مجموعه ترانه امروز ایران منتشر شده‌است.