در کتاب ابن خلدون و علوم اجتماعى و همچنین مقاله ماوراى تجدد مى تازد که از سوى دیگر کسانى چون سروش و داورى را نیز به باد نقد مى گیرد و اندیشه آنان را فاقد اصالت مى داند و معتقد است که سروش با بازپرداختى از اخلاق زاهدانه و صوفیانه در واقع با شمشیرى چوبین به پیکار تکنولوژى رفت و بدیهى است که شکست محتومى در انتظار احیاگرى اوست.

اکنون پس از یک دهه این مجموعه را با نام هاله هسته ای خدمت اهالی فکر و تحقیق تقدیم می کنم . این اسم هم برگرفته از دو اتفاق مهم آن سال است . ادعای دیدن هاله نور رئیس جمهور که آن را نمادی از حمایت های بی دلیل و بی دریغ مذهبی و اسلامی از آقای احمدی نژاد گرفته ام و مسئله هسته ای که در آن سال مسئله اصلی بود و در همین فاصله ایران را به شورای امنیت برد.

سده بیستم نام های زیادی به خود گرفت یکی از نام های اصلی این قرن که در حوزه اجتماعی معنا می گردد،قرن انقلاب هاست.چرا که در این قرن اشکال متفاوتی از انقلاب ها رخ داد و کشورهای گوناگونی به لحاظ ساختار سیاسی و اجتماعی و …را در بر گرفت.

انسان متجدد به سمت اراده گویی روی آورده است.در حالی که انسان سنتی عمدتا تقدیرگا بود.این را در جمله مشهور مارکس به خوبی میتوان دریافت که فلاسفه تاکنون جهان را توصیف کرده اند.باری میاله اما تغییر آن است.

کتاب حاضر، به‌نقد و تفسیر زندگی، شخصیت و آثار «سهراب سپهری» پرداخته است. جستارهایی از نظراتِ قابل‌تأمل نویسنده، مرتبط با آرا و احوالِ سپهری، در 15 مفهوم و موضوع، طبقه‌بندی، معرفی، مرور و تبیین گردیده: نگریستن به پدیده‌های آفاقی از منظر انفسی، مواجهه با امر متعالی، ایمان ورزی، مواجهه با پدیده مرگ، غم سبز و غم سیاه، فلسفه لاجوردی و نگاهِ پیشامفهومی، رؤیای معنوی، عشق، تطورِ آرا و احوال سپهری، هیچستان، آشنایی‌زدایی و دیریابی، نقد سپهری، مقایسه سپهری با شریعتی، مقایسه با فروغ، تأثیر گرفتن از اندیشمندانِ معاصر. همچنین، آرای معرفت بخش نویسنده؛ در ارتباط با «عرفان مدرن»، در قالب و متناسب با 10 مفهوم و موضوع طبقه‌بندی، معرفی، مرور و تبیین گردیده است.

حسین بشیریه در این کتاب مبانی فکری، پیشتازان، پیشینه تاریخی اجتماعی، عملکرد و انواع دموکراسی را به زبان نسبتا ساده‌ای تحلیل کرده است .وی در آغاز عناصر لیبرالیسم را بیان می‌کند .از نظر وی تفکیک قوا، جامعه مدنی، نظارت مردم، اولویت آزادی فردی بر عدالت اجتماعی، تمایز حوزه‌های عمومی و خصوصی، تساهل نسبت به عقیده واندیشه دیگران، و حق مالکیت خصوصی جزء عناصر تشکیل دهنده ومولفه‌های اصلی لیبرالیسم هستند .وی در فصل دوم کتاب، آرای ارسطو، اسپینوزا، جان لاک، منتسکیو، روسو، دوتوکویل، جفرسون، مادیسون، جکسون، استوارت میل، جیمز، دیویی، لاسکی، لاسول، شوم پیتر، آرون، برلین، دوورژه، پوپر، دال، لیپست و داونز را در ارتباط با دموکراسی توضیح داده است . نویسنده در چهار فصل بعدی کتاب “جامعه مدنی”، “تفکیک قوا”، “احزاب سیاسی ” و “دموکراسی اجتماعی، صنعتی، مسیحی، صنفی “را تشریح کرده است .وی در پایان نتیجه می‌گیرد که “شرط اصلی تداوم دموکراسی آن است که هیچ گروهی جز نمایندگان منتخب مردم حق حکومت و تصمیم‌گیری نداشته باشند ;بنابراین، سلطه کلی یا نسبی هر بازیگر سیاسی غیر منتخبی برای دموکراسی محدودیتی اساسی ایجاد می‌کند “.

«کارل مارکس» در دست‎نوشته‎های اقتصادی و فلسفی خود در سال 1844 درباره قدرت پول در جامعه‎ی بورژوایی نوشته است؛ « پول، وفاداری را به بی‎وفایی، عشق را به نفرت، نفرت را به عشق، فضیلت را به شرارت، شرارت را به فضیلت، خدمت‎کار را به ارباب، ارباب را به خدمت‎کار، حماقت را به هوش، هوش را به حماقت تبدیل می‎کند. چون پول به مثابه‎ی مفهومی فعال از ارزش، تمام چیزها را در هم می‎آمیزد و معاوضه می‎کند. خود نیز بیان‎گر در هم آمیخته‎گی و معاوضه‎ی عام همه چیزها – جهانی وارونه – یا به عبارتی در هم آمیخته‎گی و معاوضه‎ی همه‎ی کیفیت‎های طبیعی و انسانی است….

اگر انسان، انسان باشد و روابطش با دنیا روابطی انسانی، آن‎گاه می‎توان عشق را فقط با عشق، اعتماد را با اعتماد و غیره معاوضه کرد.

کتاب « امکان فروپاشی سرمایه‎داری و دلایل شکست سوسیالیسم اردوگاهی» درآمدی به تناقض‎های درونی و تبیین بحران‌های بزرگ سرمایه‎داری است. و اگر چه دوران ما، به حکم قانون تکامل و روند پویایی تاریخ اجتماعی و سیر مستمر مبارزه‎ی طبقاتی، عصر زوال و سقوط جهان سرمایه‎داری است اما برهه‎ی تاریکی از خون‎بارترین دوران سلطه‎ی آن نیز هست.

حال وقت آن رسیده است که بار دیگر ضمن تبیین سازوکارهای سازنده‎ی پیکر جهان سرمایه‎داری و ترسیم مجدد متناقض‎های درونی آن، صورت‎های متفاوت‎اش را مشخص کرد. منظور از ماهیت جهان سرمایه‎داری، ماهیت آن و شیوه‎ی تولید سرمایه‎داری است. شیوه‎یی که بر مبنای استثمار نیروی کار و مبتنی بر مزد و ایجاد ارزش اضافه و انباشت سرمایه، انواع مالکیت‌های خصوصی و دولتی را به عرصه‎های مختلف بازار آزاد و برنامه + بازار پیوند زده است. این شیوه‎ی تولید بنا بر تناقض‎های ذاتی‎اش طی صد سال گذشته، دست‌کم دو جنگ فراگیر، ده‎ها جنگ منطقه‎ای و بحران‌های متعدد اقتصادی را به جامعه‌ی جهانی تحمیل کرده است. ضد انسانی‎ترین جنبه‎ی این روند معیوب در جریان جبران خسارت‎های ناشی از بحران ادواری سرمایه از طریق یورش به معاش کارگران و زحمت‎کشان قرار گرفته است.

کتاب حاضردر 7 فصل جداگانه «چرا امکان فروپاشی؟»، «انباشت سرمایه»، «تبیین بحران»، «اضافه تولید»، «نرخ نزولی سود»، «سرمایه در بحران» و «دلائل شکست سوسیالیسم اردوگاهی» تدوین شده است که در هر فصل به توضیح مطالب آن پرداخته شده است.

کتاب حاضر، درباره انواع خشونت‌های قومی و نظامی و جنسی و غیره است که در دنیای معاصر جریان داشته است. کتاب حاصل تحقیق 13 استاد و پژوهشگر نامدار در جامعه‌شناسی خشونت است. تحقیقات 13 گانه کتاب درباره مداخله‌های سیاسی و نظامی از سوی امپریالیسم و نولیبرالیسم به نتیجه‌گیری‌ها و شناخت‌های بسیار ارزشمندی می‌رسد. در این کتاب فقط دو بار از ایران یاد شده است و آن هم با دفاع از ایران در برابر مداخله‌های بیگانه.

با پشت سر گذاشته‌شدن مسلّمات ظاهراً آرامش‌بخش جنگ سرد، وجه مشخصه‌ی پایان سده‌ی بیستم و پگاه سده‌ی بیست‌ویکم را بحث و جدل‌های تازه و دامنه‌دار درباره‌ی سرشت سیاست جهان تشکیل داده است. اکنون با مجموعه‌ای گسترده از تصویرهای شورانگیز و گیرا روبه‌رو هستیم که هر یک مدعی بیان حق مطلب درباره‌ی گوهر و روح نظم بالنده‌ی جهانی است ــ و معروف‌ترین‌شان فرجام تاریخ فرانسیس فوکویاما و برخورد تمدن‌های ساموئل هانتینگتون است.
تصویرهای متعارض از سیاست جهان از همین تصویرهای رقیبی آغاز می‌شود که بیشتر بحث‌های عمومی و مباحثات رسانه‌ها درباره‌ی سیاست جهان را رقم زده و بر شرایط بحث بر سر سیاست‌ها تأثیر گذاشته‌اند. تصویرهای ارائه‌شده از سوی فوکویاما و هانتینگتون و تصویرهای دیگری چون جهان بدون مرز، اقتدارگریزی آینده، دوران آینده‌ی منطقه‌گرایی و اسلام و غرب همگی نماینده‌ی فرض‌های متفاوتی در این باره‌اند که چه واحدها و نیروهایی در سیاست جهان اهمیت دارند، چه امکان‌هایی برای صلح و جنگ وجود دارد، و آیا جهان را باید یک یا دو یا چند پیکره‌ی سیاسی دانست. افزون بر این، هر یک از این تصویرها دارای شالوده‌های هنجاری متفاوتی هستند و پرسش‌های اخلاقی مختلفی را درباره‌ی کانون متحول همبستگی، حقوق و مسئولیت‌ها در جامعه‌ی جهانی پیش می‌کشند.
فصل‌های مختلف کتاب حاضر را که به قلم مجموعه‌ای به‌راستی بین‌المللی از نویسندگان معتبر نوشته شده است می‌توان مروری انتقادی بر سرشت و پیامدهای مباحثات محوری زمانه‌ی ما و درآمدی بدیع بر بررسی روابط بین‌الملل در سده‌ی بیست‌ویکم دانست.
گِرِگ فرای عضو و مدیر برنامه‌ی بررسی‌های مقطع کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل در گروه روابط بین‌الملل دانشگاه ملی استرالیاست.
جاسینتا اُهیگن مدرس روابط بین‌الملل در گروه حکومت دانشگاه کویینزلند است و پیش‌تر محقق مدعو مرکز بررسی‌های بین‌المللی وابسته به دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بوده است.

حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۲ در ترکیه به قدرت رسید. این حزب از آن زمان، با فاصله‌گرفتن از یک موضع سخت عقیدتی، به رهیافتی محافظه‌کارتر و گرایشی دموکرات‌تر گرائیده است. م. هاکان یاووز، اندیشمند برجسته‌ی ترک با نقد و بررسی این دو سودایی حزب عدالت و توسعه، به چگونگی رویکرد حزبی سیاسی و پایبند به ایدئولوژی عمیقاً دینی، به تساهل و دموکراسی، و نیز پرسش بنیادین امکان تعدیل رفتار و عقیده گروه‌های تندرو اسلامی در فرایندی لاجرم تعاملی با یک نظام سیاسی قانون‌محور و رقابتی می‌پردازد.

چیرگی واقعیات سیاسی بر عقاید و اصول جزمی ــ و تحلیلی که نویسنده از خیزش و تکامل حزب عدالت و توسعه و پیروزی آن در انتخابات سال ۲۰۰۷ ارائه می‌دهد، کم‌وبیش در سایر کشورهای مسلمانِ مواجه با چالش‌های مشابه و قابل عبور است. کتاب، با پرداختن به مسائلی اساسی، ازجمله مشارکت سیاسی، اقتصاد، امنیت داخلی، مسئله‌ی کردها و تلاش ترکیه برای پیوستن به اتحادیه‌ی اروپایی، پژوهشی استادانه از سیاست‌ورزی مدرن ترک اسلامی ارائه می‌دهد، که می‌تواند مورد استفاده طیف گسترده‌ای از خوانندگان ــ دانشجویان، کارشناسان و سیاستگذاران ــ قرار گیرد.

م. هاکان یاووز، استاد بخش علوم سیاسی و مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه یوتا در آمریکا است. کتاب‌های ظهور ترکیه‌ی نوین: دموکراسی و حزب عدالت و توسعه (۲۰۰۶) و هویت سیاسی اسلامی در ترکیه (۲۰۰۵) از جمله آثار او است.

بر اهل نظر پوشیده نیست که زندگی سیاسی نیازمند اندیشهٔ سیاسی است و زندگی سیاسی در دوران جدید، نیازمند اندیشهٔ سیاسی جدید است. عصری که ما در آن زندگی می‌کنیم عصر جهانی شدن دولت ـ ملت است و ما به‌ناچار وارد گردونهٔ زندگی سیاسی در این دوران شده‌ایم که انزوا و کناره‌گیری از آن، جز به بهای گزاف خارج شدن از عرصهٔ فرهنگ و تمدن جدید ممکن نیست. بنابراین، ما بر سر دوراهی تقلید یا تأسیس قرار گرفته‌ایم. تقلید به دلیل تفاوت در شرایط و مقتضیات گرهی از کار فروبسته نمی‌گشاید. تأسیس نیز تنها از مسیر تأمل و بازاندیشی در وضعیت کنونی فکر و اندیشهٔ سیاسی و دشواره‌های آن امکان‌پذیر خواهد بود؛ هدفی که این نوشتار کوششی در راه دستیابی به آن است.

ماهیت دانش سیاسی در ایران دوره‌ی اسلامی چیست؟ گفتمان‌های دانش سیاسی چگونه ظاهر شدند؟ آیا می‌توان ظهور آن‌ها را بر مبنای بستر اجتماعی و ساختار قدرت تبیین و تحلیل کرد؟ چه نسبتی میان دانش سیاسی و قدرت در هر دوره وجود دارد؟ نظریه‌پردازان این دانش کدام‌اند؟

اندیشه و سیاست اکنون، محصول سه میراث فکری است: یکی اندیشه‌ی شاهی ایران باستان؛ دوم عقلانیت سیاسی سنتی ایران دوره‌ اسلامی؛ سوم وجوه عمده‌ای از تمدن و تجدد غربی که در آستانه‌ی انقلاب مشروطه و پس از آن در ایران رسوخ کرد. فهم شرایط اندیشه و سیاست مستلزم شناخت این سه سرچشمه‌ی فرهنگی است. کتاب حاضر که دوره‌ی اسلامی را بررسی می‌کند، ناظر به گفت‌وگوی انتقادی از زاویه‌ی خاستگاه دوم است و لذا نمی‌تواند به نظریه‌ی ایرانشاهی بپردازد؛ اما از پرداختن به ابعادی از اندیشه و تجدد غربی ناگزیر است. این کتاب، ماهیت دانش سیاسی ایران را از خلال رابطه‌ی قدرت‌ـ‌دانش، بررسی می‌کند و بر این باور است که گفتار سیاسی دوره‌ی میانه و جدید ضمن آن‌که متأثر از ساخت و روابط قدرت است، خود بر نهادهای سیاسی تأثیر می‌گذارد. از آن‌جا که ساخت قدرت در ایران دوره‌ی اسلامی سلطنت مطلقه بود، اندیشه‌ی سیاسی اسلامی نیز به توجیه نظری این ساخت پرداخت. اندیشه‌ی مذکور به سبب ارائه‌ی تصویری اقتدارگرا از متون مذهبی در هر دو ساحت عقلی و نقلی، خصلتی اقتدارگرا یافت. در دوره‌ی جدید نیز، به علت تداوم سلطنت مطلقه، در نتیجه‌ی حاکمیت دولت‌های خودکامه متأثر از حاکمیت مغولان و گسترش گرایش‌های صوفیانه و خردگریز از سویی، و مواجهه با تجدد غربی از سوی دیگر، دانش سیاسی دچار کژتابی‌های ایدئولوژیک با محوریت اقبال و ادبار به غرب و خود شد. این کتاب می‌کوشد وجوهی از این کژتابی‌ها را نشان دهد.

بر تخت نشستن صفویان و تأکیدشان بر تشیع به‌عنوان ایدئولوژی حاکم، آنان را ملزم می‌ساخت از الگوی «خلافت» فاصله بگیرند، به همان نسبت که با «سلطنت» مرزبندی کرده بودند. هیچ‌یک از شرایط الگوی «امامت» نیز درباره‌ی آنان صادق نبود. آنچه آنان در نظر و عمل ـ توأمان ـ به آن دست یافتند، ترکیبی بود از الگوهای فوق که تا قجریه‌ی اول تداوم یافت. در این کتاب شاخصه‌های سلطنت صفوی و قجری و میزان همخوانی آن با نوع انسان‌شناسی و جهان‌بینی علمای آن عصر و تأثیرات این هماوایی مورد بررسی قرار گرفته است.

به گفتهٔ گیدنز جامعه‌شناسی نقشی کلیدی در فرهنگ فکری امروز بازی می‌کند و جایگاهی مرکزی در علوم اجتماعی دارد. همچنین تفکر جامعه‌شناسانه بیش از هر چیز به خودشناسی کمک می‌کند که به‌نوبهٔ خود به شناخت بهتر ما از دنیای روابط اجتماعی یاری می‌رساند. جامعه‌شناسی نیروی اندیشه و تخیل ما را گسترش می‌دهد، چشم‌اندازهای جدیدی را پیرامون سرچشمه‌های رفتارمان در برابر ما می‌گشاید و زمینهٔ درک فرهنگ‌های گوناگون و متفاوت با فرهنگ ما را فراهم می‌سازد. مطالعهٔ جامعه‌شناسی ما را به اندیشیدن وامی‌دارد و جامعه‌شناسی تا آن‌جا که با تفکر جزمی مبارزه می‌کند و آگاهی و بینش ژرف‌تری برای انسان فراهم می‌سازد امکانات آزادی انسان را افزایش می‌دهد.

نقش جهانی ایالات متحده در قرن بیست‌ویکم چیست و امریکا چگونه می‌تواند آن را ایفا کند؟ معضلات امریکا در ایفای این نقش چیست؟ آیا ایالات متحده می‌تواند از نقش جهانی خود دست بکشد؟ اگر نه هدف غائی این نقش چیست؟ متحد استراتژیک امریکا در این راه کیست؟ چگونه می‌توان میان امنیت ملی، دموکراسی، جهانی‌شدن، فرهنگ جهانی و هژمونی تعادل برقرار کرد؟
پرسش‌هایی از این دست پرسش‌هایی به‌ظاهر ساده‌اند که برژینسکی در این کتاب با توجه به جهان‌بینیِ خود ــ که البته یک جهان‌بینی ریشه‌دار امریکایی است ــ در آن‌ها غور می‌کند و در راه پاسخ به آن‌ها ظرایف و دقایق فراوانی را پیش روی می‌نهد.

فرایند جهانی‌شدن از طریق بازسازی فضا و زمان، نفوذپذیر ساختن مرزها و گسترش چشم‌گیر فضای اجتماعی، منابع و شرایط لازم برای هویت‌سازی و معنایابی سنتی را تاحدودی بسیار زیاد از بین می‌برد. درنتیجه نوعی بحران هویت و معنا پدید می‌آید و بازسازی هویت گریزناپذیر می‌شود. برخی افراد چیره‌شدن بر بحران را صرفاً در گرو توسل به منابع و شیوه‌های سنتی هویت‌سازی می‌دانند و بدین‌ترتیب بستر اجتماعی مناسبی برای خاص‌گرایی‌ها یا بنیادگرایی‌های فرهنگی فراهم می‌شود. درواقع ویژگی‌ها و عناصر ایدئولوژیک این‌گونه بنیادگرایی‌های فرهنگی بازتاب نیازهای روانی این‌گونه افراد است.
آیا این بنیادگرایی‌های فرهنگی گریزناپذیرند؟