تصورات نادرست و کلیشه‌های ذهنی که به آن اشاره شد تنها مشکلات حوزه مطالعات تحولات جامعه ارمنستان در کشورمان نیست. در بسیاری از پژوهش‌ها و مقالات تحلیلی-خبری، اشتباهات سهوی فراوانی در تلفظ و نگارش نادرست بسیاری از اسامی شخصیت‌های سیاسی ارمنستان مشاهده می‌شود که به دلیل تکرار بسیار فراوان به صورت «غلط مصطلح» از آن در منابع مختلف فارسی استفاده می‌شود؛ موارد یاد شده تنها نمونه‌هایی از ده‌ها اشتباهات و نواقصی است که در مطالعه برخی از پژوهشی‌ها و تحلیل‌های صورت گرفته در کشورمان در حوزه مسائل سیاسی ارمنستان به چشم می‌خورد که حاکی از عدم شناخت دقیق و درست از روند تحولات سیاسی این کشور است. ارمنستان که ارامنه خود از آن به عنوان «هایاستان» یاد می‌کنند، در حالی وارد استقلال سیاسی و فرایند دشوار دولت-ملت سازی شد که به تعبیر گوستاو شلومبرگر، تاریخ آن مملو از دلاوری و تلاش و درد و رنج ملتی است که در کشمکش سلطه قدرت‌های بزرگ در پی حفظ هویت ملی و دینی خود بود. ارمنستان امروز وارث فرهنگ و تمدنی است که محصول تلفیق عوامل جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و تمدنی با تحولات فکری، اجتماعی و سیاسی یک سده اخیر می‌باشد. اکنون بیش از دو دهه از استقلال ارمنستان می‌گذرد و این کشور کوچک منطقه قفقاز جنوبی، فراز و نشیب‌های فراوان را پشت سر نهاده است. شکی نیست که جامعه ارمنستان، «جامعه در حال گذاری» است که پس از تحمل سده‌ها استبداد داخلی و خارجی و اندیشه اقتدارگرای تزاری و توتالیتر کمونیستی و عدم استقلال سیاسی، تنها دو دهه است که گام در مسیر دموکراسی و اصلاحات اجتماعی و اقتصادی نهاده است و هنوز مسیر دشواری را در روند دولت-ملت سازی مدرن در پیش نیاز دارد.

کتاب حاضر مجموعه‌ای از ارزیابی‌های کاربردی است که به هنگام وقوع تحولات درباره کشورهای انقلاب کرده عرب و کشورهای در حال جوش‌وخروش به نگارش درآمده است و درمجموع می‌تواند قرائت ایرانی را از این تحولات به نمایش بگذارد. تقدم و تأخیر این ارزیابی‌ها به‌تناسب وزن هر یک از آن‌ها در صحنه سیاسی منطقه صورت گرفته و پیوستگی تاریخی وقایع و دگرگونی‌ها حفظ شده است. ازاین‌رو در زیر عناوین این ارزیابی‌ها تاریخ انتشار آن‌ها نیز قید شده تا خوانندگان وقوع تحولات را با تاریخ انتشار موردتوجه قرار دهند.

پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، نگاه جوامع و دولت‌های غربی نسبت به مسلمانان تغییری بنیادین کرد. این تغییر نگاه نه فقط بر روابط میان کشورهای مسلمان و غیرمسلمان تأثیر گذاشت، که بسیار بیش از آن، موجب تحول روابط میان جوامع غربی و اقلیت‌های مسلمانشان شد. امروزه مواضع احزاب و سیاستمدارانِ این کشورها در قبال مسلمانان و نحوه‌ی رفتار با آن‌ها در صدر عواملی هستند که سرنوشت انتخابات را برایشان رقم می‌زند. این کتاب نخستین بررسیِ جامع وضعیت مسلمانان در کانادا است؛ کشوری که به لحاظ تجربه‌ی جهانیِ مهاجران در کشورهای مقصد، غالباً به‌مثابه استثنایی بر قاعده شناخته می‌شود. آگاهی از این تجربیات باید برای خواننده‌ی ایرانی اهمیت ویژه‌ای داشته باشد، چرا که سالانه نزدیک به ۱۰ هزار ایرانی کشور خود را به قصد اقامت دائم در کانادا ترک می‌کنند؛ رقمی که در ده سال گذشته ایران را به یکی از ده کشور عمده‌ی مهاجرفرست به کانادا تبدیل کرده است.
این کتاب حاصل کار پژوهشیِ سنگین و چندین‌ساله‌ای است بر روی داده‌های مربوط به سرشماری‌ها، نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌های رودررو، مباحثات طولانی با سایر پژوهشگران، و بالاخره مشاهدات نویسنده. نسخه‌ی انگلیسیِ کتاب را انتشارات دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا در ۲۰۱۴ منتشر کرد، و در ۲۰۱۵ این کتاب از سوی انجمن جامعه‌شناسی کانادا به‌عنوان کتاب سال انتخاب شد و جایزه‌ی معروف جان پورتر را دریافت کرد. نویسنده‌ی کتاب، عبدالمحمد کاظمی‌پور، متولد بروجرد ایران است و در حال حاضر استاد جامعه‌شناسی و صاحب کرسی مطالعات قومی در دانشگاه کلگری کانادا است.

این کتاب پیشرو، نظام‌مندترین بررسی‌ای است که تا به امروز درخصوص این گزاره‌ی غالباً ادعاشده، ولی کم‌تر مطالعه‌شده‌ی «تاریخ مهم است» نگاشته شده است. غالب عالمان اجتماعی معاصر به‌شکلی ناخودآگاه رویکردی مقطعی به دنیای اجتماعی در پیش می‌گیرند. لیکن وقتی رخدادها و فرایندهای اجتماعی از بستر زمانی‌شان جدا می‌شوند، معنایشان مخدوش می‌شود. پل پیرسون معتقد است با نشاندن سیاست در بستر زمان ـ ساختن تصاویر متحرک به عوض تصاویر مقطعی ـ می‌تواند ادراک ما را از پویایی‌های اجتماعی پیچیده و نظریه‌ها و روش‌هایی که برای تبیین آن‌ها به کار می‌گیریم بهبود ببخشد.
سیاست در بستر زمان دریچه‌ی جدیدی به ابعاد زمانی دنیای اجتماعی می‌گشاید. این کتاب طیفی از خصایص مهم و الزامات ناشی از فرایندهای اجتماعی متحول ارائه می‌کند: تنوع فرایندهایی که در دوره‌های زمانی معنادار شکوفا می‌شوند، مناسباتی که تحت تأثیر آن‌ها احتمالاً چنین فرایندهایی بروز می‌کنند، و بیش از همه، اهمیت این ابعاد زندگی اجتماعی برای شناخت برایندهای سیاسی و اجتماعی مهم.
تحلیل پیرسون، که در طیف گسترده‌ای از علوم اجتماعی می‌گنجد، هزینه‌ی گزافی را آشکار می‌کند که علوم اجتماعی با غیرتاریخی‌شدن می‌پردازد و گنجینه‌ای از ایده‌ها برای جان‌بخشیدن به ادراک ما از فرایندهای تاریخی فراهم می‌آورد. کتاب پیرسون، با نشاندن سیاست در بستر زمان، تأثیری دیرپای در آثار استادان و دانشجویان رشته‌های علوم سیاسی، تاریخ، و جامعه‌شناسی تا اقتصاد و تحلیل سیاسی خواهد داشت.

این کتاب «تاریخ فلسفه‌ی سیاسى» به معناى متداول آن نیست و به هیچ‏‌روى کتابى مقدماتى به حساب نمى‏‌آید. هدف این کتاب برآورده‌‏کردن یک نیاز جدّى دانشجویان و پژوهندگان فلسفه‌ی سیاسى مدرن است: نیاز به دسترسى به طیف گوناگون تفاسیر از فیلسوفان مُدرن بزرگ ـ از ماکیاولّى تا مارکس ـ که هر روز بر شمارشان افزوده مى‌‏شود و هرچه بیشتر پیچیده مى‏‌شوند. اگرچه چند صدسالى از انتشار آثار اصلى این فیلسوفان مى‌‏گذرد، امّا به مرور زمان نه‌‏تنها وحدت نظرى درباره‌ی آراى آنان حاصل نشده است، بلکه اختلاف‏‌نظرها عمیق‌تر هم شده است. این گوناگونى تفاسیر گواه این است که همه‌ی این متفکران و آثارشان لجوجانه ارتباط‌شان را با مسائل امروزى حفظ کرده‏‌اند و بخش عمده‌ی زبان و مفاهیم، یعنى عناصر سازنده‌ی گفتمان سیاسى امروزین را فراهم آورده‌‏اند. این کتاب همه‌ی تفاسیر گوناگون عرضه‏‌شده در نیم قرن اخیر، خصوصاً بیست سال اخیر، را خلاصه کرده و ارزیابى مى‌‏کند و نخستین کتاب از این نوع حتى در زبان انگلیسى است.

مؤسسه‌ی تحقیقات اجتماعی، که مکتب فرانکفورت از آن پدید آمد، در سال‌های اوایل جمهوری وایمار تأسیس گردید. دوران حکومت نازی را در تبعید سپری کرد و به‌صورت کانون مهم نظریه‌ی اجتماعی در دوران پس از جنگ درآمد. نخستین اعضای مکتب نظیر آدورنو، هورکهایمر و مارکوزه به تدوین و تکامل شکلی از نظریه‌ی مارکسیستی تحت عنوان «نظریه‌ی انتقادی» اقدام نمودند، که در مطالعه و بررسی مفاهیم و مقولاتی چون طبقه، سیاست، فرهنگ و ایدئولوژی بسیار مؤثر و نافذ واقع گردید. آثار اعضای جدیدتر و به‌ویژه هابرماس در سراسر اروپا و امریکای شمالی مورد توجه و استقبال گسترده‌ای قرار گرفته است.
کتاب تام باتامور ضمن نگاهی تازه و بحث‌برانگیز به نقش مکتب فرانکفورت در گسترش و تکامل جامعه‌شناسی نوین به بررسی و ارزیابی موضوعات و مقولات عدیده‌ای می‌پردازد که تا پیش از این در جای دیگری مورد بررسی قرار نگرفته بودند. وی غفلت از تاریخ و اقتصاد سیاسی توسط نظریه‌پردازان انتقادی را مورد بحث قرار داده و به بررسی رابطه‌ی مکتب فرانکفورت با جنبش‌های رادیکال دهه‌ی ۱۹۶۰ و دوران حاضر می‌پردازد. تحلیل انتقادی باتامور از آرا و نظریات نویسندگان مکتب فرانکفورت از طریق ارزیابی آثار آنان و کشف رابطه‌ی نظریه‌ی انتقادی با دیگر اشکال تفکر جامعه‌شناختی، به‌ویژه پوزیتیویسم و مکتب ساختگرا، موجب قابل فهم‌شدن نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های نویسندگان این مکتب گشته است.

اگر اراده‌ی خداوند بر این بود که بندگانش فقط بتوانند کارهای خوب انجام دهند، انسان را به‌گونه‌ای می‌آفرید که صرفاً توانایی انجام کارهای خوب را داشته باشد و از انجام کار بد ناتوان باشد. اما اراده‌ی پروردگار بر این بوده است که انسان با اراده‌ی خویش کار خیر کند و از گناه بپرهیزد.
نویسنده در این کتاب قصد ندارد دولت را فاقد مسئولیت در قبال مفاسد نشان دهد، بلکه می‌خواهد استنتاج کند احکام اسلامی به‌اقتضای ایمانی‌بودن جامعه و نه اسلامی‌بودن حکومت ارائه شده است.
دانش‌های مختلفی مشروعیت اعمال انسانی را از جهات مختلف تبیین می‌کنند؛ مثلاً حقوق دانشی است که اصول حاکم بر توانایی دولت را ارائه می‌کند و چارچوب خاصی را برای اقدامات مشروع دولت تبیین می‌کند. فقه نیز دانشی است که گسترده تا تعیین حدود دخالت‌های دولت و مشخص‌کردن موارد مجاز و غیرمجاز یکی از وظایف آن است. مثلاً‌ می‌توان از فقه پرسید دولت اسلامی در چه مواردی و براساس چه مبانی و اصولی می‌تواند اختیارات شهروندان را محدود کند و با استفاده از نیروی قهریّه آزادی آنان را سلب کند؟

حکومت انتخابی مفصل‌ترین و منظم‌ترین رساله‌ی جان استوارت میل در فلسفه‌ی سیاسی است که هدف از نگارشش بازنمایاندن نتیجه‌ی تفکرات وی در باب برترین ساختار حکومت دموکراتیک، بحث درباره‌ی نظریه‌ی عمومی حکومت و نهادهای دموکراتیک و نیز بازتاباندن پرورده‌ترین نگرش‌های او بر مسائل بنیادین سیاست در عصر خویش است.
میل ضمن آن‌که هشدار همه‌ی صاحب‌نظران سیاسی در باب مخاطرات نهفته در راه دموکراسی را به‌دقت از نظر می‌گذراند و همه‌ی مسائل رویاروی نهادهای دموکراتیک را در معرض اعتنایی بایسته قرار می‌دهد، حکومت انتخابی یا در حقیقت دموکراسی غیرمستقیم را برترین نوع حکومت می‌شمارد. در تشریح نوع حکومت مطلوب خویش، ابتدا با لاک هم‌داستان می‌شود که تحقق دموکراسی جز از راه نافذبودن رأی اکثریت امکان‌پذیر نیست، ولی به تأکید می‌گوید که رأی اکثریت فقط شرط لازم است نه شرط کافی. مجلس قانون‌گذاری که مهم‌ترین رکن دموکراسی در هر کشور است هنگامی اصالت دارد که در آن هم اکثریت و هم اقلیت نمایندگان خود را داشته باشند.
یک اقلیت فرهیخته همین‌قدر که فرصت ابراز نظرات خود را داشته باشد، بهترین عامل فراکشیدن سطح معنوی نمایندگان اکثریت و برترین وسیله‌ی تعدیل تندروی‌ها و تخفیف هیجانات سیاسی خواهد بود.

دوران کوتاه و دولت مستعجل جمهوری وایمار ( 1919-1933 ) دورانی کوتاه و پرآشوب از اولین تجربه دموکراسی در جامعه آلمان بود؛ مرحلۀ گذاری میان دو دولت اقتدارگرای قبل و بعد از خود، میان پرده ای خوش آب ورنگ از فروپاشی امپراتوری در جنگ جهانی اول تا به قدرت رسیدن نازی ها در آلمان. کتاب دموکراسی بدون دموکرات ها: سیاست داخلی جمهوری وایمار شرح حالی است خواندنی در حوزه تاریخ سیاسی و جامعه شناسی دولت در باب جمهوری وایمار، چگونگی شکل گیری، فراز و فرود آن در دهه 1920 ، آرایش احزاب و شرایط فرهنگی و فرهنگ سیاسی حاکم بر آلمان آن عصر، رقابت ها و ائتلاف های میان احزاب چه پیش یا پشت پرده، دورانی کوتاه ولی پُر افت وخیز از تاریخ آلمان که در آن « دموکراسی » پابرجا بوداما بازیگران عرصه اش« دموکرات » آن نبودند.