لویاتان بزرگ‌ترین و نخستین اثر فلسفه‌ی سیاسی و اولین شرح جامع درباره‌ی دولت مدرن و ویژگی‌ها و کارکردهای آن است. هابز در لویاتان با بهره‌برداری از تمثیل‌های ابزاروار و اندام‌وار دولت را همچون انسان مصنوعی قلمداد می‌کند، که ممکن است دچار انواع بیماری‌ها شود و یکی از علایق اصلی هابز تشریح کالبد دولت و بیماری‌های آن است. هابز همچنین در تحلیل ماهیت قدرت آن را همچون پدیده‌های سیال و فراگیر می‌داند که اساس کل زندگی اجتماعی را تشکیل می‌دهد و حوزه‌های مختلف زندگی همچون مالکیت اقتصادی، علم و دانش، اخلاق، قانون و حقوق و غیره، همگی در پرتو آن شکل می‌گیرند و در حقیقت با آن هم‌ذات هستند.

در کتاب حاضر، پس از نگاهی به مفاهیم و روش‌ها، پیشینه‌ای از جریان‌های نظری انسان‌شناسی برای خواننده ترسیم می‌شود و چهار عامل اساسی همه‌ی نظام‌های اجتماعی یعنی خویشاوندی، اقتصاد، سیاست و دین از نقطه‌نظر انسان‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مؤلف در این کتاب پیش از هر چیز بر روشنی طرح مسائل تأکید کرده است تا به دانشجویان امکان دهد نخستین آشنایی را با علم انسان‌شناسی و تحلیل‌های خاص آن پیدا کنند.
کتاب درآمدی بر انسان‌شناسی با هدف تأکید بر موضوع‌های تحقیق و بر مقولات تحلیل، بیان روش‌های کار در انسان‌شناسی و چگونگی درک پدیده‌های اجتماعی فرهنگی برای درس «مبانی انسان‌شناسی» نوشته شده است و دانشجویان می‌توانند با مطالعه‌ی آن راه‌های آتی خود را برای ادامه‌ی تخصصی این رشته بیابند. مؤلف، پروفسور کلود ریویر، استاد دانشگاه پاریس ۵، سوربن است و در همین دانشگاه مدیریت لابراتوار مردم‌شناسی را نیز برعهده داشته است.

نظام سیاسی ایران از میان انواع نظام‌های شناخته‌شده، نظام خودکامگی بوده است، یعنی نظامی که به‌ظاهر یک نفر، بدون ضابطه و قانون، خواسته‌های خود را تحمیل می‌کند… در نظام خودکامگی ترس جانمایهٔ رابطهٔ بین پادشاه و مردم است. فردوسی در داستان «ضحاک ماردوش» دو مار را که مغز انسان‌ها خوراکشان است نماد این خودکامگی قرار می‌دهد و آرزوی استقرار نظامی استوار و شاهی دادگستر و مردمانی دل‌آگاه و عدالت‌پرور را در سر می‌پرورد. اما چه می‌شود که ریشه‌های خودکامگی همچنان در اعماق تاریخ ما می‌پاید و می‌ماند. جامعه‌شناسی خودکامگی از خلال هزارتوهای تاریخِ دیرسال ایران و ایرانیان، به جست‌وجوی علل و عوارض دیرپایی و ماندگاری خودکامگی در نظام سیاسی و فکری می‌پردازد و با جست‌وجو در اخبار و احوال تاریخی و با توجه به نظریه‌های نوین جامعه‌شناسی سعی در یافتن و تبیین و تعریف آبشخور خودکامگی دارد.

از نظر خیلی‌ها، مرگ سوسیالیسم، هم در واقعیت و هم در خیال، به معنای مرگ نهایی مارکسیسم بوده است. با وجود این، مارکسیسم کماکان هم جامع‌ترین نقد از سرمایه‌داری را به دست می‌دهد و هم راهنمای قانع‌کننده‌ای برای بدیل‌های امکان‌پذیر را. در حقیقت، دوام سرمایه‌داری دوام مارکسیسم را تضمین می‌کند. از این رو، هر دوره به مارکسیسمی از آن خودش شکل می‌دهد و این سنت را چنان می‌گستراند که مسائل روز را حل‌وفصل کند. من در این رساله خطوط کلی نوعی مارکسیسم جامعه‌شناسانه را ترسیم می‌کنم که از همگرایی تاکنون ناکاویده و نامنتظره‌ی نوشته‌های کارل پولانی و آنتونیو گرامشی در میانه‌ی سده‌ی بیستم سربرمی‌آورد. نوشته‌های گرامشی و پولانی غالباً مثل لاشه‌های مرده لت‌وپار شده است: سودمندترین قسمت‌ها را از پوسته‌ی معناده جر می‌دهند و به نظریه‌های علیل پیوند می‌زنند. قصد دارم این دو مجموعه از نظریه‌ها را در کلیت‌شان احیا کنم و به یکدیگر پیوندشان بزنم.

سپیده‌دمان فلسفه‌‌ی تاریخ بورژوایی، که همزمان با انتصاب هورکهایمر به ریاست مؤسسه‌ی تحقیقات اجتماعی فرانکفورت نوشته شده (۱۹۳۰)، آزمایشگاهی بود برای آشکارشدن «نظریه‌ی انتقادی» در پگاه زایش آن. هورکهایمر با ماکیاولی، هابز، یوتوپیاپردازان بزرگ دوره‌ی رنسانس، ویکو و هگل تبادل‌نظر می‌کند. مسیری انتقادی که در پایان آن آشکار می‌شود که راه به‌سوی حقیقت، بخشی از حقیقت است. هورکهایمر به دور از بی‌طرفیِ تاریخمندی و خواست فروکاهنده‌ی جامعه‌شناسیِ شناخت «به یک موضوع تاریخی نزدیک نمی‌شود مگر هنگامی که با آن چونان جوهر فرد (موناد) برخورد کند.» (والتر بنیامین). فلسفه نمی‌تواند به ایدئولوژی فروکاسته شود. سپیده‌دمان فلسفه‌‌ی تاریخ بورژوایی، افزون بر افشای ابزارانگاری سیاسی ــ سیاست در مقام فن چیرگی بر انسان‌ها، در تداوم برنامه‌ی غربیِ سلطه بر طبیعت ــ طرح تاریخ انتقادی عقل سیاسی را که از پیدایش دولت خودکامه جدایی‌ناپذیر است، ارائه می‌دهد. فراخوان به عمل، مایه‌ی وحدت و توان این اثر است. هورکهایمر در همان حال که با متافیزیک و ذات‌های شیءواره‌ی حاصل آن ــ هستی، روح، طبیعت یا تاریخ ــ مبارزه می‌کند از هشداردادن در مورد «فروتنی اندیشه» و بردباری ایده‌آلیسم دمی بازنمی‌ایستد. «آن‌کس که شکیبایی در برابر رنج و مرگ را موعظه می‌کند، نباید از یاد ببرد که شکیبایی همگانی که رویاروی حرکت تاریخی می‌ایستد، دلیلی اساسی بر «ضرورت انتظارکشیدن» است.»