نویسنده: تام استوپارد
مترجم: سمیرا میس بابایی
نشر: ثالث
توضیحات:خودآگاهی یکی از آن تعابیری است که همچنان در توضیح و تشریح مفهوم فلسفی و علمی خود با اشکال مواجه است . خود آگاهی از پدیده های بسیار نزدیک به انسان است ، در عین حال از مفاهیم بسیار دشواری است که نمی توان با قاطعیت و شفافیت درباره اش بحث کرد . به طور کلی در ارتباط با هر پدیده در جهان دو فرایند مجزا وجود دارد که یکی فرایند فیزیکی عینی است مانند پردازش سلسله اعصاب مغز و دیگری تجربه آگاهانه یا به قول چالمرز کیفیت تجربه آگاهانه و از ارتباط نزدیک این دو فرایند با یکدیگر است که مشهورترین مسئله غامض هم در فلسفه و هم در علم به وجود آمده است

نویسنده:ادوارد آلبی
مترجم: ناهید طباطبایی
نشر: چشمه
توضیحات:محسن آزرم: جمله‌ی مشهوری از جان فورد هست که می‌گوید «محدوده‌ی جغرافیایی هالیوود را نمی‌شود به‌سادگی روی نقشه تعیین کرد.» و با این‌که هالیوود، ظاهراً، در جای مشخصی از لس‌آنجلس جای دارد، محدوده‌ای عظیم را در برگرفته است. این است که می‌گویند قلمرو هالیوود همه‌ی سرزمین‌هایی را در برمی‌گیرد که مردمانش به تماشای کتاب ها هالیوود می‌نشینند. اما این هم هست که تقریباً هر تماشاگر کتاب ها هالیوود، چه تماشاگری عادی باشد که تفریحش تماشای فیلم است و چه منتقدی باشد که فیلم‌ دیدن شغل اوست، شباهت‌های مضمونی و درون‌مایه‌ای را در این فیلم‌ها می‌بیند و جذابیت «رؤیای آمریکایی» هم به این است که مهم‌ترین درون‌مایه‌های سینمای آمریکا را یک‌جا جمع کرده و کمترین خاصیتش این است که می‌شود فهمید در سینمای آمریکا، در فیلم‌هایی که برچسب هالیوودی دارند، چه‌ چیزهایی مهم‌ترند و چه ‌چیزهایی بیشتر باب طبع تماشاگران هستند.

این‌ را هم فراموش نکنیم که کتاب ها هالیوودی، چه فیلم‌های یک‌بارمصرفی که ساعتی پس از تماشای‌شان به‌ دست فراموشی سپرده می‌شوند و چه فیلم‌هایی که فرهنگ ساخته‌اند و به بخشی از خاطره‌ی سینما بدل شده‌اند، در وهله‌ی اول، مخاطبانی آمریکایی دارند و این مردم آمریکا هستند که باید از دیدن این فیلم‌ها لذت ببرند. پس عجیب نیست که گاهی، به‌ مناسبتی، شماری از کارگردان‌ها، درون‌مایه‌های مشترکی را در فیلم‌های‌شان به کار می‌گیرند و نتیجه‌ی کارشان هر چند ظاهراً شباهتی به کار آن دیگری دارد، صاحب تفاوت‌هایی هم هست. کار عمده‌ی «میشل سیوتا»ی فرانسوی در «رؤیای آمریکایی» این است که فهرستی از درون‌مایه‌ها را انتخاب کرده و این درون‌مایه‌ها را در شماری از مشهورترین ــ و ای‌بسا محبوب‌ترین ــ فیلم‌های آمریکا بررسی کرده است. طبیعی ا‌ست که مخاطب اصلی چنین کتابی، تماشاگرانی هستند که فیلم را چیزی بیش از یک سرگرمیِ محض می‌دانند و در نتیجه‌ی تماشای فیلم‌های بسیار، کم‌کم، صاحب ذهنی مدون شده‌اند که می‌تواند در هر فیلمی درون‌مایه‌‌های آشکار و پنهانش را کشف کند. در عین‌حال، سیوتای فرانسوی درون‌مایه‌های سینمای آمریکا را به ‌شکلی کاملاً ایدئولوژیک بررسی کرده و کاری نداشته به این‌که کارگردان، یا فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر، به کدام مکتب انسانی وابسته بوده‌اند. یک ‌چیزهایی در هالیوود اصل هستند و شماری از مشهورترین درون‌مایه‌های سینمای آمریکا هم، در طول سال‌ها، به اصل بدل شده‌اند و این به ‌عهده‌ی کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس بوده که روایتی از آن اصل را، آن‌طور که خودش دوست دارد و می‌پسندد، روی پرده‌ی سینما بیاورد. «رؤیای آمریکایی» یکی از آن کتاب‌هایی‌ است که ذهن تماشاگر سینما را منسجم می‌کند و راه‌هایی را به او می‌آموزد که با دیدن هر فیلمی از سینمای آمریکا گوشه‌ای از ذهنش را برای طبقه‌بندی مضمون‌های آشکار و پنهانش باز کند.

نویسنده: هنریک ایبسن
مترجم: میرمجید عمرانی
نشر: مهراندیش
توضیحات: کتاب حاضر، نهمین نمایش از نمایشنامه های مدرن ایبسن، داستان آدم بلندپرواز بختیاری است که می سازد، بالا می برد، بالا می رود، بر بالای ساخته های خویش می ایستد، باز آرزوی بالاتر رفتن او را به اوج های تازه ای فرامی خواند و او این فراخوان ها را به جان می پذیرد.

نویسنده:مهتاب بلوکی
مترجم: ابوالفضل الله دادی، مهتاب بلوکی
نشر: نی
توضیحات: ژنه در آثار نمایشی‌اش اصطلاح «معماری خلأ» را به کار می‌برد. هدف این پژوهش روشن‌کردن ساخت‌های مضمونی ـ نمایشی این معماری با بررسی انواع گسست‌ها، فاصله‌ها و شفافیت‌های خلأ است که خود را در نوعی گسست از واقعیت نشان می‌دهد. این گسست از طریق «بازی» و نمایش آن در صحنه به شیوه‌های گوناگون و ابهام میان «واقعی» و «ناواقعی» انجام می‌گیرد. ژنه با براندازی شخصیت نمایشی به شیوه‌ی غایب و مستهلک‌سازی بی‌پایان آن در بازی انعکاس‌های آینه‌ای به شفافیتی بسیار فراتر از واقعیت اولیه خود آن دست می‌یابد. فضا و زمان ژنه‌ای با درهم‌شکستن زمان خطی، با توهم، با بازی و با ابهام، می‌کوشد خلأ واقعیت را در تمام سطوح نمایشی عامل کند و مضمون خلأ را به سرچشمه و غایت هرگونه آفرینش هنری تبدیل کند.

در هشتمین دوره‌ی انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی در بخش پژوهش ادبیات نمایشی (تألیفی) مهتاب بلوکی برای تألیف «ژان ژنه و معماری خلاء» (با ترجمه‌ی ابوالفضل الله‌دادی) به‌عنوان نفر برگزیده انتخاب شد.

نویسنده: مصطفی مستور
نشر: چشمه
توضیحات: غروب بود. من زل زده بودم به پشت دست‌هاش، هر دو وحشت كرده بودیم. بس كه نزدیك شده بودیم به هم، بس كه معصومیت ریخته بود آن‌جا، پشت دست‌ها. بعد، من با انگشت اشاره، خطی فرضی و مورب، درست از وسط ساعد تا انگشت كوچك دست راست‌اش كشیدم و به او گفتم كه عمیقا دوستش دارم.

نویسنده: بهرام بیضایی
نشر: روشنگران و‌مطالعات زنان
توضیحات:
صد صفحه ی نخست این کتاب گزارش گونه ای است از تاریخ نمایش در چین و تکنیک های آن تا عصر حاضر. باقی کتاب ترجمه ی سه نمایشنامه ی چینی به نام های “لی کویی، گردباد سیاه”، “مهر تقلبی” و “دایره ی گچی” است.

نویسنده:هنریک ایبسن
مترجم: میرمجید عمرانی
نشر: مهر اندیش
توضیحات: تک فرزند خانواده جوانی از روی میز به زمین افتاد و برای همیشه از یک پا آسیب می‌بیند. آسیبِ فرزند چون دانه هرزه‌گیاهی است که بر زمینی آماده فرو‌می‌افتد. در خاموشی و هراسِ درونی پدر و مادر دانه جوانه می‌زند و به گیاه زهرناکی فرامی‌روید که از هر سو راه بر شادی و خوشی و سپس زندگی روزانه می‌بندد. کار آن جایی بالا می‌گیرد که کودکِ شَل در آب دریا جان می‌دهد. اینک هرزه‌گیاه زهرناک نه تنها پیرامون، که درون را هم گرفته و زهر و بوی بیماری‌آور خود را به هر سو پراکنده است. احساسِ گزنده و آزاردهنده گناه همه جا را پرکرده است. ولب کیست که پپذیرایش شود و شانه به زیرش دهد؟ هرکس آن را از خود می‌راند و دوش آن یکی را نشان می‌دهد. اگر شانه‌ها پس می‌نشینند، گناه ولی پس نمی‌شنیند، دامن می‌گسترد و چون دود به همه پستوهای جان آدم‌ها راه می‌گشاید و همه چیز را جان‌و‌زبان می‌بخشد و به‌میان می‌کشد. رازها چون درختی خزان‌زده در سرِ راهِ بادی تند و سرد’ برهنه و آشکار می‌شود و آدم‌ها چهاره تازه‌ای از خود و پیرامونیان خویش به چشم می‌بینند و در سوگ و شگفتی، با پرسش پایانی روبه‌رو می‌شوند: چه باید کرد؟ به کجا، به کدام سو باید نگاه گرداند؟ ایبسن پاسخ خود را دارد.

نویسنده : گئورگ بوشنر
مترجم: سعید فرهودی
نشر: آموت
توضیحات:
در این نمایش‌نامه، چگونگی درگیری دانتون و روبسپیر از رجال سیاسی دوره انقلاب فرانسه به تصویر کشیده می‌شود و در کنار آن کشمکش تاریخ دو جناح سیاسی، یعنی جناح میانه‌رو و افراطی در فرانسه همراه با درگیری شخصیت‌ها روایت می‌گردد .

نویسنده: حسین یعقوبی
نشر: روزنه
توضیحات: این کتاب تنها تحلیلی از صنعت و هنر سینما نیست و صرفاً دانشجویان و نخبگان را نشانه نگرفته. در این کتاب سعی شده فراتر از رویکرد صرفاً هنری یا صنعتی به سینما بعنوان پدیده‌ای اجتماعی پرداخته شود و جنبه‌های مختلف و متنوع آن بررسی گردد. کتاب شامل بررسی وقایع و رویدادهای سال به سال تاریخ یک قرن و یک دهه‌ای سینما همراه با فهرست فیلم‌های برجسته جوایز سینمایی و متولدین درگذشتگان هرسال همچنین جملات قصار سینماگران برجسته جهان در مورد مسائل مختلف سینمایی و غیر سینمایی است.

نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات: الکساندر وامپیلوف در اوت 1937،صدمین سال مرگ بزرگترین شاعر روس – الکساندر پوشکین-به دنیا آمد.از این رو نام الکساندر بر او نهادند.وامپیلوف در اوت 1972،در حالی که تنها دو روز به سی و پنج سالگی اش مانده بود در دریاچه بایکال غرق شد. او علی رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش نامه ی بلند و سه نمایش نامه کوتاه،انقلابی در نمایش نامه نویسی روسیه دوره ای به نام پساوامپیلوف معروف است. اولین نمایش نامه ی وامپیلوف خداحافظی در ژوئن است که مانند نمایش نامه ی بعدی او را پسر بزرگ در قالب کمدی نوشته شده است. وامپیلوف در این نمایش نامه فضای دانشجویی دهه ی شصت،نوع روابط،روحیات و تا حدی نوع نگاه ساده و غالبا رمانتیک دانشجویان را هنگام فاررغ التحصیلی و در آستانه ی ورود به جامعه توصیف می کند.

نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات: الکساندر وامپیلوف در اوت 1937،صدمین سال مرگ بزرگ ترین شاعر روس-الکساندر پوکشین- به دنیا آمد. از این روینام الکساندر بر او نهادند.وامپیلوف در اوت 1972،در حالی که تنها 2 روز به سی و پنج سالگی اش مانده بود در دریاچه ی بایکال غرق شد.او علی رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش نامه ی بلند و سه نمایشنامه ی کوتاه،انقلابی در نمایش نامه نویسی روسیه دوره ای به نام پساوامپیلوف معروف است.
شکار مرغابی مهم ترین نمایش نامه ی الکساندر وامپیلوف محسوب می شود. در این اثر به ریشه یابی مشکلات اخلاقی نسل خود می پردازد.

نویسنده: توری بیگله جیلان
مترجم: پدرام رمضانی،پتریکا گلبارانی
نشر: مرکز
توضیحات: : روی سخن این کتاب با خواننده غیر متخصص و تازه آشنای داستان است و به اصول اساسی داستان می پردازد نه به پیچیدگی ها و اصطلاحات و مفاهیم بغرنج نقد و تحلیل.کوشش آن در جهت مجهز کردن خواننده به ابزار های مفهومی اساسی برای درک و تحلیل و تفسیر داستان ها است.کتاب از دو بخش اصلی تشکیل شده است:در بخش نخست عناصر اصلی داستان،تفاوت آن با واقعیت و حقیقت،گونه ها و انگاره های مختلف داستان،و مفاهیمی چون طرح شخصیت و معنا و نظرگاه و نقشه معرفی و بررسی می شوند. در بخش دوم سه داستان نمونه از سه نویسنده برجسته :موپاسان،جویس،بورخس آمده اند و درباره هر یک از آن ها تفسیری ارائه شده تا چگونگی کار بست رویه های مطرح در بخش نخست روشن تر شود.

نویسنده: آلن کاوالیه
مترجم: شیرین شیبان
نشر: مرکز
توضیحات:
کتاب “ترز”، فیلم نامه ای برگرفته از دفتر خاطرات شخصی ترز مارتن، مشهور به قدیس ترز لیزیو، است. تاکنون، نویسندگان متعددی هم چون ژرژ ملی یس، شعبده باز و فیلم ساز فرانسوی، داستان های فراوانی را بر اساس زندگی قدیس ترز، ارائه نموده اند. در همین راستا، آلن کاوالیه، کارگردان و فیلم نامه نویس فرانسوی نیز، کتاب ترز را تدوین کرده و روایت متفاوتی را از او برای مخاطب تشریح می کند. در واقع، این فیلم نامه مربوط به دختری نوجوان است که والدینش قبل از ازدواج، راهبه های صومعه بوده اند؛ راهبه هایی که زندگی گذشته ی خویش را ترک نموده، با یک دیگر پیمان زناشویی بسته و صاحب چهار فرزند دختر شده اند. دخترانی که هم چون والدین خویش، به ترک امور و لذات موقت دنیوی، و پیوستن به زندگی ساده و معنوی در صومعه، علاقه مند هستند. در ابتدا دو خواهر بزرگ تر ترز وارد صومعه می شوند و سپس ترز، علی رغم مخالفت های شدید پدرش، بالاخره موفق می شود در تاریخ 9 آوریل سال 1888، یعنی زمانی که دختری 15 ساله است، وارد صومعه گشته و زندگی متفاوتی را آغاز نماید….

کاوالیه، هدف خود از نگارش این فیلم نامه را نه ساخت یک یادمان برای قدیسی مشهور و بزرگ بلکه، روایت سرگذشت راهبه ای کوچک، عجیب، استثنایی و کاملا متفاوت از دیگران معرفی می کند؛ سرگذشتی که کاملا مطابق با واقعیات و جزئیات زندگی این قدیس نیست؛ بلکه ضمن اجتناب از تعصبات و پیش داوری ها، با ذهنیتی باز و سنجیده، به تشریح شخصیت ترز و محیط راهبانه ی اطرافش می پردازد. نویسنده، در برخی موارد نیز، جهت تقویت فیلم خویش، از بیان حقایقی هم چون اقامت سه ساله ی پدر ترز، در یک آسایشگاه، اجتناب ورزیده، در بخش هایی هم، شخصیت های ساختگی و تخیلی ای مانند خواهر لوسی، زنی بسیار متفاوت با ترز، را وارد داستان خود کرده و روایتی بسیار زیبا و تاثیرگذار را خلق می کند.