نظریه های روابط بین الملل رویکردهای متعارض به سیاست جهانی
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: استفانی لاوسن
مترجم:عبدالمجید سیفی
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1396
کد شابک:9786005750416
درباره کتاب
از زمانیکه رشته روابط بین الملل از حدود یک قرن پیش شکل گرفت، رویکردهای نظری متفاوتی در قالب آن رشد یافته اند که هرکدام تعبیری متمایز از جهان ارائه می دهند. این تعدد نظری به یکی از خصایص اصلی این رشته تبدیل شده و علاوه بر نظریه های متعدد، زیرشاخه ها و تنوع دیدگاهی در درون این نظریه ها نیز قابل توجه است. به رغم ایجاد پیچیدگی های نظری متعدد، این کثرت سبب بسط دامنه این رشته و ایجاد نوعی پویایی و حرکت در درون آن شده است. مکتوبات موجود در این رشته سعی در کاهش این پیچیدگی ها و در عین حال بسط دامنه این رشته دارند. کتاب حاضر نیز در پی همین منظور است. این کتاب که توسط پروفسور استفانی لاوسون به رشته تحریر درآمده در سال 2015 برای اولین بار توسط انتشارات معتبر پولیتی به چاپ رسیده است. نویسنده این کتاب تلاش داشته تا با زبانی ساده تر از کتب موجود رویکردهای اصلی در روابط بین الملل را تشریح نماید. به این منظور، مطالب کتاب در ده فصل تقسیم شده و در هر فصل علاوه بر بیان کلیات نظریه و نحله های فکری در درون آن نظریه، با ارائه مطالعات موردی در مورد آن نظریه، سعی در کاربردی نمودن آنها داشته است. با وجود تلاش برای ارائه متنی روان از این کتاب، لیکن به دلیل سرشت نظری کتاب حاضر، به ناچار دشواری هایی در برخی قسمت ها وجود دارد. مترجم در ترجمه این کتاب تلاش داشته تا از معادل های متداول و رایج در فارسی استفاده نماید لیکن به دلیل اینکه برخی واژه ها برای اولین بار به فارسی ترجمه می شوند سعی شده تا نزدیک ترین و ساده ترین واژه برای آنها برگزیده شود. برای رفع ابهام و همچنین بررسی بیشتر خوانندگان محترم در مورد این واژگان جدید، معادل انگلیسی این واژه ها در زیرنویس صفحات آمده است. امید است که این کتاب بتواند متنی قابل توجه و مفید برای تمام علاقمندان این حوزه مطالعاتی و به ویژه دانشجویان رشته های روابط بین الملل، علوم سیاسی و مطالعات منطقه ای ایجاد نماید و بتواند کمکی هر چند ناچیز به اعتلای ایران عزیز کند. عبدالمجید سیفی-زمستان 1395 مقدمه نویسنده رشته روابط بین الملل به عنوان یک رشته مطالعاتی آکادمیک درست پس از جنگ جهانی جهانی اول مدون شد و توجه خوب را به دلایل جنگ و شرایط دستیابی به صلح به شکل نظام مند و پایا قرار داد. این رشته از آن زمان به شکل بسیار پیچیده ای توسعه یافته است، رشته ای چندوجهی که به رغم تلاش های فکری که در آن صورت گرفته، موضوع جنگ و صلح در سطح بین المللی کماکان در آن مورد توجه است و در کنار آن مسائلی تحت عنوان کلی امنیت (امنیت غذایی و آبی، امنیت منابع و انرژی، امنیت زیست محیطی، امنیت جنسیتی و …) را نیز مورد توجه قرار می دهد. تمام این مسائل با موضوع عدالت و انصاف در سطح جهانی و فراملی در ارتباط است. همچنین این مسائل به حوزه فقر و توسعه نیز ارتباط دارد که تمام آنها دارای ابعاد هنجاری هستند. مطالعه آکادمیک این مسائل نمی تواند خود را به توصیف محض محدود نماید. وظیفه رشته روابط بین الملل، همچنین تبیین، تفسیر و تحلیل طیفی از رخدادها، ساختارها و نهادها و همچنین رفتار کارگزارانی است که رخدادها را شکل داده، ساختارها را ایجاد و به نهادها شکل می دهند. این وظیفه، مفهوم بندی ابعاد مختلف مسائل (جنگ و صلح، آنارشی و نظم، قدرت و منافع، عدالت و امنیت و …) را ایجاب می کند. همچنین، این وظیفه تصور نظری قادر به نظم-بخشی به این ابعاد مختلف تحت یک روایت همگرا در مورد چرایی جهان سیات بینالمللی را الزامی می سازد. به علاوه، اغلب رویکردهای نظری در مورد اینکه جهان چگونه «می تواند» و «باید» باشد، صحبت کرده اند و بنابراین صریحاً هنجاری هستند. این کتاب، به شکلی کاملاً واضح سازماندهی شده است و به بررسی مکاتب اصلی فکری می پردازد که با واقع گرایی سیاسی در کل «کلاسیک» آن آغاز و سپس از طریق ساخت های مسئله محور نظریه در دوره معاصر، ادامه می یابد. این تنها راه سازمان دهی کتابی در حوزه نظریه روابط بین الملل نیست، با این وجود سبب تسهیل ورود به موضوع در وهله نخست می شود. باید اشاره کرد که به زودی مشخص خواهد شد که هر مکتب فکری، خود دارای پیچیدگی است و در دورن مکاتب و همچنین بین آنها تعارضاتی وجود دارد. در همین زمان، عناصر مکاتب متفاوت فکری دارای اشتراکاتی هستند و تعاملات زیادی بین آنها وجود دارد. در واقع، برخی با توجه به نقدهای رویکرد دیگر نسبت به خود، نقدهایی در مورد مفروضات رویکرد دیگر ارائه می دهند. نکته ابتدایی دیگری که باید مورد اشاره قرار گیرد این است که این کتاب از هیچکدام از مکاتب فکری یا نحله های درون این مکاتب حمایت نمی کند، با این وجود به خوانندگان توصیه می کند تا شایستگی ها و نقایص هرکدام از آنها را مدنظر قرار دهند و بررسی انتقادی این رویکردها به فهم جهان پیچیده روابط بین الملل کمک کند. نگارش چنین کتابی همیشه موجب ایجاد زحماتی برای اعضای خانواده، دوستان و همکاران می شود. به ویژه، من از جاناتان سیمونز ، نوح باسیل و الن اسکات برای مطالعه بخش هایی از نسخه دستنویس من و ارائه نظرات و پیشنهادات ارزنده تشکر می کنم. همچنین از پاسکال پرچرون و لوئیس نایت در انشارات پولیتی برای حمایت آنها در انجام این پروژه تشکر می کنم. استفانی لاوسون-سپتامبر 2015 فصل اول نظریهپردازی در روابط بینالملل تمام رشتههای دانشگاهی وظیفهای برای خود در جهت فهم و تبیین برخی وجوه جهان تعریف کردهاند، گرچه ممکن است از راههای مختلف به دنبال تحقق آن باشند. این رشتهها از مبانی و بنیادهای نظری که در پاسخ به برخی مشکلات و مسائل خاص شکل گرفته و رشد یافتهاند، استفاده میکنند. بنابراین، برای مطالعه جامعهشناسی باید نظریههای جامعهشناسی، برای مطالعه فیزیک نظریههای فیزیک و برای مطالعه سیاست باید نظریههای سیاسی مورد مطالعه قرار گیرند. مطالعه روابط بینالملل و تئوریزه نمودن آن بخشی از مطالعات سیاسی یا علم سیاست است با این وجود و بهویژه از حدود یک قرن پیش دارای چهره مستقلتر و مجزایی شده است. روابط بینالملل همچنین به دیگر رشتههای علوم انسانی و اجتماعی بهویژه تاریخ، فلسفه، حقوق و اقتصاد نزدیک است و نظریه اجتماعی تاثیر جدی در سالیان اخیر بر آن داشته است. از جنبه فکری، «نظریه» عمدتاً در مقابل اقدام یا عمل قرار میگیرد و برخی اوقات حتی دارای بار معنایی منفی است بهطوریکه برخی اوقات عنوان میشود این موضوع فقط از لحاظ نظری صحیح است ولی عملی یا اجرایی نیست. اما واقعاً اگر چیزی در واقع اجرایی نباشد نمیتواند از لحاظ نظری وجود داشته باشد و بنابراین باید مورد بازاندیشی مجدد قرار گیرد. این موضوع نشان میدهد که نظریهها از منظر عملیاتی شدن، یا در رقابت و مقایسه با دیگر نظریهها مورد سنجش قرار می گیرند و در اثر این سنجش ممکن است تقویت، ناکام یا اصلاح و تعدیل شوند. حتی زمانی که نظریهها از برخی مناظر ناکام میشوند ارزش تفکر در مورد آنها تضعیف نمیشود. درحالی که تئوریزه نمودن در واقع یک فرایند ذهنی است تا یک رویداد و اقدامی فیزیکی، با این وجود به شدت نزدیک به حوزه «عمل» است. نظریه درصدد آن است به اعمال، رویدادها یا پدیدهها در جهان طبیعی و فیزیکی به مانند جهان اجتماعی (که در آن سیاست بخش مهمی است) معنا بخشد. در سطوح خیلی پایین، بهطورکلی نظریه تفکر قبل عمل است و در واقع ما معمولاً قبل از انجام هر عملی در مورد آن فکر میکنیم. زمانی که تفکری قبل از انجام عملی باشد معمولاً نتایج مناسبتر و بهتری حاصل میشود. آنچنان که از عنوان و فهرست این کتاب مشخص است، یک نظریه خاص و مجرد در حوزه روابط بینالملل وجود ندارد و ما با تعداد قابل توجهی از نظریهها روبرو هستیم. برخی از این نظریهها بهطور کلی به موضوعات قدرت، منافع، منازعه، همکاری، نظم و عدالت تمرکز دارند. برخی دیگر از نظریهها نیز بیشتر موضوع محور هستند با این وجود، موضوعات و مسائل کلی مشابهی را از یک یا چند شیوه مطرح میکنند. برخی از نظریهها بیشتر انتقادی و برخی در پی پاسخ به مشکل خاصی هستند. در این نظریهها، دستهبندیهای متفاوت و حتی متضادی وجود دارد. این فصلِ مقدماتی، برخی از زمینههای اصلی را معرفی میکند که چگونه این رهیافتهای متفاوت حوزه و رشته سیاست بینالملل را تئوریزه میکنند. در این فصل، ابتدا اهمیت خودِ نظریه پرداخته می شود و به مسئله دانش و حقیقت، عینیت و ذهنیت، ماهیت وجود و واقعیت، و پویاییهای قدرت و منافع در سیاست میپردازد. سپس، ما به اهداف و حوزه «روابط بینالملل» بهعنوان یک رشته میپردازیم و برخی عوامل مهم و اساسی در تئوریزه کردن، تحولات تاریخی مهم از جمله پدیده مدرنیته و شکلگیری نهاد دولت را مورد بررسی قرار میدهیم. نظریه، هنجارها و روشها نظریه که از واژه یونانی theoria (به معنای تفکر و تعمق) مشتق شده را میتوان بهعنوان یک نظام سازمانیافته نظرات و انگارهها برای تبیین مجموعه خاصی از پدیدهها تعریف نمود. پدیدههایی که ما تئوریزه میکنیم میتوانند طیف وسیعی از پدیدههای ساده تا پیچیده، گسترده و مناقشهبرانگیز (مانند تغییرات آب و هوایی) را در بر بگیرند. این مجموعههای نظری گرچه اساساً علمی هستند لیکن از گذشته تاکنون مناقشات سیاسی زیادی ایجاد کردهاند که این اختلافنظر حتی بر روی واژه «علوم سیاسی» نیز وجود دارد. به دلیل اینکه روابط بینالملل شکلی از علوم سیاسی و در مقیاسی وسیعتر بخشی از علوم اجتماعی است، اهمیت دارد تا مفهوم «علم» را به شکل جدی مورد توجه قرار دهیم. گفته میشود که آنچه علم را «علمی» میسازد ماهیت پدیده قابل مشاهده یا مطالعه نیست بلکه «چگونگی» مطالعه آن است. بنابراین واژه «علمی» اغلب برای نوع خاصی از فرآیند یا روش مورد استفاده قرار میگیرد (کوزو ، 2011، ص 1). روش علمی در علوم طبیعی معمولاً با مشاهده و توصیف پدیدهها آغاز شده و با قاعدهسازی یک فرضیه ادامه مییابد که تبیین تجربی پدیدهها در یک مساله است و سپس فرضیه به آزمون گذاشته میشود که در حالت ایدهآل از طریق تکرار آزمایش در شرایط مشابه است که ظرفیت آن برای ایجاد پیشبینیهای قابل اتکا را مورد تایید قرار میدهد و بنابراین «واقعیتی» را شکل داده که مستقل از زمان و مکان است. اگر این فرضیه در چنین سنجشهایی موفق باشد از یک فرضیه محض به یک نظریه یا حتی یک قانون تبدیل میشود. بنابراین نشانههای تحقیق علمی استفاده از بینه و دلیل بهعنوان یک فرآیند عینی منتج از رویههای شناخته شده است که فارغ از دخالت ارزشهای بشری بوده و منجر به ایجاد دانش عینی و قابل اتکا میشود (کوزو، 2011، صص 1-2؛ گاور ، 1997، ص 5). این دیدگاهی آرمانیتر در مورد چگونگی حصول علم است. در عمل، نه دانشمندان و نه فرضیهها و نظریههایی که آنها مطرح میسازند به عینیتی نیستند که ما تصور میکنیم. دانشمندان و به طور کلی انسان ها همواره تمایل به برخی عناصر ذهنی در تولید دانش علمی داشتهاند. به دلیل اینکه این یک فعالیت انسانی است، از این رو تحقیق در علم با تعریف فعالیت «اجتماعی» با تمام شاخصهای پویای تعامل اجتماعی موجود درآن نظیر همکاری، رقابت و منازعه، آغاز میشود. بهعلاوه، روشی که در آن علم تولید میشود اغلب محتملتر و خلاقانهتر از توصیف رسمی الزامات روش علمی است. مشاهدات تصادفی، واکنشهای غیرمنتظره، یافتههای تصادفی یا نتایج تجربی پیشبینی نشده دارای اهمیت بیشتری از فعالیتهای روشی متصلب هستند. مناقشات نظری فراوانی وجود دارد که چگونه روشهای پایهای علوم طبیعی میتواند (یا باید) با علوم اجتماعی وفق داده شود. تولید دانش در حوزه علوم اجتماعی با استفاده از روشهای موجود در علوم طبیعی طرفداران زیادی در گذشته داشته و اکنون نیز دارد. ما قطعاً میتوانیم فرضیههایی در مورد طیف وسیعی از پدیدههای اجتماعی تولید کنیم، و میتوانیم دادههای تجربی در مورد آنها گردآوری نماییم، لیکن نمیتوانیم آزمایش (به شکلی که در علوم طبیعی در شرایط کاملاً مشابه و یکسان انجام میشود) را در جهان اجتماعی انجام دهیم. عدم تشابه رفتار انسانی، وجود رفتارهای غیرعقلانی، وجود چارچوبهای سیاسی و اجتماعی مختلف، عدم دسترسی به اطلاعات خاص و وجود تعداد زیادی از عوامل و متغیرهای تاثیرگذار سبب میشود تا نتوانیم روشهای علمی اشاره شده در بالا را به راحتی به کار بندیم. اما چه روشهای دیگری در دسترس است؟ برخی دانشمندان اجتماعی از دادههای آماری استفاده گستردهای میکنند که به نظر میرسد مانعی بر سر مداخله ارزشهای مدنظر محقق در نتیجه تحقیق باشد. با این وجود، حتی اگر دادهها تا حد زیادی عینی باشند (که بستگی زیادی به نحوه و چگونگی سنجش و اندازهگیری دارد)، تفسیر آن موضوعی دیگر است. تقریباً در تمام مراحل یک پروژه عناصر ذهنی دخالت خواهند داشت. همچنین محدودیتهای جدی در مورد دانشی که میتوانیم از طریق این روشهای محدود به دادههای کمی کسب نماییم، وجود دارد. استفاده از روششناسی کمی در تحقیق علوم اجتماعی اغلب عنوان اثباتگرایی به خود گرفته است، واژهای که اولین بار توسط آگوست کنت مورد استفاده قرار گرفت. کنت «جامعهشناسی» را بهعنوان یک علم اثباتی در نظر میگیرد که قادر به تنظیم قوانین یکسان در فضای اجتماعی است. او معتقد به اصالت قوانین طبیعی بهعنوان تنها مبنا برای گزارههای علمی بود. اثباتگرایی گاهی مترادف با «تجربهگرایی» در نظر گرفته میشود، دکترینی که براساس آن دانش واقعی تنها میتواند از طریق مشاهده و آزمایش (کمابیش) مستقیم حاصل میشود. تجربهگرایی میگوید كه منشا دانش در تجربیات (آزمایشات) و ادراكات حسی نهفته است. اثباتگرایی فراتر از تجربهگرایی میرود در اینکه هدف تولید و آزمایش نظریههاست درحالیکه اتکا بر دادههای تجربی (معمولاً به شکل دادههای آماری) است که میتواند متراکم و تجمیع شود. نتایج حاصله و مورد پذیرش، عینی و نتایج فارغ از ارزش هستند که در نهایت براساس آن نظریه معتبر و حتی قوانین انسانی و رفتار اجتماعی شکل میگیرد. بنابراین اثباتگرایی در مقابل روشهای غایتگرایانه و متافیزیکی دستیابی به «حقیقت» قرار دارد که در دوران گذشته رویکردهایی مسلط بودند. با این وجود، اندیشه کانت در مورد اینکه دانش واقعی جهانِ اجتماعی و سیاسی میتواند تنها از طریق اثباتگرایی تولید شود بسیار محدودکننده و مضیق تلقی میشود. حتی اگر خود ماهیت قرائن تجربی اکنون بهعنوان یک حوزه رفتاری وسیع در نظر گرفته شود که همیشه متمایل به اثباتگرایی محض نیز متمایل نیست. روشهای کیفی بر اساس روشهای تفسیری امروزه جایگاه مهمی در مطالعه سیاست و جامعه به خود اختصاص دادهاند. قومشناسی درون مردمشناسی، جمعآوری و تفسیر آثار باستانی در باستان شناسی، ترکیب اطلاعات آرشیوی و منابع دیگر با هم برای شکل دادن به تاریخ روایی، و مشاهده مشارکتی در جامعهشناسی و همچنین تجزیه و تحلیل مورد مطالعه، تمرکز بر تحلیل گروهی، اشکال مختلف مصاحبه، و غیره، در طیفی از رشتههای علوم اجتماعی مشترک هستند که در تمام آنها از نظر روشی در سطح بالایی روشهای کیفی مورد استفاده قرار میگیرد که هیچکدام از تعاریف مضیق ذکر شده در بالا از روش علمی به شکل کامل متناسب نیست. برخی معتقد به ترکیب روشهای کمی و کیفی هستند و بنابراین یک چارچوب روششناسانه گلچین شده را ارائه میدهند (که همچنین بهعنوان روشهای تحقیقی ترکیبی نیز معروف است) که در آن مطالعه پدیدههای سیاسی و اجتماعی پیچیده میتواند بهتر صورت پذیرد (تدی و تشکری ، 2011، صص 285-290). همچنین به نظر میرسد تلاش برای محدودسازی علوم اجتماعی در درون چارچوب اثباتگرایی محض، مانعی بر سر توجه به مسائل اخلاقی و هنجاری است، موضوعی که تاکنون یکی از اصلیترین مسائل حوزه سیاسی و اجتماعی در هر دو سطح داخلی و بینالمللی بوده است. تمرکز جدی بر بخش عینیتگرای علم ایجاب میکند که چنین ملاحظاتی کنار گذاشته شود، برای علم (دست کم در برداشت مضیق) مطالعه آنچه «هست» اهمیت دارد نه آنچه که «باید» باشد. بیان اینکه «هست» بیانی اثباتگرایانه و بنابراین فارغ از ارزش بوده در حالیکه بیان اینکه «باید» عبارتی هنجاری و ارزشمحور است. من براین باور هستم که در مطالعه سیاست نیاز به استفاده از هر دو سطح داخلی و بینالمللی است. به عبارت دیگر، ما باید در پی «شناسایی» و «تشریح» با درجهای از صحتِ جهان سیاسی بهعنوان آنچه که «هست»، باشیم و این در جایی است که روشهای قابل اتکا (چه کمی و چه کیفی یا هردو) مکانی برای تولید دانش هستند. ما سپس نیاز به «نظریه هنجاری» برای در نظر گرفتن قضاوتها درباره بودن یا نبودن مطلوبترین جهانهای ممکن از منظر اخلاقی داریم. هم برای دانشمندان علوم اجتماعی و هم برای کسانی که به مطالعه علوم انسانی میپردازند، موضوع اجتناب از انجام قضاوتهای ارزشی مطرح نیست، با این وجود مسئله قضاوتهای دقیق بر پایه ارزیابی اصول کلی و همچنین خصوصیات ویژه هر مورد است. مسائل هنجاری در سیاست، تفاوت زیادی با نگرانیهای کلی بسیاری از حوزههای علمی ندارند که اغلب (و نه همیشه) تمرکز بر بهبود برخی وجوه جهان دارند. در واقع، قضاوتهای هنجاری اغلب نزدیک با پروژههای علمی هستند که از طریق نهادهای سیاسی و اجتماعی اجرا میشوند. ریشهکنی بیماریهایی که سبب آلام گسترده میشود از طریق ترکیب مناسب پژوهش علمی و اقدام سیاسی بینالمللی مثال خوبی برای این مورد است. مطالعه موردی 1-1 به این موضوع میپردازد. مسئله مهم دیگر در نظریه هنجاری مرتبط با منابع ذهنیت انسانی و بنابراین ارزشها، هنجارها و حساسیتهای اخلاقی است. یک جواب ممکن است در مفهوم «فرهنگ» باشد. ما تمایل به آموزش یا جذب ارزشها و هنجارهای مان از محیط اجتماعی نزدیک خود داریم. در ابتدا، این به معنای خانواده است اما خانوادهها در در گروههای اجتماعی بزرگتر یعنی «جوامع» مجسم میشوند و جوامع عمدتاً بر حسب عوامل فرهنگی یعنی زبان، مذهب، سازمانهای اجتماعی-سیاسی و فرهنگ مادی تعریف میشوند. در سطح ملی، دولتها اغلب صاحب آنچه هستند که گاهی «فرهنگ سیاسی» خوانده میشود. واژهای که در سیاست تطبیقی برای گرایش هنجاری شهروندان نسبت به نظام سیاسیشان مورد استفاده قرار میگیرد. در نظریه روابط بینالملل، انگاره فرهنگ نقشی مهم (دست کم از پایان جنگ سرد) ایفا نموده، و مناظرات زیادی بر سر هنجارها و ارزشها (بهویژه در ارتباط با دموکراسی و حقوق بشر) به وجود آورده است که میتواند به شکل صحیحی کلی یا به شکل اجتناب ناپذیری محصول فرهنگهایی خاص و بنابراین همیشه مرتبط با آن فرهنگ باشد. موضوع بسیار مهم دیگر در شیوههای تئوریزه نمودن روابط بینالملل، انگاره «طبیعی» و «طبیعت» است. این نکته به شکل جدی در نظریههای واقعگرایانه آشکار است که در آن مفاهیم «حالت طبیعی» و «طبیعت انسان» بیشتر دارای بار معنایی منفی هستند و این در حالی است که نظریههای لیبرالی تمایل به دید مثبتتر به آنها دارند. سپس در دیدگاههای هنجاری واژه «طبیعی» تعیین کننده «حق» یا «خوب» هستند. برای مثال، سلسلهمراتب اجتماعی بر پایه طبقه، نژاد یا جنسیت اغلب بهعنوان طبیعی و بنابراین حق در نظر گرفته میشوند. این رهیافت در ادوار و مکانهای مختلف، تبعیت تودهها از نخبگان، سیاه پوستان از سفیدپوستان و زنان از مردان را توجیه نموده است. مخالفان این رویهها اغلب معتقدند که سلسلهمراتب اصلاً طبیعی نیستند ولی به شکل تصنعی طرحریزی شدهاند. در جهان معاصر و در پرتو نگرانیهای زیستمحیطی، «طبیعت» به نماد هنجاری جدیدی تبدیل شده است. خودِ طبیعت از تاراج انسانی حفاظت میشود. هنوز این مسئله که اخلاق «در» طبیعت وجود دارد یا خیر و چگونه طبیعت راهنمایی برای آنچه که حق یا مطلوب است را فراهم میکند، مورد توجه اندیشمندان قرار دارد. آنچنان که در فصول بعد مورد اشاره قرار میگیرد، مسائل مرتبط با موضوع طبیعت در دیدگاههای مختلف نظری بازتاب یافته است.
درآمدی بر روابط بین الملل”دفتر دوم”: نظریه ها و رهیافت ها
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:گئورک سورنسون، رابرت جکسون
مترجم: احمد تقیزاده، مهدی ذاکریان، حسن سعیدکلاهیخیابان
انتشارات:میزان
سال انتشار:1395
کد شابک:9789645117090
درباره کتاب
مطالعات آکادمیک روابط بینالملل به دنبال درک این امر است که چگونه ارزشهای بنیادین امنیت، آزادی، نظم، عدالت و رفاه برای مردم فراهم شده و یا نشده است. کتاب حاضر مقدمهای برای معرفی رشته آکادمیک روابط بینالملل است. رشته روابط بینالملل دربردارنده چندین تئوری کلان و سنتهای تئوریک همچون واقعگرایی، لیبرالیسم، جامعه بینالمللی، ساختارگرایی اجتماعی و اقتصاد سیاسی بینالمللی است. در این اثر همه تئوریهای کلان و سنتهای تئوریک روابط بینالملل مورد بررسی قرار گرفتهاند.
امنیت انرژی: چالش جدید سیاست خارجی اروپا
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:ریچارد یانگز
مترجم: پرویز امامزادهفرد
انتشارات: وزارت امور خارجه
سال انتشار:1395
کد شابک:9789643617288
درباره کتاب
در سالهای اخیر دیدگاههای ژئوپولیتیک پیرامون نفت و گاز به طور چشمگیری به صحنه سیاسی بینالمللی بازگشتهاند. اتحادیه اروپا به اهمیت توجه به امور مربوط به امنیت انرژی در سیاست خارجی خود پی برده است.این اتحادیه خود را به دنبالهروی از یک خطمشی امنیتی مشخص برای انرژی متعهد کرده است. نویسنده در کتاب حاضر شیوه رویکرد عمومی اتحادیه اروپا در قبال امنیت انرژی، از طریق بررسی اتحادیه اروپا به عنوان یک بازیگر بینالمللی را تحلیل کرده است.
نظریه نظریه های روابط بین الملل (بنیان های نظری نظم و رژیم های بین المللی)
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: دکتر فرهاد قاسمی
انتشارات:میزان
سال انتشار:1392
کد شابک:9789645114426
درباره کتاب
کتاب بنیادهای نظری نظم و رژیم های بین المللی،فرهاد قاسمی، از منابع مهم و پر اهمیت کارشناسی ارشد و دکتری رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل هست که هر ساله به صورت مستقیم از آن در کنکور کارشناسی ارشد و دکتری سوال طرح می گردد. بدین منظور خلاصه ای مفید و مؤثر به صورت نکته به نکته به نحوی که همه فصول کتاب را پوشش می دهد، تدوین شده است. در این خلاصه سعی شده است تا تمام نکات مهم و ضروری در کم حجم ترین حد ممکن با بهترین کیفیت و کارآیی گردآوری شود تا داوطلبین و دانشجویان بتوانند به راحتی سوالات طرح شده از این درس را پاسخ دهند
اندونزی و سیاست بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: محمد خوش هیکل آزاد
انتشارات: وزارت امور خارجه
سال انتشار: 1394
کد شابک:9789643616991
درباره کتاب
همگرایی آسیایی
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: محسن شریعتینیا، زهرا توحیدی
انتشارات:وزارت امور خارجه
سال انتشار:1394
کد شابک:9789643616731
درباره کتاب
کتاب حاضر، پژوهشی در پی یافتن پاسخ به سؤالات مختلف درباره همگرایی آسیایی است. در فصل نخست مبانی نظری همگرایی منطقهای با تأکید بر تجربه این روند در آسیا موردبحث قرار گرفته است. فصل دوم معطوف به بررسی تاریخی روند همگرایی آسیایی در دوره پس از جنگ جهانی دوم است. در فصل سوم ایدههای رقیب برای پیشبرد روند همگرایی در آسیا با تأکید بر رویکردهای همگرایانه سه قدرت بزرگ منطقه (چین، ژاپن و هند) موردبحث قرار گرفته است. فصل چهارم به اشاعه روند همگرایی از شرق به غرب آسیا یا به بیان بهتر نمودهای احیای جاده ابریشم میپردازد. دو فصل آخر نیز معطوف به تبیین فرصتها و تهدیدات ناشی از روند همگرایی آسیایی بر ایران است.
اصول روابط بین الملل
85,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: فرهاد قاسمی
انتشارات:میزان
سال انتشار:1384
کد شابک:9789645110084
درباره کتاب
از فرهاد قاسمی، کتابهای دیپلماسی و روابط بین الملل(میزان)، نظریه های روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای(میزان)، نظریه های روابط بین الملل(میزان)، نیز در بازار موجود میباشد.
چهره متغیر امنیت ملی
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:رابرت ماندل
انتشارات:پژوهشکده مطالعات راهبردی
سال انتشار:1387
کد شابک:9786005282023
درباره کتاب
کتاب حاضر در هشت فصل تهیه و تنظیم شده است؛ فصل اول: دگرگونی مفهوم و چارچوب امنیت ملی، فصل دوم: مفهوم در حال ظهور امنیت ملی، فصل سوم: امنیت نظامی، فصل چهارم: امنیت اقتصادی، فصل پنجم: امنیت منابع / محیطی، فصل ششم: امنیت سیاسی / فرهنگی، فصل هفتم: مطالعات موردی امنیتی و فصل هشتم: چالشهای امنیتی و پاسخها.
منطقه گرایی اوراسیاسی سازمان همکاری شانگهای
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:استیون آریس
مترجم:حجت یاوری
انتشارات: مخاطب
سال انتشار:1396
کد شابک:9786005750508
درباره کتاب
سازمان همکاری شانگهای ، سازمان منطقه ی در حال ظهور در آسیای مركزی پسا شوروی (بعد از فروپاشی شوروی) است که به بخش مهم استراتژی روسیه و چین در آسیای مركزی و سیاستهای اقتصادی و امنیتی قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تبدیلشده است. علاوه بر اهمیت اسکو برای کشورهای عضو، اسکو در سیاستهای امنیتی و اقتصادی جهانی از اهمیت زیادی برخوردار است، روسیه و چین هردو به دلیل وسعت سرزمینی، ظرفیت اقتصادی،قدرت نظامی و عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل در سیستم بینالمللی از دولتهای بزرگ و قدرتمند محسوب میشوند. درواقع این موضوع با ورود نهاد به گروه کشورهای بریکس (شامل:برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی) بیشتر منعکسشده است بریکس مجموعهای از کشورهاست که هدف توسعه قدرت سیاسی و اقتصادی در چشمانداز 50 سال رادارند(1). علاوه بر این با توجه به سیستمهای سیاسی متمرکز آنها و در نگاه بینالمللی چین و روسیه متمایز از دولتهای غربی تلقی میشوند، چین و روسیه اغلب بهعنوان کشورهای اصلی آلترناتیو در نظام بینالملل به تصویر کشیده میشوند. بنابراین تشکیل سازمان منطقهای که شامل این دو کشور باشد برای امنیت، اقتصاد و سیاست جهانی معانی مهمی دارد.
روابط خارجی ایران از 1320 تا 1357
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: سیدعلیرضا ازغندی
انتشارات:قومس
سال انتشار:1394
کد شابک:9789645516251
درباره کتاب
هدف عمده تدوین این کتاب تبیین میزان انطباق عملی سیاست خارجی ایران در دوره ۳۷ ساله محمد رضا شاه پهلوی با دو دیدگاه و استراتژی متعارض موازنه منفی و ناسیونالیسم مثبت ، به گونه ای علمی و با روش تاریخی است .
نظریه های گوناگون جهانی شدن
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: حسین سلیمی
انتشارات: سمت
سال انتشار:1396
کد شابک: 9789644599668
درباره کتاب
مقدمه: مبانی شناخت جهانی شدن
فصل اول: جهانی شدن به مثابه دگرگونی تدریجی (نظریه های لیبرال)
فصل دوم: نظریه های واقع گرا و نقد جهانی شدن
فصل سوم: نگرشهای مارکسیستی و نقد بعد استثمار گرایانه جهانی شدن
فصل چهارم: نگرشهای جامعه شناختی، جهانی شدن به مثابه تحول ماهیت روابط اجتماعی
جمع بندی
منابع و مأخذ
عوامل تاثیر گذار در خلیج فارس
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: محمدعلی امامی
انتشارات:وزارت امور خارجه
سال انتشار:1389
کد شابک:9789643611941
درباره کتاب
این كتاب كوششی است به منظور شناساندن بهتر وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی كشورهای عرب خلیج فارس .كتاب از پنج فصل تشكیل شده است . در فصل اول ساختار سیاسی و اجتماعی كشورهای عرب خلیج فارس در قالب سه گروه تقسیمبندی میشود1 : ـ نخبگان سنتی (حاكم و خاندان او)، شیخ و قبیله، سوداگران، 2ـ نخبگان فكری (نخبگان فرهنگی آزاداندیش، نخبگان فرهنگی پیشرو، نخبگان دینی)، 3ـ جامعه ناهمگون (بدویان، شهرنشینان، كارگران و مهاجران خارجی) .در فصل دوم از مبانی مشروعیت در حكومتهای عربی خلیج فارسی صحبت شده و قبیلهگرایی مذهب در شمار مبانی اصلی مشروعیت، معرفی گردیده است . در فصل سوم تلاش شده مشكلات اساسی و چالشهای كشورهای عرب خلیج فارس شناسانده شود كه عبارتاند از1 : ـ شكافهای سیاسی و اجتماعی (طبقه متوسط جدید)، 2ـ تضادهای فرهنگی، 3ـ معضلات نسل جوان، 4ـ بحران مهاجرت، 5ـ جنبشهای سیاسی ـ مذهبی، 6ـ مسئله زنان، 7ـ رویارویی نخبگان .فصل چهارم نگاهی است به نقش نفت در اقتصاد كشورهای عربی و تاثیر تحولات منطقه در آن . فصل آخر كتاب به موضوع “امنیت در كشورهای عرب خلیج فارس “اختصاص دارد .خرید سلاح، ترتیبات امنیتی در منطقه، جنگ نفت و امنیت خلیج فارس مطالب و موضوعات این فصل را تشكیل میدهند .كتاب با “نتیجهگیری “و “فهرست “منابع به پایان میرسد.
فرهنگ دیپلماسی و روابط بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: غلامرضا علیبابایی
انتشارات:وزارت امور خارجه
سال انتشار:1385
کد شابک:9789643612306
درباره کتاب
واژه دیپلماسی به مفهوم امروزی خود حدود دویست سال پیش مورد استفاده قرار گرفت. امروزه واژه یاد شده كه از واژه یونانی دیپلوما گرفته شده است، معانی زیر را افاده میكند: 1ـ هنر ایجاد ارتباط میان كشورها 2ـ نحوه انجام مذاكرات با دولتهای خارجی برای كسب روابط سیاسی مورد توافق متقابل و همچنین مذاكره و ارتباط میان كشورها از طریق دیپلماتها. 3ـ تعامل با جوامع دیگر برای تأمین منافع، افزایش، نفوذ، و كاهش آسیبپذیریها با كمترین هزینهها. 4ـ تلاش برای جلوگیری از دشمنی، جنگ و گسترش همكاری.
تحول مطالعات امنیت بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: باری بوزان , لنه هانسن
مترجم: حیدرعلی بلوچی
انتشارات: پژوهشكده مطالعات راهبردی
سال انتشار:1399
کد شابک: 9786005282962
درباره کتاب
مطالعات امنیت بینالملل، در کنار ابعاد کلاسیک سیاسی ـ نظامی و اقتصادی، حوزههای دیگری نظیر امنیت زیست محیطی و امنیت انسانی را نیز دربرمیگیرد. کتابی که در دست دارید ضمن ارائه تاریخچهای از تأسیس این رشته در میانۀ رقابت ابرقدرتها، تصویری جامع از سیر تحولات فکری این حوزه به دست میدهد. نویسندگان کتاب، که از نظریهپردازان و خبرگان این حوزهاند، اثری خلق کردهاند که برای همۀ محققین و دانشجویان این حوزه، صرفنظر از رویکرد فکریشان، مفید خواهد بود.
الگوهای تصمیم گیری در سیاست خارجی ایران
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: سیدرضا موسوینیا
انتشارات:دانشگاه مفید
سال انتشار:1394
کد شابک:9789648092462
درباره کتاب
سیاست خارجی، راهنمای موضعگیری در جهان است. به عبارت دیگر دربرگیرنده مجموعهای از اهداف بینالمللی و راههای رسیدن به آنها برای اعضای جامعه بین المللی یعنی كشورها می باشد. سیاست خارجی((Foreign Policy عبارت است از یك استراتژی یا یك رشته اعمال از پیش طرحریزی شده توسط تصمیمگیرندگان حكومتی كه مقصود آن دستیابی به اهدافی معین، در چهارچوب منافع ملی و در محیط بین المللی است. بنابراین علاوه بر آن كه سیاست خارجی كشورهای مختلف، با هم متفاوت است، سیاست خارجی یك كشور نیز در طی زمان، تغییر میكند. معمولا اهداف را، تصمیم گیرندگان رسمی دولت ها انتخاب میكنند تا یا وضع بین المللی موجود را به نفع منافع ملی خود تغییر دهند و یا در حفظ آن بكوشند. اهداف سیاست خارجی حاصل تحلیل مقاصد و وسایل نیل به اهداف می باشد كه به صورت هدف های كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای تصمیم گیران عرصه سیاست خارجی قابل پیگیری است.
جهانی شدن و جهان سوم
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: سیدعبدالعلی قوام
انتشارات: وزارت امور خارجه
سال انتشار: 1400
کد شابک: 9789643611798
درباره کتاب
در این کتاب ابعاد مختلف “جهانی شدن “و چالشهای فرا روی آن تجزیه و تحلیل شده نیز موقعیت جوامع در حال توسعه از جنبههای مختلف و از نظر تاثیرپذیری از این فرآیند (جهانی شدن) بررسی میگردد .کتاب با این عناوین تدوین یافته است :درآمدی بر جهانی شدن ;بحران معنا در عصر جهانی شدن ;موقعیت دولت و شهروندان در عصر جهانی شدن ;همکاری بینالمللی در عصر جهانی شدن ; نقش بازیگران غیر دولتی در عصر جهانی شدن ;امنیت و جهانی شدن ;جهانی شدن و مسئله توسعه ;وضعیت ناسیونالیسم در عصر جهان شدن ;جهانی شدن و گفتمان جهان اسلام
دیالوگ میان روابط بین الملل و حقوق بین الملل در آغاز هزاره سوم
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:عبدالعلی قوام، سمیرا محسنی
انتشارات: مخاطب
سال انتشار:1398
کد شابک:9786005750669
درباره کتاب
بحث مربوط به تقارب و تعامل حقوق بینالملل و روابط بینالملل از مدتها ذهن صاحبنظران و نظریهپردازان بینالمللی را بخود مشغول كرده است. وجود پارادایمهای گوناگون و نیز به تبع آن حضور رویكردهای مختلف، گاه برقراری ارتباط میان این دو رشته مطالعاتی را تسهیل نموده و گاه محدودیتها و موانعی برای دیالوگ میان آنها به وجود آوردهاند. در حالیكه تبیین، تفسیر و اجرای قوانین بینالمللی در بستر سیاست بینالملل و ویژگیهای ساختاری نظام بینالملل میسر است، همكاریها و تعارضات كنشگران بینالمللی نیز میباید در چارچوب قوانین و مقررات حقوق بینالملل قابل توجیه باشند. تحت این شرایط الزاما حقوق بینالملل و روابط بینالملل از یكدیگر تغذیه كرده و نمیتوانند حیات جداگانهای داشته باشند.
با ورود به هزاره سوم همكاری و تعامل میان این دو رشته مطالعاتی بیش از پیش احساس شده كه این خود میتواند بر تحولات جاری و آتی بینالمللی تاثیر بسزائی بگذارد.
امید است این اثر كه برای اولین بار در ایران در اختیار دانش پژوهان حقوق بینالملل و روابط بینالملل قرار میگیرد، بتواند به هم افزائی رشتههای مطالعاتی مزبور كمك كند.
تاریخ روابط بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده: مجید بزرگمهری
انتشارات: سمت
سال انتشار:1385
کد شابک:9789644599439
درباره کتاب
انقلاب صنعتی آثار خود را نخست در اروپا و سپس در سایر نقاط جهان بر جای گذاشت. جفری باراکلوگ، مؤلف کتاب مقدمه ای بر تاریخ معاصر اعتقاد دارد که انقلاب صنعتی نقش کلیدی در شکل گیری تحولات بعدی جهان در قرون نوزدهم و بیستم داشته است…
آسیای مرکزی جدید: تاثیر منطقه ای بازیگران بین المللی
75,000 توماناطلاعات کتاب
نویسنده: امیلیان کاوالسکی
مترجم:فردین افتخاری
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1395
کد شابک:9786005750317
درباره کتاب
استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی در نتیجه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سبب گردید تا آنها بهعنوان واحدهای مستقل و جدید نظام بینالملل شناخته شوند و منطقه آسیای مرکزی نیز به مناطق این نظام افزوده شود. اما متعاقب تحول فوق، این جمهوریها در فرآیند گذار تدریجی به عصر پساشوروی با چالشهای سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی متعددی روبرو شدند و به علتِ برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیکی و منابع انرژی، توجهات قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای را برانگیختند و بدین سان، مفهومی تحت عنوان «بازی بزرگ جدید» برای توصیف رقابت قدرتها در این منطقه شکل گرفت. در راستای روشنگری این تحولات، کتاب حاضر سعی دارد تا از صِرفِ توصیفِ رقابت قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در آسیای مرکزی فراتر رود و ضمن توجه به کنشگری سازمانهای بینالمللی مهم در این منطقه و نیز مدنظر قرار دادن روندها و پویش های داخلی جمهوریهای آسیای مرکزی، جایگاه این منطقه را در سیاستهای خارجی آنان تبیین نماید و نوع نگاه کنشگران منطقهای و فرامنطقهای را از منظری متفاوت توضیح دهد.
از یک طرف بنا به قلّت منابع داخلی در زمینۀ روابط بین الملل آسیای مرکزی و از سویی دیگر جامعیت نسبی کتاب در پرداختن به جنبههای متعدّد این روابط که حتی در منابع خارجی نیز کمتر به این سیاق وجود دارد، مطالعۀ آن برای دانشجویان مطالعات منطقهای آسیای مرکزی و نیز پژوهشگران فعال در این عرصه سودمند و به نظر میرسد. در ترجمه کتاب حاضر سعی شده تا حد ممکن امانتداری به متن اصلی حفظ و در عین حال ترجمهای روان و قابلفهم ارائه شود و به همین دلیل نیز چندین بار مورد بازبینی و تصحیح قرار گرفته است. بدیهی است که کاستیهای احتمالی ترجمۀ حاضر بر عهده مترجم است.
فلسفه علم در روابط بین الملل
تماس بگیریداطلاعات کتاب
نویسنده:پاتریکتدیوس جکسون
مترجم:روحالله طالبیآرانی
انتشارات:مخاطب
سال انتشار:1396
کد شابک:9786005750430
درباره کتاب
از زمانیکه رشته روابط بین الملل از حدود یک قرن پیش شکل گرفت، رویکردهای نظری متفاوتی در قالب آن رشد یافته اند که هرکدام تعبیری متمایز از جهان ارائه می دهند. این تعدد نظری به یکی از خصایص اصلی این رشته تبدیل شده و علاوه بر نظریه های متعدد، زیرشاخه ها و تنوع دیدگاهی در درون این نظریه ها نیز قابل توجه است. به رغم ایجاد پیچیدگی های نظری متعدد، این کثرت سبب بسط دامنه این رشته و ایجاد نوعی پویایی و حرکت در درون آن شده است. مکتوبات موجود در این رشته سعی در کاهش این پیچیدگی ها و در عین حال بسط دامنه این رشته دارند. کتاب حاضر نیز در پی همین منظور است.