نویسنده:هواستپیان مایرنی
نشر: تاریخ ایران
توضیحات: ارمنیان پس از مهاجرت به ایران، در ادوار مختلف تاریخی، در شهرهای گوناگون آن به صورت پراکنده سکنا ‏گزیدند و هریک، بنابر پیشه و مشاغل قبلی خود و وضعیت جدید در مناطق میزبان به فعالیت هایی روی آوردند. ‏یکی از این مشاغل بافت فرش بود که می توانست کسب و کاری مستقل برای خانوادۀ ارمنی باشد و در غربت و دور از وطن، برای آنان درآمد ایجاد کند. قالی بافان ارمنی در روستاهای آذربایجان شرقی و غربی ‏و در مناطق مرکزی ایران، همچون استان های اصفهان و اراک و چهارمحال و بختیاری و… و بعدها، در تهران ‏دست بافته هایی را خلق کردند که به مرور زمان، به رغم حفظ شاخصه های منحصر به فردشان، از اصالت ‏ارمنستانی خود فاصله گرفتند.

این بافته ها از سنت های بافندگی عشایر و روستاییان ایرانی تأثیر بسیار پذیرفتند. انعکاس نقش ها و نمادهای مرتبط با مسیحیت و ارمنیان نیز در قالبی مشابه نمونه های ایرانی صورت ‏می گرفت به طوری که هرگز نمی توان این دست بافته ها را معادل فرش های ارمنستان به شمار آورد. از سویی ‏دیگر، ارمنیان در محل زندگی خود به مرور زمان کلیساهایی ساختند. در کنار آن، گورستان هایی برای ‏دفن اجساد ارمنیان شکل گرفت که در تزیین آنها از شیوه های متنوعی از جمله سنگ تراشی و ایجاد نقش ‏برجسته استفاده کردند. این نقوش برجسته نیز شامل نمادها و نگاره هایی هستند که از عمق ‏اعتقادات ارمنیان سرچشمه گرفته است.

تکرار آنها می تواند به منزلۀ سند مکتوب تاریخ و فرهنگ ‏این مردم به شمار آید و همچون مجالی برای ابراز عقاید و تفکرات آنان مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله، تلاش ‏شده است پس از شرح کوتاهی دربارۀ تاریخ مهاجرت ارمنیان به ایران و بررسی پیشینۀ قالی بافی و حجاری، از ‏میان طرح ها و نقش های آن دو، نمادها و نقش های شاخص استخراج و اشتراک ها و افتراق های آنها بررسی شود.‏

مایرنی هواساپیان در سال ۱۳۴۶ در تهران متولد شد. در سال ۱۳۷۵ وارد دانشگاه الزهراء شد و در رشته صنایع دستی به تحصیل پرداخت. از آنجا که به فرش و دیگر دستبافته‌ها علاقه‌مند بود موضوع پایان نامه خود را بررسی زیراندازهای ارمنی باف ایران انتخاب نمود.

نویسنده:عباس بهارلو
نشر: قطره
توضیحات: این کتاب شامل آخرین و مفصل ترین گفت وگو با محمدعلی فردین است که در آن دو دهه فعالیت سینمایی او – و به تبع آن جریان عمومی سینمای ایران – مورد بحث قرار گرفته است، به علاوه ی ده ها عکس منتشرنشده از فردین و پشت صحنه ی فیلم های او.

نویسنده: مهدی رفیع
نشر: نی
توضیحات: آشنایی زدایی از سهراب سپهری «مساحت احساس» با عنوان فرعی «سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر»، کتابی است از مهدی رفیع که از طرف نشر نی منتشر شده است. در این کتاب از منظری فلسفی به هنر و اندیشه سهراب سپهری پرداخته شده است و به گره خوردگی آثار او با مسائل فلسفی و هستی شناختی زمان ما. نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب، درباره شیوه فصل بندی آن و رویکردش به سپهری می نویسد: «ترتیب فصول کتاب حاضر به نحوی است که خواننده می تواند از هرکدام از فصل ها که بخواهد به متن وارد شود. فصول بر اساس پیوندی درونی و تودرتو با یکدیگر تدوین شده اند و «ظاهرا» با هم ربط رویه ای ندارند، اما بر اساس مفاهیم و مباحث اصلی متن، به جای «بازنمایی»، منطقی دیگر را برای «هم نشست» برمی گزینند و هم چون «قنات»، رشته ای از «حرکت های زیرزمینی» را می گسترند. معماری متن گاه از بافت «فرش ایرانی» ملهم است و گاه از معماری اسلامی و «کوچه های باریک گشوده بر منظره های وسیع»،؛کوچه هایی که در یکدیگر می پیچند و ترسیم گر لحظه های مکاشفه اند. در نهایت شاید متن بیش از «آن چه می گوید»، در «آن چه نمی گوید» یا در «خلوت» خود «حضور» دارد، تا بخش اندکی از حیات باطنی یک هنرمند را در ابعاد بی شمارش ترسیم کند. از این جهت کار این نوشتار به جای «آشنایی با سهراب سپهری»، گونه ای «آشنایی زدایی» از او است و «هنر – اندیشه» سپهری را در آزمون/خوانشی نظری و عملی در بطن رویدادهای «جهان معاصر» قرار می دهد تا از «تصویر رسانه ای شده و ساده انگارانه»ای عادت زدایی کند که سال هاست حول سپهری کشیده شده است». کتاب «مساحت احساس» شامل پنج فصل است. عنوان فصل های کتاب عبارتند از: «دوره بندی نقاشی های سهراب سپهری از منظری فلسفی»، «فراسوی بازنمایی و امر عینی: تاریخ نوین نقاشی شرق»، «اطاقِ آبی هنر- اندیشه سهراب سپهری: زیست بوم شناسی عرفانی در هنر معاصر»، «آهنگ رنگ: به سوی یک نقاشی- موسیقی و آمیختگی احساس ها»، «از نقاشی- شعر تا سینما – شعر: سهراب سپهری و فروغ فرخزاد». آنچه می خوانید سطرهایی است از فصل پنجم کتاب: «سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و هوشنگ ایرانی در تاریخ شعر معاصر سه هنرمندی هستند که از هنرهای دیگر در پیوند با شعر بهره گرفتند و به ترتیب نقاشی- شعر، سینما- شعر و موسیقی- شعر را در هنر معاصر ایران پایه گذاری کردند. در اشعار سپهری و به طور خاص از «صدای پای آب» به بعد، تصاویر نقاشانه، حرکت های عمودی شعر را با کنار هم نشینی شان به شکلی شگفت می سازند. هنر نقاشی برای شعر سپهری به تدریج به شیوه ای از پیشبرد و راهبرد متنی بدل می شود… مسئله رابطه میان هنرها تنها ادغام دو یا چند هنر نیست، بلکه تداخل وجودی کارکردها و رویکردهاست. نحوه ساخت- بیانِ هنری- شعری سپهری کارکردی نقاشانه از تصاویر کلمات و سطور را آشکار می کند، در حقیقت او با شعر نقاشی می کند: تصویری کنار تصویری دیگر و این عملکرد، نقاشی- شعر یا تصویر- کلمه را می سازد. اما تصاویر سپهری تنها با نگاه شاعر یا در بطن روایت او به حرکت در می آیند».