از نظر خیلی‌ها، مرگ سوسیالیسم، هم در واقعیت و هم در خیال، به معنای مرگ نهایی مارکسیسم بوده است. با وجود این، مارکسیسم کماکان هم جامع‌ترین نقد از سرمایه‌داری را به دست می‌دهد و هم راهنمای قانع‌کننده‌ای برای بدیل‌های امکان‌پذیر را. در حقیقت، دوام سرمایه‌داری دوام مارکسیسم را تضمین می‌کند. از این رو، هر دوره به مارکسیسمی از آن خودش شکل می‌دهد و این سنت را چنان می‌گستراند که مسائل روز را حل‌وفصل کند. من در این رساله خطوط کلی نوعی مارکسیسم جامعه‌شناسانه را ترسیم می‌کنم که از همگرایی تاکنون ناکاویده و نامنتظره‌ی نوشته‌های کارل پولانی و آنتونیو گرامشی در میانه‌ی سده‌ی بیستم سربرمی‌آورد. نوشته‌های گرامشی و پولانی غالباً مثل لاشه‌های مرده لت‌وپار شده است: سودمندترین قسمت‌ها را از پوسته‌ی معناده جر می‌دهند و به نظریه‌های علیل پیوند می‌زنند. قصد دارم این دو مجموعه از نظریه‌ها را در کلیت‌شان احیا کنم و به یکدیگر پیوندشان بزنم.

دو سوتو به تنهایی انقلابی را در جهان سوم برانگیخته است… راز سرمایه توانسته است بعد از مدتی طولانی یکی از معدود روش‌های جدید و واقعاً امیدبخش را برای مهار فقر به همراه بیاورد.»
فرانسیس فوکویاما، نویسندهٔ کتاب‌های پایان تاریخ
و آخرین مرد
«تفکر تازه نادر است – این کتاب ظرفیت تبدیل اقتصاد کشورهایی را دارد که تاکنون نتوانسته‌اند مناسبات سرمایه‌داری را برای مردم خود به خدمت گیرند… این کتاب تحلیل می‌کند اقتصادهایی که ابتدا ساختارهای ضروری قانونی را ایجاد نکرده و همچنین اجازه نداده‌اند که اقتصاد «بازار سیاه» وارد جریان اصلی اقتصاد بشود، چگونه شکست می‌خورند.»
دیوید اوئن، وزیر امور خارجهٔ سابق بریتانیا
«راز سرمایه ظرفیت ایجاد انقلابی جدید و فوق‌العاده مفید را دارد. زیرا از مهم‌ترین علت شکست در جهان سوم و کشورهای کمونیستی سابق سخن می‌گوید: فقدان حکومت قانون که از مالکیت خصوصی حمایت کند و چارچوب لازم را برای کسب و کار آزاد فراهم نماید. خواندن این کتاب برای تمام آن‌هایی که مسئول ثروت ملل هستند الزامی است.»
مارگارت تاچر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا

نویسندگان کتاب آیا نقد سکولار است؟ یک‌راست به سراغ مفاهیمی می‌روند که از مبانی بدیهی‌انگاشته‌شده‌ی رویکرد انتقادی محسوب می‌شوند. آن‌ها ماشه‌ی نقد را به‌سوی خود نقد می‌چکانند و مستقیم آن را هدف قرار می‌دهند. این منتقدان با وفاداری بی‌حدوحصر خود به رویکرد انتقادی، لوازم و تعلقاتی را وامی‌کاوند که به انسان منتقد مدرن امکان منتقدبودن می‌دهد. بدین‌ترتیب، نویسندگان این مجموعه به این یگانه سنگر تفکر انتقادی نیز رحم نمی‌کنند و به جست‌وجوی تناقضات و خاستگاه‌های نقد می‌روند، نقدی که سنگ‌بنای خود را سکولاریزم و رهایی از امر متعالی می‌پندارد.
آیا نقد سکولار است؟ مجموعه‌ی ۶ یادداشتِ به‌هم‌پیوسته از طلال اسد، صبا محمود، جودیت باتلر و وندی براون است. این متون از خلال ماجرای کاریکاتورهای دانمارکی، که در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ منتشر شدند، به بررسی جایگاه نقد در جوامع غربی و ارتباط سازنده‌ی آن با مفاهیمی چون سکولاریزم و دین‌داری، آزادی بیان و سرکوب، و نیز کنش‌ورزی انسان معاصر می‌پردازند.

هویت ملّی و قومی، مانند دیگر پدیدارهای اجتماعی، مقوله‌ای تاریخی است که در سیر حوادث و مشی وقایع تاریخی پدیدار می‌شود، رشد می‌کند، دگرگون می‌شود و معانی گوناگون و متفاوت پیدا می‌کند.
هویت ملّی و قومی از تصور تمایز و رویارویی میان «ما» یا «خودی‌ها» در برابر «دیگران» یا «بیگانگان» نشئت می‌گیرد. این احساس دوگانگی میان «ما و دیگران» اگر در حد اعتدال و معقول باشد می‌تواند همچون نیرویی برای هم‌یاری و اعتلای فرهنگی ظاهر شود و اگر به قلمرو تعصبات و دشمنی‌ها و کینه‌توزی‌های ملّی و قومی و نژادی درآید یا به بهانه‌ی چالش با تعصبات ملّی و قومی، به نفی و انکار و تمسخر میراث فرهنگی خویش بنشین، نیرویی ویرانگر خواهد شد، زاینده‌ی دشمنی و ستیزه‌جویی.
در این کتاب پس از بررسی فشرده‌ی دیدگاه‌های مربوط به هویت قومی و ملّی، که بازسازی هویت ایرانی را در دوران ما شکل داده و به تصویر کشیده‌اند، تحول تاریخی هویت ایرانی در دوران پیش از اسلام، سده‌های میانه‌ی اسلامی تا دوران صفویه، پیدایش هویت «شیعی ایرانی» در دوره‌ی صفوی و سرانجام پیدایش تطور و هویت ملّی ایرانی در قرن‌های نوزدهم و بستم میلادی بررسی و تحلیل می‌شود.

چهارمین ویراستِ کتاب درسی کلاسیک آنتونی گیدنز همانند ویراست‌های قبلی آن در خاطر دانشجویان و استادان باقی خواهد ماند. در این کتاب گیدنز با مهارت کامل یکی از شرح‌های مقدماتی معتبر رشتهٔ جامعه‌شناسی را با روایتی تازه و جذاب دربارهٔ تغییر اجتماعی در دنیای معاصر، که مفهوم جهانی‌سازی در کانون توجه آن است، درهم می‌آمیزد.
آنتونی گیدنز در این کتاب جوهرهٔ ایده‌هایی را در اختیار دانشجویان جدید قرار می‌دهد که دربارهٔ آن‌ها با رهبران سیاسی جهان گفت‌وگو کرده است. این کتاب فراتر از کتاب‌های درسی است. گیدنز نشان می‌دهد که اگر بخواهیم به مسائل بزرگ جهانی که زندگی‌مان را تحت‌الشعاع قرار داده بپردازیم، شناخت جامعه تا چه حد ضروری است. نتیجهٔ خواندن کتاب مشارکت بیشتر و توانایی افزون‌تر برای برخورد با این مسائل است.
* * *
کتاب گزیده جامعه شناسی شامل شش فصل از 21 فصل ترجمهٔ ویراست چهارم جامعه شناسی آنتونی گیدنز است.
دلیل انتشار این نسخه از کتاب تدریس فصل‌های یادشده برای جامعه‌شناسی به‌عنوان درس عمومی برخی از رشته‌های درسی در دورهٔ کارشناسی است.

میلیون‌ها نفر در سراسر جهان فیلم ذهن زیبا را دیده‌اند اما عده‌ی کمی ریاضیاتی را درک کرده‌اند که ذهن زیبای جان نش خلق کرده است. امروزه ریاضیات زیبای نش به زبانی جهانی برای تحقیق در علوم اجتماعی تبدیل شده است و در دیگر رشته‌های علمی نظیر زیست‌شناسی تکاملی، علوم اعصاب و حتی فیزیک کوانتومی نیز نفوذ کرده است. جان نش برای تحقیقات برجسته‌اش در دهه‌ی ۱۹۵۰ در زمینه‌ی بازی‌ها برنده‌ی جایزه‌ی نوبل سال ۱۹۹۴ شد. زیست‌شناسان تکاملی این نظریه را در دهه‌ی ۱۹۷۰ به کار بردند و اقتصاددانان در دهه‌ی ۱۹۸۰ آن را پذیرفتند. امروزه دانشمندان علوم اعصاب با استفاده از نظریه‌ی بازی‌ها مغز را بررسی می‌کنند و انسان‌شناس‌ها به کمک آن خود را به مطالعه‌ی مردم فرهنگ‌های مختلف مشغول می‌کنند. زیست‌شناسان آن را برای تبیین تکامل به کار می‌گیرند، و ریاضی‌دانان از آن برای درک بهتر شبکه‌های اجتماعی بهره می‌برند. تام سیگفرید در این کتاب شرح می‌دهد که نظریه‌ی بازی‌ها چگونه علوم زیستی، علوم اجتماعی، و علوم طبیعی را به طریقی به یکدیگر پیوند می‌دهد که رؤیای آسیموف را درباره‌ی روان‌تاریخ یا رمز طبیعت به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند.

الگویی از تحلیل گفتمانی که در این کتاب به‌کار رفته است، نصّ دینی را همواره در مرکز دایره‌ی فرهنگ سیاسی مسلمانان قرار می‌دهد و آن‌گاه با توجه به ساخت و روابط قدرت در جهان اسلام به تحلیل دانش سیاسی و سازوکارهای اقتداری آن در تمدن اسلامی اقدام می‌کند. نصوص دینی در جوامع اسلامی متن پایه و مولدی است که تمام یا بیشتر گونه‌های متون و اندیشه‌ی سیاسی را، که فرهنگ ما انباشته از آن‌ها است، زاده و پرداخته است. اما، چرا از بین امکان‌های مختلف تنها وجه اقتداری این نصوص به عقلانیت پایه‌ی تاریخ ما بدل شده است؟ چرا چنین است؟ این نظریه‌های اقتدارگرا از کجا آمده‌اند؟ چگونه تدوین شده‌اند؟ چگونه عمل کرده و می‌کنند؟ و چه نقش و سلطه‌ای در زندگی و اکنون ما دارند؟ پرسش‌هایی هستند که نوشته‌ی حاضر شاید بتواند پرتویی بر برخی زوایای ناروشن آن بیفکند و دایره‌ای از دوایر ممتد و پیچیدهٔ اقتدار در دانش سیاسی سنتی ما را بازنماید.

برای بررسی گذشته و حال ایران رویکردی که به‌راستی توانایی تبیین و پیش‌بینی داشته باشد لازم به‌نظر می‌رسد. این رویکرد و بررسی‌های مبتنی بر آن به ما کمک می‌کند تا تاریخ و سیاست ایران را بهتر بفهمیم. و به حل بسیاری از مسائل پیچیده و بغرنج ــ مانند علل دشمنی مستمر میان دولت و جامعه ایران‌ــ دست یابیم. این کتاب مجموعه مقالاتی مستقل و، درعین‌حال، وابسته به‌هم‌اند که در مجموع دلایل و شواهد مؤید نظریه حکومت خودکامه را به‌دست می‌دهند. و در آن‌ها ریشه‌ها و اعتبار علمی نظریه حکومت خودکامه و مطالعات موردی مرتبط با آن ارائه شده است. همچنین نظریه عمومی انقلاب‌های ایرانی، فرّه ایزدی و حق الهی پادشاهان، لیبرالیسم اروپایی و مفاهیم نو آزادی در ایران، و … مورد بررسی قرار گرفته است.

از روشنگری تا افول لیبرالیسم
در تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب، با شرحی روشن و پویا از افکار مهم‌ترین اندیشمندان سیاسی غرب مواجه‌ایم. نویسنده به توصیف صرفِ اندیشه‌ها بسنده نمی‌کند و ناظری بی‌طرف باقی نمی‌ماند، بلکه عملاً با مسائل فکری درگیر می‌شود و درنهایت به شرحی متوازن و درعین‌حال روزآمد از اندیشه‌های قدیم و جدید می‌رسد. با توجه به مسائل حاد معاصر، تأکید نویسنده بر طرح مباحث این اندیشمندان اثر را هرچه بیش‌تر روز‌آمد می‌کند. در این میان، آن‌چه بیش‌تر اهمیت دارد، احاطه‌ی مکللند به موضوعات سیاسی و طرح مسائل بنیادی است. از‌این‌رو تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب می‌تواند مدخلی مناسب برای آشنایی با سیر تحول مبانی و مفاهیم سیاسی غرب باشد.
جلد دوم تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب با بحثی نسبتاً کوتاه درباره‌ی ریشه‌های فکری دولت مدرن آغاز و نسبت آن با جنبش روشنگری سنجیده می‌شود. سپس در افکار مونتسکیو ــ یکی از پیشگامان برجسته‌ی عصر روشنگری ــ کنکاش می‌کند. پس از آن، مطالب مفصلی درباره‌ی روشنگری در امریکا ارائه می‌شود و در فصل بعد، در چارچوب دیدگاه‌های هیوم و ادموند برک، محدودیت‌های روشنگری ارزیابی می‌شود. بخش بعد به بررسی لیبرالیسم و اوج و فرودهای آن در فاصله‌ی سال‌های پایانی قرن هجدهم م. تا اواخر قرن نوزدهم م. اختصاص دارد. به‌طور کلی، لیبرالیسم و روشنگری دو موضوع اصلی این مجلد را تشکیل می‌دهند. این دو موضوع هنوز هم جزء مباحث بسیار مناقشه‌برانگیز در اندیشه‌ی معاصر محسوب می‌شوند.

نباید سکسوالیته را داده‌ای طبیعی تصور کرد که قدرت تلاش می‌کند آن را مطیع و سرکوب کند، یا حوزه‌ای مبهم که دانش تلاش می‌کند به‌تدریج آن را کشف کند. سکسوالیته نامی است که می‌توان به سامان‌های تاریخی داد: نه واقعیتی پنهان که تسخیر آن دشوار باشد، بلکه شبکهٔ بزرگِ سطحی که در آن برانگیختن بدن‌ها، تشدید لذت‌ها، تحریک به گفتمان، شکل‌گیری شناخت‌ها، و تقویت کنترل‌ها و مقاومت‌ها به‌طور زنجیروار و مطابق با چند استراتژی دانش و قدرت به یکدیگر متصل می‌شوند.

ای خواننده‌ی عزیز، خدا نکند هیچ‌وقت به آن احساسی دچار شوید که من آن لحظه دچارش شده بودم! خدا نکند چشمهای‌تان هیچ‌وقت آن اشک‌های طوفانی و سوزان و دلخراشی را ببارد که آن لحظه از چشم‌های من می‌بارید. خدا نکند هیچ‌وقت آن‌طور درمانده و دردمند به درگاه خدا استغاثه کنید که من در آن لحظه می‌کردم. خدا نکند که شما هم مانند من بترسید که مبادا باعث بدبختی کسی شده باشید که از جان و دل دوستش دارید.

این کتاب می‌کوشد پیچیدگی و فریبایی بین‌الملل را از پشت عینک پرنفوذترین اندیشمندان آن به نمایش بگذارد؛ تلاشی است هم برای معرفی نظریه‌پردازانی که سهمی اساسی در نحوهٔ اندیشیدن ما دربارهٔ روابط بین‌الملل داشته‌اند و هم آشناساختن خوانندگان با برخی از اندیشمندان بزرگی که رویدادهای بین‌المللی سال‌های آغازین سدهٔ بیست‌ویکم و گرایش‌های جدید پاگرفته در رشتهٔ روابط بین‌الملل را از لحاظ نظری و عملی روشن ساخته یا در ادامهٔ روشنگری‌های پیشین خود بدانها پرداخته‌اند. در مورد این متفکران، ضمن ارائهٔ چکیده‌ای از آثار هریک به همراه اطلاعاتی از زندگی‌نامهٔ آنان، راهنمایی از مهم‌ترین آثارشان نیز برای مطالعهٔ بیشتر معرفی شده است.

کتاب برتر حوزه‌ی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل (ترجمه) در جشنواره‌ی مهرنامه در میان ۷۰ کتاب برگزیده از کتاب‌های سال ۱۳۹۴ به انتخاب داوران و مشاوران علمی مهرنامه

کتاب اقتصاد کلان ترجمه‌‌ی ویراست ششم کتاب Macro Economics نوشته‌ی گریگوری منکیو است که در ۵ بخش و ۱۹ فصل تنظیم شده است. بخش‌های کتاب شامل مقدمه، نظریه‌ی کلاسیک‌ها: اقتصاد در بلندمدت. نظریه‌ی رشد: اقتصاد در دوره‌ی بسیار بلندمدت. نظریه‌ی ادوار تجاری: اقتصاد در کوتاه‌مدت، سیاست‌های اقتصاد کلان و ریشه‌های خرد اقتصاد کلان است. جدا از روش جذاب و تحلیلی نویسنده، استفاده از نمودارها، جعبه‌های موضوعی، مطالعه‌های موردی فراوان، پرسش‌‌های دوره، مسائل و کاربردهای پایان هر فصل مطالعه و درک اقتصاد کلان را نیز آسان و لذت‌بخش کرده است.
پروفسور منکیو استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد است. او با دریافت درجه ای.بی. در سال ۱۹۸۰ از دانشگاه پرینستون فارغ‌التحصیل شد. دکتری اقتصاد خود را از ام. آی. تی. دریافت کرد و پس از شروع تدریس در سال ۱۹۸۵ نهایتاً در سال ۱۹۸۷ به درجه استادی این دانشگاه مفتخر شد. منکیو مدرس اقتصاد کلان در دوره‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی است. حوزه‌های پژوهشی و آموزشی او شامل رفتار مصرف‌کننده، بازارهای مالی، سیاست‌های پولی و مالی و رشد اقتصادی است. او مشاور بانک مرکزی آمریکا، دفتر بودجه‌ی مجلس آمریکا و رئیس دفتر مشاوران اقتصادی رئیس‌جمهور بوده است.

تقریباً همهٔ ما واژهٔ «دولت» را کم‌وبیش در موقعیت‌های مختلف به کار می‌بریم زیرا می‌دانیم چیزی به‌نام دولت وجود دارد و نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی ما بازی می‌کند. ولی علی‌رغم آگاهی از وجود و اهمیت دولت، نمی‌توانیم آن را به‌روشنی تعریف کنیم و بگوییم چرا چنین اهمیت فوق‌العاده‌ای در زندگی ما دارد. کتابی که پیش‌رو دارید نه‌تنها به پرسش از چیستی و اهمیت دولت پاسخ‌های روشن و معتبری می‌دهد بلکه تصویری از تحول تاریخی دولت ترسیم می‌کند تا نشان دهد که در سال‌های آغازین هزارهٔ سوم دولت چه وضعیتی دارد و چه چشم‌اندازی را می‌توان برای آن تصور کرد.

در طول دو سال گذشته، بسیار سفر کرده‌ام. شهرهای بسیاری را دیده‌ام و کلیساها، موزه‌ها، باغ‌ها، و قصرهای بسیار. این دیدارها ملغمه غریبی از احساسات و تأثرات در من برجای گذاشته است، و علی‌الخصوص این احساس شک را که در کجا باید منتظر دیدن چه چیزی باشم. احساس شک حاصل خاطرات بد نیست؛ احساس شک حاصل این است که به‌ندرت وقت آن را پیدا می‌کنم که رابطه‌ای با این شهرها برقرار کنم. هر شهری مثل یک آدم است: اگر رابطه اصیلی با آن برقرار نکنیم، فقط نامی بر جای می‌ماند، یک شکل و صورت بیرونی که خیلی زود از حافظه و خاطره‌مان می‌رود و رنگ می‌بازد. برای برقرار کردن چنین رابطه‌ای، باید بتوانیم شهر را با دقت ببینیم و شخصیت خاص و استثنایی آن را دریابیم، آن «من» شهر، روح شهر، هویت آن، و شرایط زندگی آن که در طول زمان و در عرض مکان آن پدید آمده است. پراگ شهری رازآلود و پرهیجان است که با حال و هوایش، با مخلوط غریب سه فرهنگش الهام‌بخش خلاقیت افراد بسیاری شده است. سه فرهنگی که چندین دهه، یا حتی قرن‌ها در این شهر در کنار هم می‌زیسته‌اند.

وین، پایان قرن نوزدهم. لو سالومه آمده است تا یوزف برویر، پزشک مشهور و استادِ زیگموند فروید را بیابد. او نگران دوستش، نیچه است. برویر باید اندیشمند بزرگ و تنها را که از سردرد شدیدی رنج می‌برد، معالجه کند و او را از این گرفتاری برهاند. ولی نیچه نباید از این جریان بویی ببرد، سالومه از برویر تقاضا کرده که او را معالجه کند. برویر تصمیم می‌گیرد با روش جدید «بیان‌درمانی» که به‌تازگی در مورد بیمار دیگرش آنا او. تجربه کرده، او را درمان کند. برویر برای تشویق نیچه به صحبت‌کردن، وضعیت بیمار جوانش آنا او. را برای او تشریح می‌کند. به‌این‌ترتیب میان برویر آرام و دلسوز، و نیچه حساس و خوددار، دوئل گفتاری تندی به‌وجود می‌آید و هرچه این دو به هم نزدیکتر می‌شوند، برویر بیشتر متوجه می‌شود که فقط در صورتی می‌تواند نیچه را معالجه کند که وی اجازه‌ی این کار را بدهد. یالوم تخیل و واقعیت را در یک شبکه‌ی منسجم با هم ترکیب می‌کند؛ طوری‌که شخصیت‌های برجسته و بزرگِ دورانِ آغاز روان‌درمانی زنده می‌شوند و با ما سخن می‌گویند.
دکتر اروین د. یالوم مدرس روان‌درمانی در دانشگاه استانفورد و نویسنده کتاب‌های درسی روان‌شناسی مانند عشق و جلادش و داستان دیگرِ روان‌درمانی است.

این مدعای رایج در مجادلات فلسفی کنونی که عقل «مردانه» است، ناگزیر این فکر را به ذهن متبادر می‌کند که هر آنچه برای مرد معقول و درست است، ممکن است در مورد زن صدق نکند.
این کتاب نشان می‌دهد که مردانه بودن عقل انسان تنها به یک‌سونگری سطحی زبان خلاصه نمی‌شود، بلکه ریشه‌های آن در دل سنت فلسفی غرب نهفته است. قصد این نیست که بگوییم زن حقیقتی خاص خود دارد یا ضوابطی مشخصاً زنانه برای باورهای عقلانی هست. غرض، اقامه‌ی نظری است که لاف‌زنی‌های «عقل» را کم‌وبیش رسوا می‌کند. گذشته از این، جنسیت یکی از چیزهایی است که تصور می‌رود اندیشه‌ی به‌راستی عقلانی باید از آن برکنار باشد. این باور که اگر همه‌ی ذهن‌ها عقلانی باشند اساساً فرقی با هم ندارند، زیربنای بسیاری از ایده‌آل‌های اخلاقی و سیاسی ماست.

نظریه‌ی روابط بین‌الملل در سال‌های اخیر عرصه‌ی بحث و جدل شدیدی بوده است. یک دهه پیش می‌شد این حوزه‌ی مطالعاتی را به سه دیدگاه اصلی ـ واقع‌گرایی، لیبرالیسم و مارکسیسم ـ تقسیم کرد. امروزه نه‌ تنها این رویکردها سمت‌وسوهای تازه‌ای یافته‌اند بلکه تعدادی دیدگاه تازه مانند زن‌باوری و برسازی هم به آن‌ها پیوسته و با آن‌ها به رقابت برخاسته‌اند.
نظریه‌ی روابط بین‌الملل برای سده‌ی بیست‌ویکم نخستین کتاب جامعی است که مروری بر تمامی مهم‌ترین نظریه‌های روابط بین‌الملل دارد. این کتاب که به قلم گروهی بین‌المللی از خبرگان این حوزه‌ی مطالعاتی نوشته شده است هم رویکردهای سنتی مانند واقع‌گرایی و انترناسیونالیسم لیبرال و هم تحولات تازه‌ای چون برسازی، پساساختارگرایی و پسااستعمارگرایی را دربرمی‌گیرد.
پوشش جامع نظریه‌های روابط بین‌الملل در این کتاب آن را هم برای مدرسان و دانشجویانی که خواهان مروری روزآمد بر تنوع سرشار کارهای نظری‌اند و هم برای خوانندگانی که پیش‌تر هیچ آشنایی با این موضوع نداشته‌اند به متنی کمال مطلوب مبدل می‌سازد.

تحلیل محتوا از مهم‌ترین روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی و به‌ویژه در ارتباطات است که در پی شناخت داده‌ها نه به منزله‌ی مجموعه‌ای از رویدادهای مادی، بل به منزله‌ی پدیده‌های نمادین است و بدون ایجاد اخلال در واقعیت اجتماعی به تحلیل آن‌ها می‌پردازد. در این کتاب مبانی روش‌شناسی و عناصر کلیدی تحلیل محتوا که در کاربرد آن باید مورد توجه قرار داد به طور مبسوط ارائه می‌گردد.
کتاب با تاریخچه‌ی مختصر تحلیل محتوا، تعریف و چهارچوب مفهومی آن آغاز می‌شود. سپس کارهایی را که می‌توان با تکنیک‌های تحلیل محتوا انجام داد و کارهایی را که نمی‌توان با آن انجام داد به میان می‌آید آنگاه در طرح منطقی تحلیل محتوا شیوه‌ی طرح‌ریزی واحدهای تحلیل مطرح می‌شود و فرایندهای روشن و قابل فهم ضبط داده‌ها و نیز داده‌ها و سازه‌های استنباطی مقتضی برای طرح‌ریزی برنامه‌ی تحقیق عنوان می‌شود. سپس کاربرد فراوانی، پیوستگی، وابستگی، تحلیل تمایزات و خوشه‌بندی و طبقه‌بندی متن به میان می‌آید. و مهم‌تر از همه در این کتاب تکنیک‌های جدیدی برای پایایی و اعتبار تحلیل محتوا مطرح می‌شود که در این زمینه استانداردی برای دانشجویان و محققان است.

نوسازی نیازی همیشگی است. روندی اجتماعی و سیاسی و فرهنگی است. در غیاب آن زندگی از حرکت بازمی‌ایستد و شادابی و پویایی خود را از دست می‌دهد و فرهنگ به مرگ و زوال می‌گراید. نوسازی با آرزو و خواسته‌ی شخصی این یا آن متفکر شکل نمی‌گیرد بلکه زمینه‌های تاریخی‌ـ‌ اجتماعی، سیاسی و فکری خاص خود را دارد. آن‌گاه که بحران تمامی عرصه‌های حیات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را فرا می‌گیرد و خود را در اندیشه و نشاط علمی بازمی‌تاباند، نوسازی به یک ضرورت بدل می‌شود.
ما اکنون دیرزمانی است که در بحران زیست می‌کنیم، بحرانی که با ضعف مقاومت جامعه به نوعی رکود بدل شده و تنها چیزی که باقی مانده بازگویی دستاوردها و توفیقات گذشتگان است. آیا انتظار بیهوده برای وضعیتی مطلوب که شاید جنگ‌های کوچک و بزرگ جاری در منطقه به ایجاد آن بینجامد، کافی نیست؟
این کتاب مجموعه‌ی چهار مقاله‌ی مرحوم نصر حامد ابوزید و آخرین اثر منتشرشده‌ی این متفکر پرآوازه‌ی مصری است. این مقالات به‌رغم این‌که در زمان‌های مختلف و به مناسبت‌های گوناگون تحریر شده‌اند، به‌نحوی مستقیم و غیرمستقیم به موضوع بازسازی گفتمان دینی مربوط‌اند.