این کتاب سعی در بررسی این پرسش‌ها دارد که چرا با وجود سابقه‌ی چندین دهه‌ای مدرنیزاسیون و گسترش شهرنشینی و رشد قشرهای متوسط جدید که دارای سابقه‌ی تشکل و مبارزات سیاسی (در قلب احزاب ملی‌گرا، لیبرال و چپ) نیز بودند، و هنگامی که به‌زعم بسیاری از پژوهش‌گران قشرهای سنتی رو به زوال بوده و گروه‌های متوسط جدید حامل نوسازی جامعه و سازندگان آینده‌ی اقتصادی‌ـ‌سیاسی و توسعه‌ی کشور شمرده می‌شدند، در دهه‌های پایانی سده‌ی بیستم آرمان‌های اجتماعی و سیاسی قشرهای سنتی به گفتمان سیاسی مسلط در ایران تبدیل شد؟ قشرهای میانی جامعه‌ی ایران، اعم از سنتی و جدید، در سال‌های 1320 تا 1380 چه تغییراتی یافته‌اند؟ چه ارتباطی میان تغییرات و تحولات درونی “طبقه‌ی متوسط” و تحولات گفتمان‌های سیاسی ایران معاصر وجود داشته و نقش این “طبقه” در آن تحولات چه بوده است؟ و …

در کتاب حاضر، نویسنده اصطلاح کارگر جمعی مارکس را به همه بخش‌های کار اجتماعی تعمیم می‌دهد و همه کارهایی را که از نظرگاه سرمایه و منافع آن مولد نیستند، اما درواقع برای رشد و بازتولید کارگر جمعی ضرورت دارند، ازجمله کارهای مولد (ازنظر گاه اقتصاد سیاسی طبقه کارگر) ارزیابی می‌کند و به‌این‌ترتیب سعی دارد بر شکاف کار مولد و کار غیرمولد غلبه کند. ازنظر او، علت بررسی محدود مارکس از مقولهٔ کارگر جمعی این بود که وی مشغول پژوهش درباره آن بخش از کارگران بود که در عرصه تولید سرمایه‌داری (تولید ارزش اضافی) به کار مشغول بوده و سرمایه میانجی آنان و محصول کارشان بود. اما اقتصاد سیاسی طبقه کارگر در عصر ما وظیفه دارد پروژه ناتمامِ تیوریکِ مارکس را به پایان برد.

بیشترِ نظریه پردازی های ایرانی در باره ی «سكولاریسم» یا «لائیسیته» حاوی آشفتگی، اشتباه، اختلاط و التقاط اند. كوششِ نوشتار حاضر این است كه نقادی آرا و عقاید صاحب نظران ایرانی در باره ی دو پدیدارِ نام برده را در راستای دقت و شفافیت هرچه بیشتر نظری، كاربُرد مقوله ها در تمایز ها و اختلاف های شان و تحلیل مشخص بر مبنای شرایط سیاسی، اجتماعی و تاریخی، انجام دهد.

در این کتاب پیوند میان جاده ابریشم باستانی و طرح جدید چینی‌ها بررسی می‌شود و طی آن، مهم‌ترین اهداف چین از ورود به این چالش عظیم واکاوی خواهد شد. منافع کشورهای مختلف حاضر در این ابتکار از جنبه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی تحلیل می‌شود و مهم‌ترین چالش‌های پیش‌ِ روی چین و سایر کشورها درصورت حضور در این طرح مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پروژه‌های مهم درحال اجرای طرح در بخش‌های زیرساختی حمل‌ونقل و انرژی معرفی، و شیوه‌های تأمین مالی این پروژه‌ها و مشکلات ویژۀ این مسیر با واکاوی موارد تاریخی بررسی می‌شوند. درنهایت، به وضعیت ایران در ابتکار کمربند و جاده و نحوۀ تعامل چین، روسیه، هند، پاکستان و آسیای مرکزی در یک سو، و ایران در سوی دیگر پرداخته می‌شود.

کتاب حاضر، به بررسی روابط دو کشور ایران و روسیه در طیف گسترده‌ای از حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و استراتژیک می‌پردازد و تلاش دارد با نگاهی آسیب‌شناختی، این روابط را بررسی و توصیه‌هایی را برای پیشبرد منافع ملی ایران در قبال روابط و تعامل با روسیه ارائه نماید. این اثر، مجموعۀ یازده مقاله از صاحب‌نظران مختلف در این حوزه است. آسیب‌شناسی مناسبات ایران و روسیه؛ بررسی امکان همکاری استراتژیک میان ایران و روسیه؛ همکاری‌های نظامی و دفاعی دو کشور؛ روابط اقتصادی ایران و روسیه؛ عرصه‌های همکاری دو کشور و چارچوب نگرانی‌های مشترک؛ نقش بازیگران جهانی در روابط دو کشور؛ همکاری ایران و روسیه در حل مناقشات منطقه‌ای؛ تحلیلی بر روابط علمی – فرهنگی ایران و روسیه و … از جمله مقالات ارائه شده در این اثر است.

و مورد بحث قرار دهد. شاخه‌های سه‌گانه قانون‌گذاری، اجرایی، و قضایی و همچنین سه سطح حکومتی فدرال، ایالتی، و محلی به‌عنوان عناصر رسمی، در فصل اول این کتاب مورد بحث قرار می‌گیرند. در این فصل تلاش می‌شود تا در قالب مفاهیم تفکیک قوا و نظارت و موازنه، رابطه میان سه قوه بررسی گردد و از سوی‌دیگر نیز نحوه تفکیک اختیارات آنها تشریح شده و درنهایت مشخص شود که چگونه دولت فدرال به‌ویژه شاخه اجرایی آن، تبدیل به مهم‌ترین رکن تصمیم‌سازی در میان نهادهای مورد بحث شده است.
در فصل دوم، عناصر غیررسمی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نگاه به تحولات منطقه بالکان از نمای بیرون و بهره‌گیری از منابع خارجی و انجام تحقیق میدانی با توجه به حضور نگارنده در منطقه و بهره‌گیری از منابع مختلف خارجی از دیگر نکات برجسته کتاب حاضر است. نکتة دیگر که پژوهش حاضر را بااهمیت‌تر می‌نماید، بررسی موردی بحران‌های بوسنی و هرزه‌گوین و کوزوو ـ به‌عنوان دو بحران بالقوه در سطح منطقه و جهان ـ به‌همراه مواضع و سیاست‌های بازیگران مهم منطقه و جهان ازجمله جمهوری اسلامی ایران درقبال این دو بحران است که مطمح نظر قرار گرفته است.

کتاب حاضر که نخستین کتاب مرجع امنیت انرژی در هر دو زبان انگلیسی و فارسی است، مستقیماً به پرسش‌هایی درخصوص دلایل نگرانی از امنیت انرژی، برجسته‌ترین چالش‌های امنیت انرژی در سراسر جهان، روش اندازه‌گیری آن، بررسی تفاوت نگرانی‌های امنیت انرژی بسته به کشورهای مختلف، روش‌های بهبود امنیت انرژی و موضوعاتی از این قبیل پرداخته است. نویسنده با مشخص‌ساختن تعاریف و ابعاد گوناگون امنیت انرژی در بخش پایانی خود نیز، به تلاش‌هایی که به‌ تازگی برای اندازه‌گیری پیشرفت امنیت انرژی با تاکید ویژه بر کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، کشورهای آسیا و کشورهای صنعتی کل جهان انجام یافته، پرداخته است.

از مجموعه‌آثار مرتبط با امنیت در دنیای مجازی اینترنت و جنگ سایبری می‌باشد که به طرح مسایل مرتبط با سلاح‌ها، جنگ‌جویان و حملات سایبری، اختصاص یافته است. شناخت زیرساخت‌ها، جایگاه و قلمرو فضای نبرد در جنگ‌های سایبری، شناخت جنگ‌جویان این عرصه و شناخت روش‌های انجام حملات سایبری و آشنایی با برخی از جنگ‌های سایبری معاصر، ازجمله اهدافی هستند که در مقالات این مجموعه، مورد توجه قرار گرفته‌اند.از جمله‌های جنگ‌های مذکور، می‌توان به حملات سایبری به استونی، لیتوانی و گرجستان اشاره نموده و علاوه بر آن‌ها، مقالاتی نیز به‌صورت خاص، به حملات ویروس اکتاکس‌نت و حمله ویروس فلیم به ایران، پرداخته‌اند.

در این کتاب پس از بررسی نظریه‌های هویت و استخراج نظریه هویت سیاسی (فصل دوم)، مسلمانان روسیه در دو بخش روسیه داخلی (مسلمانان بومی روسیه شامل تاتارها و باشقیرها) و مرزهای جنوبی روسیه (اقوام مسلمان غیربومی که روس‌تبار نیستند) مطالعه شده‌اند و ویژگی‌های هویتی، شاخص‌های هویت سیاسی و مصادیق هویتمندی آنان در فصل‌های سوم و چهارم مورد بررسی قرار گرفته است. سپس در فصل پنجم کتاب، ضمن تطبیق نظریه هویت سیاسی با مصادیق و شاخص‌های مطالعه موردی انجام‌شده در فصل‌های سوم و چهارم، مقایسه دو دسته مسلمانان روسیه داخلی و جنوبی (روس‌تباران و غیرروس‌تباران) مورد اهتمام قرار گرفته است. با توجه به برجستگی موضوع کتاب، مطالعه زمینه‌های تدوین راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ‌ایران در حوزه روسیه، از اهداف اصلی کتاب بوده است.

مرکز پژوهش‌های وحدت عربی در اواخر دهة هشتاد میلادی طرح بزرگ و آرمانگرای «چشم‌انداز آینده جهان عرب» را با هدف بررسی علمی و جامع وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جهان عرب و چشم‌انداز آن در آینده و با همکاری ده‌ها پژوهشگر، کارشناس و استاد دانشگاه، درطی چند سال اجرا کرد. از میان پنج کتابی که در این طرح تهیه شد، مهم‌ترین آنها «جامعه و حکومت در جهان عرب» نام دارد که بازتاب گسترده‌ای در کشورهای عربی داشته است. کتاب حاضر با عنوان «بیداری اسلامی 1» ترجمة فارسی این اثر است. در سمینار چهارروزه‌ای هم که در سال 1987 برای بررسی پژوهش‌های طرح چشم‌انداز آیندة جهان عرب برگزار شد، تمرکز اکثر کارشناسان و منتقدان بر روی این کتاب بود. این اهمیت قابل ملاحظه از آنجا ناشی می‌شود که کتاب‌های دیگر طرح چشم‌انداز جهان عرب فقط بر روی مسئله‌ای خاص (مثل: روابط کشورهای عربی با جهان خارج و یا اوضاع اقتصادی کشورهای عربی) تکیه دارند، حال آنکه کتاب پیشِ رو با کاویدن ریشه‌های پیدایش حکومت‌های ملی و جوامع مدرن عربی و نیز بررسی روابط پیچیدة این دو، جوانب متعدد بحران کشورهای عربی را در زمان نگارش به بهترین شکل ممکن آشکار می‌سازد. در تدوین این اثر (همچون دیگر آثار طرح مزبور) سه مؤلف اصلی با همکاری چندین پژوهشگر دستیار و میهمان شرکت داشته‌اند. این امر سبب شده است تا پژوهش حاضر بیشتر به دانشنامه‌ای سیاسی ـ اجتماعی از تحولات جهان عرب (از پیش از دوران استعمار تا دهة هشتاد قرن بیستم) شبیه باشد تا کتابی عادی. مشارکت این تعداد از پژوهشگران نامی نیز در تدوین کتاب سبب غنای مطالب آن درمقایسه با آثار مشابه شده و تحلیل‌ها و پژوهش‌های موجود در آن را تاحدزیادی از برداشت‌های سلیقه‌ای و شخصی دور کرده است.

پژوهشی تاریخی، حقوقی درباره «جزایر سه‌گانه» ایران در «خلیج فارس» است. نگارنده در این پژوهش در پی آن است تا برای پرسش‌های زیر پاسخ‌های درخوری را ارایه دهد: دلایل سیاسی و حقوقی ایران برای حاکمیت بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک چیست؟ مستندات امارات در این‌باره کدام است؟ وی در این نوشتار مفصل سعی نموده تا به نه ادعای عمده اماراتی‌ها از جمله: قواسم لنگه، معاهدات فی‌ ما بین شیوخ تحت الحمایه بریتانیا، سه نامه ادعایی مربوط به سال‌های پس از 1864 و اسنادی از دوران اشغال جزایر سه‌گانه توسط بریتانیا پاسخ داده و موضوع را با رویکردی تاریخی و حقوقی تبیین نماید.

کتاب حاضر نقش سازمانهای اطلاعاتی در فرایند سیاستگذاری خارجی بررسی میشود؛ اما ازآنجاییکه امکان بررسی و مطالعة تمام نهادهای اطلاعاتی موجود در جهان وجود ندارد، پژوهشگر بر آن است تا با استفاده از روش مطالعة موردی نقش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را در فرایند سیاستگذاری خارجی این کشور بررسی کند. دلیل انتخاب این کشور، وجود منابع و اسناد کافی برای مطالعة فرایند سیاستگذاری خارجی به منظور شناسایی نقش و کارکردهای نهادهای اطلاعاتی در این فرایند و نیز تأثیرپذیری سایر کشورها از الگوهای موجود در این کشور است که به نوبة خود قابلیت تعمیم‌پذیری نتایج پژوهش را افزایش میدهد.

پژوهش حاضر ضمن آنکه به‌دنبال ارائه شناختی کوتاه از مفهوم اطلاعات و رابطه آن با سیاست و کارکردهای این ابزار در نظام‌های سیاسی است، درصدد است تا رابطه میان دو متغیر سیاست و اطلاعات را ازطریق مطالعه موردی وضعیت جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا تبیین کند. دراین‌‌زمینه پژوهشگران کوشیده‌اند با شناسایی دلایل دگرگونی در ساختار جامعه اطلاعاتی ایالات متحده پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، چگونگی ارتباط میان سیاست و اطلاعات را نمایان کنند.

هدف از ترجمة اثر حاضر روشن است. واحدهای درسی زیادی دربارۀ سیاست خارجی تطبیقی، سیاست امنیتی تطبیقی، امنیت بین‌الملل، تحلیل سیاست خارجی و تصمیم‌گیری سیاست خارجی وجود دارند که در دانشگاه‌های سراسر جهان تدریس می‌شوند، اما هنوز کتاب جامعی وجود ندارد که رفتار دولت‌ها را به روش تجربی و نظری بیان کند و این کتاب تلاش می‏کند که چنین خلائی را پر کند. این کتاب فراتر از مجموعه‌ مقالات دربارة «قدرت‌های بزرگ» است؛ چون کشورهایی در آن گنجانده شده‌اند که هنوز وارد باشگاه قدرت‏های بزرگ نشده‏اند؛ اما با توجه به اینکه سیاست خارجی همة قدرت‏های بزرگ به‌جز ایالات متحده و اتحادیه اروپا در آن بیان شده است، نام کتاب را نیز به‌مسامحه به «سیاست خارجی قدرت‏های بزرگ» تغییر داده‌ایم.

کتاب حاضر مجموعة چند مقاله در زمینة ابعاد مختلف دیپلماسی فرهنگی است که توسط جمعی از صاحب‌نظران و محققان این حوزه که دغدغة تبیین هرچه بهتر مفهوم و ابعاد دیپلماسی فرهنگی و نقش و جایگاه کشورمان دراین‌زمینه را دارند، تدوین گردیده است. مطالعة این مجموعه مقالات به خوانندگان محترم کمک می‌کند که با تعریف، مفهوم، ابعاد و ابزارهای مختلف دیپلماسی فرهنگی آشنا شوند و نقش و جایگاه و اثرگذاری آن را در سایر ابعاد دیپلماسی دریابند. همچنین با نگاهی تطبیقی، سیاست‌ها و راهکارهای جمهوری اسلامی ایران را در این عرصه در مقایسه با برخی کشورهای موفق و سرآمد اعم از توسعه‌یافته و درحال توسعه ارزیابی نسبی نمایند، با چالش‌ها و موانع نظری و عملی موجود آشنا شده و فرصت‌ها و تهدیدها را تاحدی شناخته و مآلاً به راهبردهایی در زمینة اصلاح و بهینه‌سازی سیاست‌ها و رویکردهای دیپلماسی فرهنگی کشورمان دست یابند.

این کتاب تلاشی در بازنگری مفهوم قدرت ملی است تا بتوان درباره امکانات و توان‌مندی‌ها ـ در مقایسه با مباحث کنونی موجود در امور بین‌الملل ـ درک گسترده‌تری به دست آورد. هدف این تحقیق تدوین چارچوبی فکری است که بتواند به جامعه اطلاعاتی در ارزیابی و برآورد قدرت ملی کشورهایی کمک کند که در آینده، احتمال تبدیل شدن آنها به رقیبان هم‌تراز با ایالات‌متحده وجود دارد. این چارچوب دیدگاه وسیع‌تری درباره قدرت ملی به دست می‌دهد و کمک می‌کند تا بتوان کشورهای «واقعاً» قدرتمند را از کشورهای «ظاهراً» قدرتمند تمیز داد. هدف دیگر این پژوهش ـ از دید نویسندگان آن ـ کمک به تلاش‌های ارتش و جامعه اطلاعاتی آمریکا در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و پیش‌بینی جهان است. این تلا‌ش‌ها در پی ارزیابی و برآورد دقیق دشمنان احتمالی است تا بتوان در آمریکا تجهیزات نظامی مناسب، ساختارها و توسعه نیروها را انجام داد.

تأملی بر آسیب‌های سیاسی و اجتماعی رژیم صهیونیستی «اسرائیل» است. نویسنده در کتاب حاضر با بررسی جنبه‌های نظری شکاف اجتماعی رژیم صهیونیستی، مصادیق و علل آن را در حوزه‌های نژآدی، زبانی و مذهبی در سرزمین‌های اشغالی شناسایی کرده و تأثیرات منفی آن بر نظام حکومتی و احزاب آن رژیم را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است. عناوین فصل‌های پنج‌گانه این کتاب به شرح ذیل است: 1- شکاف اجتماعی، مفاهیم و چارچوب نظری بحث، 2- شکاف‌های اجتماعی در اسرائیل، 3- خانواده‌های حزبی اسرائیل، 4- سیاست‌های حزبی و تغییر در نظام حزبی، 5- جایگاه شکاف‌های اجتماعی در گرایش‌های انتخاباتی.

کتاب «امنیت در قفقاز» در یک مقدمه و هشت فصل تألیف شده است. در این کتاب کوشیده شده است با استفاده از منابع مختلف به تحلیل مقوله امنیت، وضعیت امنیتی و ریشه‌های ناامنی در قفقاز، دیدگاه کشورها در مورد امنیت در قفقاز، مدل‌های پیشنهادی برای امنیت در قفقاز، وضعیت انواع ناامنی سیاسی، نظامی، ارتباطی، اقتصادی، هسته‌ای و غذایی در قفقاز، تأثیر سازمان‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و جهانی در امنیت قفقاز، نمودهای ناامنی در قفقاز، نیروهای حافظ صلح در قفقاز و ریشه‌یابی عوامل ناامنی در قفقاز براساس مدل پیتر هاگت، تأثیر انقلاب‌های رنگین بر امنیت قفقاز و امنیت قفقاز پس از حادثه یازدهم سپتامبر و… پرداخته شود. در کتاب حاضر سعی بر آن است که با استفاده از منابع مختلف تحقیق،‌ از جمله اینترنت و با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، تصویر جامعی از مسئله مهم امنیت در قفقاز ارائه گردد. ضمناً کوشیده شده است در هر فصل و همچنین در فصل آخر با نتیجه‌گیری از مبحث، راهکارهایی در مورد امنیت در قفقاز ارائه شود. با توجه به جدید بودن بسیاری از مباحث، از لحاظ منابع به‌ویژه کتاب محدودیت‌های فراوانی وجود داشت و نویسنده کوشیده است از یک دهه پیگیری تقریباً روزانه اخبار منطقه، این خلأ را پر کند.

کتاب دیپلماسی و سیاست خارجیِ جمهوری اسلامی ایران محصول چندین نگارش مجزا و مستقل در باب دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران است که در فضاهای متفاوت زمانی به قدمت بیش از یک دهه تألیف شده است.

در کتاب حاضر تلاش شده است که ضمن تشریح مختصات و ویژگی‌های برجستۀ منطقۀ بالکان غربی از ابعاد مختلف، ویژگی‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تک‌تک کشورها نیز که تاحدودی ناشناخته‌اند مورد بررسی قرار گیرند. با توجه به وجود مرکز ثقل اسلام و مسلمانان در این منطقه از اروپا وضعیت اسلام و مسلمانان نیز ارزیابی شده است و به‌دلیل بحران‌خیز بودن این منطقۀ خاص، نقاط آتی بحران‌خیز و واگرای منطقه نیز معرفی و تشریح گردیده است. ظهور تا سقوط یوگسلاوی سابق و بررسی وضعیت این کشور از زمان فروپاشی تا مقطع کنونی (بالکان غربی) و اینکه چه چشم‌اندازی برای آیندۀ این منطقه متصور است و با چه چالش‌هایی مواجه است نیز از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مباحث کتاب حاضر است که به تفصیل و به‌طور عمیق و ریشه‌ای به آنها پرداخته شده است؛ به‌عبارتی، دورۀ بعد از جنگ جهانی دوم و توافق قدرت‌های پیروز در ایجاد یوگسلاوی (متشکل از شش جمهوری ناهمگون) که مارشال ژوزف برزو تیتو ، به‌عنوان دیکتاتور وقت و معمار یوگسلاوی، آن را مدیریت و رهبری کرد، و تحولات دورۀ بعد از مرگ تیتو و فروپاشی یوگسلاوی و ظهور کشورهای جدید، بخش‌های مهم کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند که هم از بُعد تاریخی و هم از بُعد تحلیلی جذاب، خواندنی و عبرت‌آموزند.

مدرنیته و تجربه تجدد در چین عنوان کتابی است از ابوالفضل علمایی که توسط انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران در سال 1394 به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این کتاب چین است.

بررسی مطالعات امنیتی، نظریه‌ها، نظام‌ها و مدل‌های امنیتی می‌باشد که ضمن چهار بخش تدوین یافته است. نگارنده تلاش نموده تا اصلی‌ترین مکاتب و یا مجموعه مطالعات به هم‌پیوسته امنیتی و مطالعات رئالیستی، ساختاری و انتقادی امنیت، مکتب‌های کپنهاگ و جهان سوم و دیدگاه‌های آنان درخصوص اصلی‌ترین مباحث امنیتی مانند: ماهیت، مرجعیت، محیط و راه‌بردهای امنیتی، نظریه‌های تخصصی امنیت مانند نظریه‌های مجموعه امنیت منطقه‌ای، امنیتی‌ساختن و تهاجم دفاع، و مجموعه چهارگانه «نظام‌های امنیتی» یعنی موازنه قوا، هژمونی، اجتماع امنیتی و نهادگرایی امنیتی که نقش مهمی را در مدیریت امنیتی به ویژه طراحی «الگوهای امنیتی» به عهده دارند تشریح و تبیین نماید.

کتاب حاضر در چهار بخش جداگانه به بررسی مسائل مختلف ایران و روسیه در دریای مازندران می‌پردازد. در فصل نخست با عنوان «روسیه در یک نگاه» نمایی کلی از کشور روسیه در جنبه‌های مختلف جغرافیایی، سرزمینی و جمعیتی آن‌ به‌صورت آماری ارائه می‌گردد. در بخش دوم با عنوان «ایران، روسیه؛ مباحث مرزی» به دریای مازندران به‌مثابه مرز دو کشور نگاه می‌شود و تحولات و مسائل مرتبط با ایران در دوره‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. رژیم حقوقی دریای مازندران و مشکلات آن در این بخش مورد توجه هستند. «وضعیت مناطق و شهرهای مرزی ایران» عنوان بخش سوم است که در آن مرزهای آبی و موقعیت سرزمینی استان‌های گیلان و مازندران و شبکه‌ آب‌های این دو استان مدنظر قرار می‌گیرند. بخش چهارم نیز با عنوان «وضعیت مناطق و شهرهای مرزی روسیه» مسائل مذکور در فصل قبل را درخصوص شهرها و مناطق همجوار روسیه با دریای مازندران مورد توجه قرار می‌دهد.

خوشبختانه محقق و نویسنده این اثر با پرهیز از سطحی‌نگری، نگاه تقلیل‌گرا، سیاست‌زده و روزمره به گفتمان امام و انقلاب، تلاش نموده است تا امنیت را از سطوح فرانظری و به‌ویژه انسان‌شناسی تا سطوح نظری و عینی گفتمان امام، ردیابی و پرورش داده و به‌نوعی تجلی واقعی مفهوم «مکتب امنیتی» را در اثر خود به نمایش بگذارد.علاوه بر تلاش صورت‌گرفته در سطح تولید علم و ارائه مکتب امنیتی رقیب، فراهم ساختن مبنایی نظری برای جمهوری اسلامی ایران و نهادهای تصمیم‌ساز آن در طراحی دکترین امنیت ملی نیز از اهداف اصلی محقق در این پژوهش اکتشافی است. در متن پژوهش تلاش شده همزمان با رویکردی سیاست‌گذارانه، به چهارچوب نظری اکتشافی جنبه‌ای عملیاتی داده شود، به‌گونه‌ای که قابلیت اقتباس از آن مبانی در راهبردپردازی و سیاست‌گذاری میسر گردد. درواقع، ذات معطوف به عمل بودن گفتمان امام و مکتب امنیتی منسوب به ایشان، این امکان و قابلیت را مهیا می‌سازد تا در بستر آنچه که تدوین شده است بتوان ضمن فهم درست از زوایای عمیق مفهوم امنیت، زمینه طراحی دکترین امنیت متعالیه و بومی جمهوری اسلامی ایران و نیز مبنای نظری لازم برای احصای مسائل امنیتی، تحلیل و تدوین راهبردهای کلان و عملیاتی پیرامون مسائل پیشِ روی نظام را فراهم ساخت.